ΧΟΡΗΓΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ: ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΒΙΚΤΩΡ του ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Ευχαριστώ την οικογένειά μου για τη βοήθεια, την αμέριστη συμπαράσταση και την ηθική στήριξη που μου παρείχε καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπόνησης της παρούσης έρευνας.

Ευχαριστώ τον Φαρμακοποιό και Δήμαρχο Ίλιου κ. Βασίλη Κουκουβίνο, το διαβητολόγο-ιατρό και αντιδήμαρχο Ίλιου κ. Τιμόθεο Σακελλαρίου, το δικηγόρο και Δήμαρχο Ζωγράφου κ. Ιωάννη Καζάκο και την αντιδήμαρχο Ζωγράφου και πρόεδρο των Κέντρων Ανοικτής Περίθαλψης Ηλικιωμένων (Κ.Α.Π.Η.) Ζωγράφου κ. Τόνια Καλύβα που μου επέτρεψαν να επισκεφτώ τα Κ.Α.Π.Η. των Δήμων τους και έδωσαν εντολή στο προσωπικό των Κ.Α.Π.Η. να μου παρέχουν κάθε δυνατή και νόμιμη βοήθεια στην εύρεση διαβητικών τύπου ΙΙ στα μέλη των Κ.Α.Π.Η.. Δίχως αυτή τη βοήθειά τους η παρούσα έρευνα δεν θα ήταν δυνατό να πραγματοποιηθεί.

Ευχαριστώ επίσης το προσωπικό όλων των Κ.Α.Π.Η. των Δήμων Ίλιου, Ζωγράφου και Ηλιουπόλεως για τη βοήθειά τους να με φέρουν σε επαφή με διαβητικούς τύπου II.

Ευχαριστώ επίσης την πρόεδρο της ομοσπονδίας Σωματείων – Συλλόγων ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη κ. Κατερίνα Κουλουρίδου για την ηθική συμπαράστασή της.

Ευχαριστώ τους διαβητικούς που αποτέλεσαν το δείγμα της έρευνας αυτής και δέχθηκαν να συνεργαστούν μαζί μου.

Ευχαριστώ τέλος όλους τους πελάτες του Φαρμακείου μου για τη συμπαράστασή τους που παρόλο που υπήρξαν στιγμές που υπέστησαν ταλαιπωρία στην εξυπηρέτησή τους, λόγω της εκπόνησης της παρούσης έρευνας, αυτοί συνέχισαν να με προτιμούν και να με θεωρούν τον προσωπικό τους Φαρμακοποιό.

Ο σακχαρώδης διαβήτης ταλαιπωρεί χιλιάδες ανθρώπους στην Ελλάδα και επιφέρει ένα χρηματικό κόστος που βαρύνει τόσο την πολιτεία, όσο και τους πάσχόντες.

Σε αναζήτηση στην Ελληνική και παγκόσμια βιβλιογραφία για έρευνες ή μελέτες σχετικές με την εκτίμηση του χρηματικού κόστους θεραπείας του διαβήτη που βαρύνει τους πάσχοντες δεν ευρέθηκε καμμία. Οι περισσότερες έρευνες ασχολούνται με το κόστος του διαβήτη το οποίο βαρύνει το κράτος ή τα ασφαλιστικά ταμεία.

Κατά το χρόνο της έρευνας οι διαβητικοί ακολουθούσαν θεραπευτική αγωγή είτε μόνο με δίαιτα, είτε με φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα, είτε με ινσουλίνη, είτε με κάποιο συνδυασμό των ανωτέρω.

Το δείγμα αποτέλεσαν (101) άτομα που ήταν πελάτες Φαρμακείου (31) μεσαίας κοινωνικο-οικονομική περιοχής και άτομα-μέλη Κέντρων Ανοικτής Περίθαλψης Ηλικιωμένων (Κ.Α.Π.Η.) (70) μεσαίας και κατώτερης κοινωνικο-οικονομικής περιοχής.

Το 14% των διαβητικών είχε καθαρό μηνιαίο εισόδημα 0-100.000 δρχ, το 61% είχε 100.001-200.000 δρχ., το 23% είχε 200.001-400.000 δρχ. και το 2% είχε άνω των 400.001 δρχ..

Το 10% των διαβητικών πάσχουν από τον διαβήτη 20-35 χρόνια, το 37% 10-19 χρόνια, το 27% 5-9 χρόνια, το 23% 2-4 χρόνια και το 3% 6μήνες-1χρόνο.

