ISSN: 2241-4649

Αρχική σελίδα περιοδικού C.V.P. ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Κριτικές του άρθρου

 

 

linep5

 

8 Απριλίου 2020

line

 

«ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΨΥΧΙΚΑ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ ΤΟΥΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ -ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΤΟΥΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ»

 

 

ΚΑΡΕΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

Νομικός - δημόσιος υπάλληλος σε Γενικό Νοσοκομείο 3ης ΥΠΕ Μακεδονίας

 

ΣΚΙΤΣΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ

Νομικός , PHD, Επισκέπτης Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Frederick

Κύπρος

 

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Ιατρός Χειρουργός , PhD, Διευθυντής ΤΕΠ Ιπποκράτειο

Νοσοκομείο Αθήνας, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστήμιο Frederick Κύπρος.

 

Φορέας ερευνητικήςεργασίας:

FREDERICK UNIVERSITY 

 

 

 

“ QUANTITATIVE INVESTIGATION OF THE SATISFACTION OF THE MENTALLY ILL PARTICIPANTS IN THE EVALUATION OF THEIR EXPERIENCES IN RELATION TO THEIR DEMOGRAPHIC PERSONAL DATA”

 

KARELI AIKATERINI

         Lawyer - civil servant in the General Hospital of 3rd Rector of Macedonia

 

SKITSOU ALEXANDRA

Law, PHD, Visiting Professor Frederick University

Cyprus

 

CHARALABOUS GEORGIOS

Doctor Surgeon, PhD, Director of Hippocrates TEI

Athens Hospital, Associate Professor Frederick University Cyprus

 

Organization of research work:

FREDERICK UNIVERSITY

 

 

line

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

 

Σκοπός. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η μέτρηση του βαθμού της ικανοποίησης και η αξιολόγηση των εμπειριών των ασθενών και πελατών του κέντρου ψυχιατρικής υγείας και της ψυχιατρικής κλινικής στο ψυχιατρικό γενικό νοσοκομείο της Κατερίνης, καθώς και η αναζήτηση των παραγόντων που συσχετίζονται με την ικανοποίηση των ασθενών. 

Υλικό-Μέθοδος. Για την μέτρηση της ικανοποίησης των ασθενών μέσω της συλλογής δεδομένων και την ικανοποίηση των στόχων της , χρησιμοποιήθηκε  το ειδικά διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο Verona service satisfaction scale, το οποίο σχεδιάσθηκε στην Ιταλία, με σκοπό να αξιολογήσει τις κοινοτικές ψυχιατρικές υπηρεσίες, ποιοτικά και ποσοτικά για να εκτιμηθεί το επίπεδο ικανοποίησης των χρηστών από τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας (Ruggeri, 1994), με 54 συνολικά ερωτήσεις, αποτελώντας  το εργαλείο της ποσοτικής έρευνας σχετικά με τη γενική αίσθηση ικανοποίησης του ασθενή , που αποκόμισε κατά την επαφή του με την υπηρεσία ψυχικής υγείας τον τελευταίο χρόνο.  Το δείγμα αποτελείται από 42 ασθενείς πάσχοντες από ψυχικές νόσους, και εφαρμόστηκε για τη επιλογή τους τυχαία δειγματοληψία με στόχο την αυτοσυμπλήρωση του ερωτηματολογίου από τους ίδιους , με εξαίρεση τις περιπτώσεις ύπαρξης σοβαρής ψυχιατρικής διαταραχής  ή  προβλημάτων ανάγνωσης και γραφής, στις οποίες για τη συμπλήρωση αυτών απαιτήθηκε η βοήθεια εκ μέρους του νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού σε επίπεδο ανάγνωσης των ερωτήσεων χωρίς όμως να επηρεάζεται ο συμμετέχοντας κατά τη συμπλήρωση του. Τέλος αναφέρεται πως διανεμήθηκαν 49 ερωτηματολόγια στους ψυχικά ασθενείς και επεστράφησαν ολοκληρωμένα 42.

Αρχικά η ερευνητική πρόταση υποβλήθηκε στο Ε.Σ. του Γενικού Νοσοκομείου Κατερίνης  με αρ. απόφασης Πρακτικού 14 ο /28-11- 2018 Θέμα 9 ο , η οποία εγκρίθηκε από την 3η Υγειονομική Περιφέρεια Μακεδονίας για  τη διανομή του ερωτηματολογίου στους χρήστες υπηρεσιών ψυχικής υγείας , με βασική προϋπόθεση  την ενημερωμένη συγκατάθεση τους στην έρευνα και την τήρηση της ερευνητικής δεοντολογίας που αφορά στο απόρρητο των δεδομένων. Ο χρόνος της έρευνας ήταν από το Φεβρουάριο του 2019 μέχρι και τον Απρίλιο.

Οι ερωτήσεις ικανοποίησης διαχωρίζονται σε 7 διαφορετικούς τομείς. Χρησιμοποιήθηκε ο δείκτης αξιοπιστίας του Cronbach και εφαρμόστηκε ο έλεγχος γραμμικής συσχέτισης Pearson. Επιπρόσθετα, πραγματοποιήθηκε ανάλυση ρύθμισης μέσω του λογισμικού μακροεντολών PROCESS.

Αποτελέσματα. Από την έρευνα βρέθηκε πως η συνολική ικανοποίηση των ασθενών είναι αρκετά υψηλή (με μέση τιμή 4.45 στα 5). Στατιστικά σημαντική γραμμική συσχέτιση βρέθηκε μεταξύ συνολικής ικανοποίησης και ηλικίας (r = +0.326, p = 0.046). Η ανάλυση ρύθμισης έδειξε πως το φύλο είναι ρυθμιστής μεταξύ της συσχέτισης της ηλικίας και τις συνολικής ικανοποίησης, καθώς η αλληλεπίδραση των δύο παραγόντων βρέθηκε σημαντική (t = -2.133, p = 0.04). Οι follow-up έλεγχοι έδειξαν πως η παραπάνω συσχέτιση είναι σημαντική μόνο στις γυναίκες ασθενείς (r = + 0.632, p = 0.012). Συμπεράσματα. Από τα  αποτελέσματα της έρευνας σχετικά με την ικανοποίηση και τις εμπειρίες των ασθενών και πελατών του κέντρου ψυχιατρικής υγείας και της ψυχιατρικής κλινικής του ψυχιατρικού γενικού νοσοκομείου Κατερίνης, έγινε εμφανής η υψηλή σχετικά ικανοποίηση των ασθενών-χρηστών των υπηρεσιών ψυχικής υγείας από αυτές, ενώ φάνηκε άκρως υψηλό το ποσοστό της συνεργασίας των συμμετεχόντων με τους κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχιάτρους και νοσηλευτικό προσωπικό, ειδικότερα με το πέρασμα της ηλικίας του ασθενούς. Τέλος, φάνηκε πως οι νεότεροι σε ηλικία ασθενείς αλλά και οι ασθενείς του γυναικείου φύλου  ήταν λιγότερο ικανοποιημένοι από τις σχέσεις προσωπικού-ασθενών σε σχέση με τους ηλικιωμένους ασθενείς και τους άνδρες.

line

 

ABSTRACT

 

Purpose. The purpose of this study was the evaluation of the degree of patient and client satisfaction by the services of the Psychiatric clinic in the general hospital of Katerini, as well as investigate the factors that are correlated with the patients’ satisfaction. 

Materials-Methods. To measure patient satisfaction through data collection and to meet its goals, a specially designed Verona service satisfaction scale questionnaire, designed in Italy, was used to evaluate Community psychiatric services qualitatively and quantitatively to assess level of users' satisfaction with mental health services (Ruggeri, 1994), with 54 total questions, constituting the tool of quantitative research on the general feeling of patient satisfaction that was obtained by his contact with the mental health service last year. The sample consisted of 42 patients with mental illness, and they were selected for random sampling with the aim of self-filling the questionnaire, except for cases of severe psychiatric disorder or reading and writing problems requiring assisting nursing and medical staff in reading the questions without affecting the participant when completing the questionnaire.

Initially the research proposal was submitted to the S.C. of Katerini General Hospital Decision No. 14 / 28-11- 2018 Subject 9, approved by the 3rd Macedonian Health District for distribution of the questionnaire to users of mental health services, provided that they have informed consent to research and adhere to research ethics, concerning the confidentiality of the data. The time of the survey was from February 2019 to April. Finally, it is reported that 49 questionnaires have been distributed to the mentally ill and fully returned 42.