Προσπαθήσαμε το δείγμα να είναι τυχαίο και αντιπροσωπευτικού του γενικού πληθυσμού των διαβητικών για αυτό απευθυνθήκαμε σε διαβητικούς μέλη των ΚΑΠΗ και σε πελάτες φαρμακείου. Πετύχαμε κατά αυτόν τον τρόπο το κάθε υποκείμενο να έχει διαφορετικό ιατρό και να εξασφαλίζεται ποικιλία ακολουθούμενων φαρμακευτικών αγωγών, ιατρικών αμοιβών και βαρύτητας της πάθησης του διαβήτη. Επιπλέον όλα τα άτομα της ερευνάς μας ήταν ενεργά άτομα στο κοινωνικό σύνολο και όχι περιθωριοποιημένα (όπως για παράδειγμα κατάκοιτοι οι οποίοι έχουν υψηλά κόστη θεραπείας).

Η δεύτερη ομάδα αφορά τους ιατρούς που ρυθμίζουν τον διαβήτη των ασθενών (περιέχει17 ερωτήσεις που κατανέμονται σε τέσσερις υποομάδες με θέματα α) την ειδικότητα ιατρού και συχνότητα επισκέψεων, β) λόγοι επίσκεψης στον ιατρό, γ) αμοιβή ιατρού και δ) ικανοποίηση) (Οι ερωτήσεις είναι σχετικές με την ειδικότητα ιατρών, είδος ιατρών, συχνότητα επισκέψεων, λόγοι επισκέψεως, αμοιβές ιατρών, αιτιολόγηση άτυπων αμοιβών, συνεισφορά του ασφ. Ταμείου, διάρκεια της εξέτασης, ικανοποίηση ασθενή, προθυμία του ιατρού, οφέλη ασθενή, συχνότητα αλλαγής ιατρού και τους λόγους αλλαγής ιατρού).

Η πέμπτη ομάδα ερωτήσεων αφορά το κόστος των επιπλοκών που παρουσιάσθηκαν λόγω της ύπαρξης του διαβήτη ( περιέχει 12 ερωτήσεις σχετικές με το είδος των επιπλοκών που έχουν παρουσιασθεί λόγω του διαβήτη, την νοσηλεία λόγω των επιπλοκών αυτών (διάρκεια νοσηλείας, διάγνωση κατά την εισαγωγή στο νοσοκομείο, την ειδικότητα του θεράποντος ιατρού στο νοσοκομείο και την ακολουθήσασα φαρμακευτική αγωγή κατά την νοσηλεία), το ύψος των εξόδων για νοσήλια, τυχόν άτυπες αμοιβές, τις καλύψεις που τους παρείχε το ασφαλιστικό ταμείο, την απώλεια εισοδήματος λόγω νοσηλείας, ανάρρωσης και την απώλεια εισοδήματος που θα έχουν λόγω της εγκατάστασης αναπηρίας).

Η έκτη ομάδα αφορά το κόστος παραφαρμάκων και μικροβιολογικών εξετάσεων ( περιέχει 10 ερωτήσεις σχετικές με τις καλύψεις του ασφαλιστικού τους ταμείου, την ποσότητα & τα χρήματα που δαπανούν μηνιαίως, την συχνότητα των αυτομετρήσεων γλυκόζης & οξόνης στο αίμα και στα ούρα, την αιτιολόγηση συχνότητας αυτομετρήσεων, την συχνότητα μετρήσεων γλυκόζης και άλλων μικροβιολογικών εξετάσεων σε ΙΚΑ, Νοσοκομείο & Ιδιωτικό μικροβιολογικό εργαστήριο και το κόστος αυτών των μικροβιολογικών εξετάσεων).

Η έβδομη ομάδα ερωτήσεων αφορά το κόστος νοσηλείας σε νοσοκομείο κατά τους 12 τελευταίους μήνες ( περιέχει 8 ερωτήσεις σχετικές με τον αριθμό των εισαγωγών, το είδος του νοσοκομείου (δημόσιο ή ιδιωτικό), την διάγνωση κατά την εισαγωγή, τα συνολικά έξοδα νοσηλείας του τελευταίου 12μήνου, τις ημέρες νοσηλείας και τις αμοιβές (άτυπες ή μη) των ιατρών και νοσηλευτών).