Results. The research revealed that the overall satisfaction of patients was high (mean value of 4.45 out of 5). A significant linear correlation was found between overall satisfaction and age (r = +0.326, p = 0.046). Moderation analysis showed that gender is a significant moderator of age and overall satisfaction, since the interaction effect (age*gender) was a significant predictor of overall satisfaction (t = -2.133, p = 0.04). Follow-up analysis revealed that the above linear correlation was only significant in women patients (r = + 0.632, p = 0.012).

Conclusions. From the results of the research on the satisfaction and experiences of the patients and clients of the Psychiatric Health Center and the psychiatric clinic of the Katerini General Hospital, the relatively high satisfaction of the patient-users of mental health services was evident, while participants have a high rate of cooperation with social workers, psychiatrists and nursing staff, especially as the patient ages. Finally, it appeared that younger patients as well as female patients were less satisfied with staff-patient relationships than older patients and men.

 

line

 

 Εισαγωγή

Ένα μεγάλο θεωρητικό ερώτημα που αφορά στο ζήτημα της χρήσης των  υπηρεσιών υγείας και την βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών είναι το τι τελικά επιθυμούν οι ασθενείς όταν έρχονται αντιμέτωποι με το σύστημα υγείας (Νιάκας,Γναρδέλης,2000). Τα άτομα τα οποία εργάζονται σε αυτό αναρωτιούνται το κατά πόσο μπορούν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των ασθενών τους καθώς και τι μπορούν να κάνουν για την βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχουν και την μείωση του κόστους που απαιτείται για αυτές. Στην Ελλάδα ο τομέας της υγείας αποτελεί έναν από τους πιο ευαίσθητους τομείς στο Σύστημα Κοινωνικής Πρόνοιας, καθώς οι πολίτες οι οποίοι κάνουν χρήση των υπηρεσιών αισθάνονται τα αποτελέσματα των πολιτικών αποφάσεων που αφορούν αυτόν τον τομέα περισσότερο από κάθε άλλο.

Το ερευνητικό ενδιαφέρον λοιπόν για τους παράγοντες που σχετίζονται με την ικανοποίηση των χρηστών υπηρεσιών υγείας ξεκίνησε την δεκαετία του ’60, όπου από εκείνη την περίοδο μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’90 παρουσιάστηκε ένας σημαντικός όγκος διεθνούς βιβλιογραφίας και δημοσιεύσεων για το συγκεκριμένο θέμα.  Υπάρχει έντονο και ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον, διεθνούς βεληνεκούς, στο ζήτημα της συγκέντρωσης  και χρήσης υποκειμενικών αξιολογήσεων σχετικά με την αποδοτικότητα των συστημάτων υγείας και των τρόπων λειτουργίας αυτών από τη σύγχρονη επιστημονική κοινότητα (Robillos et al, 2014).

Τον βασικότερο τρόπο δια του οποίου οι χρήστες εκτιμούν τις επιδόσεις της υγειονομικής περίθαλψης καθώς και την αποτελεσματικότητα διάφορων μεθόδων παραδοσιακά, αποτελεί η μέτρηση της ικανοποίησης των ασθενών (Picker Institute Europe 2004). Ένας από τους πιο αντιπροσωπευτικούς ορισμούς  σχετικά με την έννοια της «ικανοποίησης του ασθενή», προκύπτει από την μελέτη των Sohn et al, το 2014, οι οποίοι  ορίζουν  την ικανοποίηση ως το πώς αξιολογείται η φροντίδα που παρέχεται με στόχο την εκπλήρωση των προσδοκιών του ασθενή σε επίπεδο περιεχομένου, διαδικασίας αλλά και αποτελέσματος της εμπειρίας που αυτός αποκόμισε. Αναλυτικότερα, η ικανοποίηση των ασθενών φαίνεται να επηρεάζει την κατάσταση της ιατρικής διαχείρισης, την πορεία του ασθενούς αλλά και τα κλινικά αποτελέσματα. Επίσης, επηρεάζει την έγκαιρη, αποδοτική και με επίκεντρο τον ασθενή παροχή ποιοτικής υγειονομικής υπηρεσίας (Sohn et al, 2014).

Τα τελευταία χρόνια η εικόνα και άποψη των ασθενών σχετικά με την υγειονομική περίθαλψη έχει αποκτήσει ολοένα και μεγαλύτερη προσοχή στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Ειδικότερα για τους ασθενείς των ψυχικών νοσημάτων , η ικανοποίηση τους αποτελεί πολύτιμο και ευρέως χρησιμοποιούμενο δείκτης της ποιότητας της φροντίδας, καθώς η δυσαρέσκεια των ασθενών μπορεί να βλάψει την ποιότητα της περίθαλψης (Κοτσαγιώργη Γκέκα (2010).

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που συνδέονται με το επίπεδο ικανοποίησης των ασθενών με σημαντικότερο τη σχέση μεταξύ ικανοποίησης και κοινωνικοδημογραφικών παραγόντων , όπως η ηλικία και το φύλο.

Στο περιβάλλον του νοσοκομείου και στην περίπτωση του ασθενή, ως ποιότητα στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας αξιολογείται η ειλικρίνεια του γιατρού να μοιραστεί με τον ασθενή όλες τις πληροφορίες που αφορούν την κατάσταση της υγείας του, η αντίληψη από μεριάς ασθενούς ότι τόσο το ιατρικό όσο και το νοσηλευτικό προσωπικό τον πλησιάζουν με σεβασμό προς την προσωπικότητά του, ότι τόσο το ιατρικό όσο και το νοσηλευτικό προσωπικό γνωρίζει καλά την δουλειά του και ότι τον αντιμετωπίζουν με ενσυναίσθηση και σεβασμό στον πόνο του όταν υποφέρει και με επαγγελματική ευσυνειδησία χωρίς να του ζητούν έξτρα οικονομική ανταμοιβή για τις υπηρεσίες υγείας που προσφέρουν.

Στο ζήτημα της ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας από τους Έλληνες ασθενείς, πραγματοποιήθηκαν έρευνες στον ελληνικό χώρο, οι οποίες απέδειξαν ότι η αξιολόγηση εκ μέρους του  ασθενούς της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών  συνδέεται αρκετά με την διάσταση της διαπροσωπικής ποιότητας. Έτσι, ως ποιότητα για τον ασθενή αξιολογείται ο σεβασμός με τον οποίο ο γιατρός θα τον εξετάζει, η φροντίδα του νοσηλευτικού προσωπικού στην βάση της προστασίας της αξιοπρέπειας του ασθενούς κατά την εξέταση, ο χρόνος που αφιερώνει ο γιατρός για να μεταφέρει με λεπτομέρεια πληροφορίες που αφορούν την διάγνωση και την θεραπευτική αγωγή και η αίσθηση ότι ο γιατρός είναι καλός γνώστης της δουλειάς του (Ραφτόπουλος, 2002).

Η  ικανοποίηση του ασθενούς αποτελεί μια σημαντική διάσταση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και για αυτό το σύστημα υγείας, πρέπει να το λαμβάνει σοβαρά υπόψη στην αλληλεπίδραση με τον ασθενή. Με άλλα λόγια, η καλή ιατρική πρακτική σε συνδυασμό με την καλή σχέση ανάμεσα στον ασθενή και τον ιατρό είναι αυτοί οι βασικοί παράγοντες από τους οποίους κρίνεται η ικανοποίηση του ασθενή (Khamis &Njau, 2014).

Για τους παραπάνω λόγους, η μέτρηση της ικανοποίησης ενός ασθενή συνιστά έναν από τους πιο έγκυρους και αξιόπιστους τρόπους αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών από το σύστημα υγείας (Johansson, Oleni & Fridlund, 2002. Laschinger, Hall, Pedersen & Almost, 2005), κάτι το οποίο αποδεικνύεται και από την πληθώρα των ερευνών οι οποίες εστιάζουν στην διερεύνηση του παράγοντα της ικανοποίησης των ασθενών ως προβλεπτικό παράγοντα για την βελτίωση του συστήματος υγείας, όπως η παρακάτω.

line


2.       Υλικό-Μέθοδος

 Το δείγμα συλλέχθηκε με τη μέθοδο ευκολίας από ασθενείς του ψυχιατρικού γενικού Νοσοκομείου της Κατερίνης. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με τη μέθοδο συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων. Από τη διαδικασία συλλέχθηκαν συνολικά 49 ερωτηματολόγια, 7 από τα οποία δεν περιείχαν αρκετές απαντήσεις και δεν συμπεριελήφθησαν στην ανάλυση.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε μεταξύ του χρονικού διαστήματος από τον μήνα Φεβρουάριο έως και τον μήνα Απρίλιο 2019 . Ως μέθοδος συλλογής δεδομένων επιλέχθηκε ειδικά διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο που χωρίζεται σε τρεις επιμέρους ενότητες, τα δημογραφικά στοιχεία, στοιχεία ιατρικού προφίλ καθώς και κλίμακες  μέτρησης ικανοποίησης των ασθενών από τις διάφορες τους προσφέρθηκαν. Αρχικά είχε προηγηθεί πιλοτική ρευνα όπου και βάση αυτής διαμορφώθηκε το τελικό στάδιο του ερωτηματολογίου. Στο τελικό του στάδιο το ερωτηματολόγιο αποτελείται από συνολικά  54 ερωτήσεις.

Τα δεδομένα κωδικοποιήθηκαν πρώτα μέσω του Microsoft Excel, και στην συνέχεια μεταφέρθηκαν στο στατιστικό πακέτο IBM SPSS v.25, όπου και διενεργήθηκε η στατιστική ανάλυση. Οι έλεγχοι που εφαρμόστηκαν είναι ο έλεγχος αξιοπιστίας Cronbach's Alpha για τις ομάδες ερωτήσεων του ερωτηματολογίου που ενώθηκαν σε μεταβλητές score, ενώ για τις συσχετίσεις μεταξύ των μεταβλητών χρησιμοποιήθηκε ο συντελεστής γραμμικής συσχέτισης Pearson. Επιπλέον πραγματοποιήθηκε στατιστική ανάλυση ρύθμισης (Moderation) με τη βοήθεια του λογισμικού μακροεντολών PROCESS, που αποτελεί πρόσθετο (add-on) για το πακέτο SPSS.

 

line

 

3.       Αποτελέσματα

 3.1 Γραμμικές Συσχετίσεις

            Οι ασθενείς κλήθηκαν να απαντήσουν μέσω 5-βάθμιας κλίμακας Likert για τα επίπεδα ικανοποίησης τους σε διάφορους τομείς, όπως την ικανοποίηση από Νοσηλευτές, από Ψυχιάτρους, από Ψυχολόγους, από Κοινωνικούς Λειτουργούς, ενώ αξιολόγησαν και την ικανοποίηση τους βάση της γενικής αποτελεσματικότητας της ψυχιατρικής μονάδας, βάση της ενημέρωσης που έλαβαν, καθώς και βάσει γενικότερων χαρακτηριστικών της νοσηλείας τους. Εκτός από τις 7 μεταβλητές score που κατασκευάστηκαν στο 1ο μέρος της ανάλυσης και μετρούν τους 7 τομείς τις ικανοποίησης, για την παρούσα ανάλυση κατασκευάστηκε και η μεταβλητή «score συνολικής ικανοποίησης» που παράγεται από το μέσο όρο όλων των ερωτήσεων ικανοποίησης.

Ο δείκτης Cronbach's Alpha για όλες τις ερωτήσεις ικανοποίησης υπολογίστηκε σε 0.962, δηλαδή υπάρχει «Εξαιρετική» αξιοπιστία και η νέα μεταβλητή αντιπροσωπεύει επαρκώς το σύνολο των ερωτήσεων ικανοποίησης. Η συνολική ικανοποίηση των ασθενών βρέθηκε να είναι αρκετά υψηλή, με ελάχιστη τιμή το 3.29 και μέγιστη το 5 (Μ = 4.431, Τ.Α = 0.494). Στη συνέχεια εφαρμόστηκε ο έλεγχος γραμμικής συσχέτισης Pearson, μεταξύ του συνολικού σκορ ικανοποίησης και των δημογραφικών ή ιατρικών μεταβλητών που είχαν διάταξη (Κατηγορικές διάταξης :«Ηλικιακές ομάδες», «Μορφωτικό επίπεδο», «Μηνιαίο εισόδημα», «Χρόνος χρήση υπηρεσιών ψυχικής υγείας», «Ηλικία έναρξης ψυχικής νόσου», «Χρόνια εκτίμησης από ψυχιατρική υπηρεσία»).

Από τους έξι συνολικά ελέγχους γραμμικών συσχετίσεων (βλ. Πίνακα 1), βρέθηκε μόνο ένας στατιστικά σημαντικός συντελεστής, αυτός της συνολικής ικανοποίησης των ασθενών με τις ηλικιακές ομάδες (Pearson, r = + 0.326, p - value = 0.046). Ο συντελεστής θεωρείται βάσει εμπειρικών κανόνων πως είναι μικρής έως μέτριας έντασης, και είναι θετικός, υποδεικνύοντας ότι καθώς αυξάνεται η ηλικία, οι ασθενείς τείνουν να καταγράφουν υψηλότερα επίπεδα συνολικής ικανοποίησης. Οι υπόλοιπες μεταβλητές δεν βρέθηκε να έχουν επίδραση στην συνολική ικανοποίηση των ασθενών.

 

3.2 Ανάλυση Ρύθμισης

Στη συνέχεια, και εφόσον βρέθηκε σημαντική συσχέτιση της ικανοποίησης με τις ηλικιακές ομάδες, πραγματοποιήθηκε ανάλυση ρύθμισης με εξαρτημένη μεταβλητή τη συνολική ικανοποίηση, ανεξάρτητη μεταβλητή τις ηλικιακές ομάδες, και ρυθμιστή (Moderator) το φύλο του ασθενούς. Σκοπός της συγκεκριμένης ανάλυσης είναι να αναδειχθεί εάν η σχέση μεταξύ ηλικίας και ικανοποίησης είναι διαφορετική στα δύο φύλα. Το μοντέλο που χρησιμοποιήθηκε είναι το «Simple Moderation» που αντιστοιχεί στον αριθμό μοντέλου «1» του λογισμικού μακροεντολών PROCESS.

Από τα αποτελέσματα της ανάλυσης ρύθμισης, το παραπάνω μοντέλο βρέθηκε στατιστικά σημαντικό (F(2,34) = 3.820, p = 0.0184) με δείκτη R-τετράγωνό 0.252 (βλ. Πίνακα 2). Συνεπώς το μοντέλο εξηγεί το 25.2% της μεταβλητότητας της συνολικής ικανοποίησης των ασθενών. Ο παράγοντας της ηλικίας βρέθηκε στατιστικά σημαντικός (t = 2.694 , p = 0.011), ενώ σημαντική ήταν και η επίδραση του φύλου (t = 2.478 , p = 0.018). Επιπρόσθετα η αλληλεπίδραση των δύο αυτών παραγόντων (Ηλικία * Φύλο) βρέθηκε στατιστικά σημαντική (t = -2.133, p = 0.04), υποδεικνύοντας πως η συσχέτιση που βρέθηκε μεταξύ της ηλικίας και της συνολικής ικανοποίησης είναι διαφορετική για τα δύο φύλα.

            Ως επαλήθευση του παραπάνω αποτελέσματος, ελέγχθηκε ξανά ο συντελεστής συσχέτισης Pearson, για κάθε φύλο ξεχωριστά. Στο δείγμα των ανδρών προέκυψε πως δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ ικανοποίησης και ηλικίας (Pearson, r = + 0.053 , p = 0.809, Σχήμα 2), ενώ στο δείγμα το γυναικών βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση (Pearson , r = + 0.632, p = 0.012, Σχήμα 3). Ο συντελεστής για το δείγμα το γυναικών θεωρείται μέτριας έως μεγάλης ισχύος.

 

line

 

4.       Συζήτηση αποτελεσμάτων

Τα αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας ανέδειξαν την απάντηση στο ερώτημα σχετικά με  το επίπεδο ικανοποίησης των συμμετεχόντων και της αξιολόγησης  των εμπειριών των ασθενών και πελατών του κέντρου ψυχιατρικής υγείας και της ψυχιατρικής κλινικής στο ψυχιατρικό γενικό νοσοκομείο της Κατερίνης, καθώς και της αναζήτησης των παραγόντων που συσχετίζονται με την ικανοποίηση των ασθενών. Στην έρευνα συμμετείχαν 42 ασθενείς, η πλειοψηφία των οποίων ήταν ανύπαντροι άνδρες από 51 έως 60 ετών, ελληνικής καταγωγής, απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης οι οποίοι διαμένουν σε αστική περιοχή  και έχουν επαφή με τις υπηρεσίες της ψυχικής υγείας πάνω από δέκα χρόνια, λαμβάνοντας συστηματικά αντικαταθλιπτική αγωγή τον τελευταίο χρόνο. Η μέση συνολική βαθμολογία για την ικανοποίηση των ασθενών στη μελέτη μας ήταν παρόμοια με εκείνη των περισσότερων άλλων μελετών.

Ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες, όπως φάνηκε από την έρευνα,  που επηρεάζουν την έκφραση ικανοποίησης σε έναν ασθενή είναι η ηλικία, κάτι το οποίο έχει διερευνηθεί και αποδειχθεί σε ένα πλήθος ερευνών σε διάφορες χώρες. Ειδικότερα, η ηλικία των χρηστών υπηρεσιών ψυχικής υγείας μπορεί να επηρεάσει την αίσθηση ικανοποίησης που βιώνουν από την χρήση, όπως επίσης ότι αυτή καθ’ αυτή η ψυχιατρική διαταραχή δεν συνδέεται με την αίσθηση ικανοποίησης που νιώθουν (Johansson,et al, 2002).

Ακόμη, στην έρευνα της Καλογεροπούλου, στην οποία αξιολογήθηκε η  μέτρηση της ικανοποίησης των ασθενών από τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας σε έξι  δημόσιων νοσοκομείων της Αθήνας συνδυαστικά με την  εκτίμηση του χάσματος μεταξύ των προσδοκιών των ασθενών και της πραγματικής αποδοτικότητας των νοσοκομείων, αποτυπώθηκε πως  οι κυριότεροι παράγοντες που επηρεάζουν τη συνολική εικόνα του νοσοκομείου είναι οι συνθήκες στέγασης, σίτισης και υγιεινής, ενώ παράλληλα από την έρευνα  αξιολογείται με ιδιαίτερη βαρύτητα η  κατανόηση, η  ευγένεια και η εξειδικευμένη γνώση των επαγγελματιών υγείας (Καλογεροπούλου, 2011).

Σύμφωνα λοιπόν με τα ευρήματα της παρούσας έρευνας, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ασθενείς τείνουν να επιδεικνύουν μεγαλύτερη ικανοποίηση σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό Αυτό το φαινόμενο μπορεί να ερμηνευθεί με βάση το γεγονός ότι οι μεγαλύτεροι ηλικιακά άνθρωποι λόγω πολλών εμπειριών στη ζωή τους και αρνητικών βιωμάτων παρουσιάζουν την τάση να ασκούν λιγότερη κριτική, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζουν ένα εγγενές ενδιαφέρον για το αποτέλεσμα περισσότερο παρά για την διαδικασία αυτή καθ’ αυτή. Ακόμη, μια άλλη πιθανή εξήγηση για αυτό το εύρημα αποτελεί το γεγονός ότι νεότερες γενιές έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε άλλου επιπέδου γνώση, κάτι που αυξάνει τις προσδοκίες για την ποιότητα των υπηρεσιών που θα τους παρασχεθούν σε σχέση με τους ηλικιωμένους ασθενείς, οι οποίοι αισθάνονται ότι έχουν μεγαλύτερη υποχρέωση να μην παραπονιούνται και να δέχονται ως έχει τις υπηρεσίες που τους παρέχονται (Grogan et al., 2000).

Σε προηγούμενες μελέτες, ωστόσο, οι βαθμολογίες ικανοποίησης γενικά βασίστηκαν σε μεμονωμένες υπηρεσίες, προγράμματα και επαγγελματίες, αλλά και  σε συγκεκριμένους κλινικούς πληθυσμούς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η μελέτη των Bener και , Ghulum , στην οποία φάνηκε ότι άνδρες, κυρίως μεγαλύτερης ηλικίας με σχετικά αυξημένο μορφωτικό επίπεδο είναι σχετικά πιο ικανοποιημένοι από τους επαγγελματίες υγείας. Άλλες έρευνες έδειξαν μείωση της ικανοποίησης των ασθενών σε άτομα με σοβαρές ψυχικές διαταραχές μετά την εμπειρία των φαρμακολογικών διαταραχών, αν και η συσχέτιση μεταξύ των σοβαρών ψυχικών διαταραχών και της ικανοποίησης δεν έφθασε σε σημαντικό βαθμό.

Τέλος, και στην έρευνα  των Νιάκα και Γναρδέλη, επιβεβαιώθηκε η σύνδεση της ικανοποίησης των ασθενών με τη παροχή των ιατρικών και νοσηλευτικών υπηρεσιών  , αποτυπώνοντας την ευχαρίστηση τους  σε θέματα συμπεριφοράς  των επαγγελματιών υγείας, με τη  δυσαρέσκεια να καθίσταται πιο έντονη σε ασθενείς νεαρής ηλικίας συγκριτικά με τους  ηλικιωμένους, καθώς οι νέοι χρήστες υπηρεσιών υγείας, εμφανίζουν υψηλότερες προσδοκίες (Νιάκας Σ,Γναρδέλης  Χ. ,2000).

 

line


 


Βιβλιογραφία

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

line

 

 

 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

 

 

 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

 

Πίνακας 1: Συντελεστές γραμμικής συσχέτισης Pearson για τη συνολική Ικανοποίηση των ασθενών.

 

Pearson

Συνολική Ικανοποίηση Ασθενών

Ηλικία

0.326*

Μορφωτικό επίπεδο

0.019

Μηνιαίο εισόδημα

0.130

Πόσο καιρό είστε χρήστης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας

0.264

Ηλικία έναρξης ψυχικής νόσου

0.015

Χρόνια εκτίμησης από ψυχιατρική υπηρεσία

0.127

*: σημαντικό σε επίπεδο 0.05

 

 

 

 

 

Σχήμα 1. Διάγραμμα διασποράς για τη συνολική ικανοποίηση των ασθενών και τις 5 ηλικιακές ομάδες.

 

 

 

 

 

 

 

Πίνακας 2: Παραγόμενο Output από την ανάλυση ρύθμισης του λογισμικού μακροεντολών PROCESS, για εξαρτημένη μεταβλητή τη συνολική Ικανοποίηση, ανεξάρτητη την ηλικίας και ρυθμιστή το φύλο.

Run MATRIX procedure:

*************** PROCESS Procedure for SPSS Version 3.3 *******************

          Written by Andrew F. Hayes, Ph.D.       www.afhayes.com

    Documentation available in Hayes (2018). www.guilford.com/p/hayes3

**************************************************************************

Model  : 1

    Y  : Συνο

    X  : Δ2

    W  : Δ1

Sample

Size:  38

**************************************************************************

OUTCOME VARIABLE:

 Συνο

Model Summary

          R       R-sq        MSE          F        df1        df2          p

     0.5021     0.2521     0.1951     3.8198     3.0000    34.0000     0.0184

Model

              coeff         se          t          p       LLCI       ULCI

constant     2.1443     0.7718     2.7782     0.0088     0.5757     3.7128

Δ2              0.5908     0.2193     2.6937     0.0109     0.1451     1.0365

Δ1              1.1631     0.4694     2.4779     0.0183     0.2092     2.1170

Int_1         -0.2849     0.1335    -2.1335     0.0402    -0.5562    -0.0135

Product terms key:

 Int_1    :        Δ2      x        Δ1

Test(s) of highest order unconditional interaction(s):

       R2-chng          F        df1        df2          p

X*W     0.1001     4.5518     1.0000    34.0000     0.0402

----------

    Focal predict: Δ2      (X)

          Mod var: Δ1      (W)

Conditional effects of the focal predictor at values of the moderator(s):

        Δ1     Effect         se          t          p       LLCI       ULCI

     1.0000     0.3059     0.1005     3.0453     0.0045     0.1018     0.5101

     2.0000     0.0210     0.0880     0.2393     0.8123    -0.1577     0.1998

*********************** ANALYSIS NOTES AND ERRORS ************************

Level of confidence for all confidence intervals in output:

  95.0000

NOTE: Variables names longer than eight characters can produce incorrect output.

      Shorter variable names are recommended.

------ END MATRIX -----

 

 

 

 

Σχήμα 2. Διάγραμμα διασποράς για τη συνολική ικανοποίηση των ασθενών και τις ηλικιακές ομάδες μόνο για το δείγμα των ανδρών.

 

 

 

 

 

 

Σχήμα 3. Διάγραμμα διασποράς για τη συνολική ικανοποίηση των ασθενών και τις  ηλικιακές ομάδες μόνο για το δείγμα των γυναικών.

 

 

 

 

 

 

line

linep5

© Copyright-VIPAPHARM. All rights reserved

linep5