Η όγδοη ομάδα ερωτήσεων αφορά την κατάσταση ρύθμισης του διαβήτη και την εκτίμηση της γενικής κατάστασης της υγείας των πασχόντων ( περιέχει 7 ερωτήσεις σχετικές με την τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης κατά την τελευταία μέτρηση, την τιμή γλυκόζης αίματος νηστείας (κατά την τελευταία μέτρηση), την τιμή γλυκόζης αίματος μεταγευματικά (2 ώρες μετά το γεύμα) (κατά την τελευταία μέτρηση), τον μέσο όρο του αριθμού ημερήσιων υπογλυκαιμιών, τον μέσο όρο του αριθμού ημερήσιων υπεργλυκαιμιών, τον ποιοτικό αυτοχαρακτηρισμό της γενικής υγείας τους, τον ποσοτικό αυτοχαρακτηρισμό της γενικής υγείας τους και τέλος την σύγκριση-συσχέτιση των τιμών γλυκόζης με τον αυτοχαρακτηρισμό της υγείας.

Η δέκατη ομάδα ερωτήσεων αφορά το κόστος επισκέψεων σε άλλους ιατρούς και χωρίζεται σε 2 υποομάδες μία που αναφέρεται στο κόστος επισκέψεων σε οδοντίατρους (περιέχει 6 ερωτήσεις) και μία που αναφέρεται στο κόστος επισκέψεων σε οφθαλμίατρους (περιέχει 6 ερωτήσεις). Οι ερωτήσεις είναι σχετικές με την συχνότητα των τακτικών επισκέψεων, τους λόγους για τους οποίους προβαίνουν ή όχι σε τακτικές επισκέψεις, το είδος του ιατρού, την αμοιβή (με απόδειξη & άτυπη) και το ποσοστό συμμετοχής του ασφαλιστικού ταμείου στην αμοιβή.

Η ενδέκατη ομάδα ερωτήσεων αφορά τον ρόλο του φαρμακοποιού ( περιέχει 3 ερωτήσεις σχετικές με τον ρόλο που διαδραματίζει ο φαρμακοποιός στην εκλογή του φαρμάκου, το δοσολογικό σχήμα και σε θέματα διατροφής και διαβήτη).

Η δωδέκατη ομάδα ερωτήσεων αφορά τις προτάσεις των διαβητικών για την βελτίωση του υπάρχοντος συστήματος υγείας στην Ελλάδα (περιέχει μία ερώτηση).

Η πλειοψηφία των ερωτήσεων ήταν ανοικτές και μπορούσε να καταγραφεί η ακριβής απάντηση του ερωτώμενου. Στις κλειστές ερωτήσεις χρησιμοποιήθηκε η διωνυμική κλίμακα (ναι, όχι.).

Χρονική διάρκεια υποβολής ερωτηματολογίου: 30-90 min. Μέση χρονική διάρκεια 75 min.

Σχετικά με τις ιατρικές επισκέψεις, στον πίνακα 1 παρατηρούμε ότι η πλειοψηφία των διαβητικών παρακολουθείται για τη ρύθμιση του διαβήτη από παθολόγο ιατρό. Η επιλογή της ειδικότητας του ιατρού που θα ρυθμίσει το διαβήτη δεν εξαρτάται από την ηλικία (fisher's exact test, p=0,2359 α=0,05), αλλά από το μορφωτικό επίπεδο (fisher's exact test, p=0,0002 α=0,05), καθώς και από το ετήσιο εισόδημα (fisher's exact test, p=0,0247 α=0,05) των διαβητικών. Όσο πιο ευκατάστατος, καθώς και όσο πιο μορφωμένος είναι ένας διαβητικός τόσο πιο πιθανό είναι να επιλέξει διαβητολόγο ιατρό. Αντίθετα όσο λιγότερο ευκατάστατος, καθώς και όσο λιγότερο μορφωμένος είναι ο διαβητικός τόσο πιο πιθανό είναι να επιλέξει παθολόγο ιατρό.

Η επιλογή του είδους του ιατρού (νοσοκομειακός, συμβεβλημένος, ιδιώτης) που θα ρυθμίσει το διαβήτη εξαρτάται από το ετήσιο εισόδημα των διαβητικών (fisher's exact test, τιμή p=0,401 α=0,05). (Πίνακας 2) Όσο πιο ευκατάστατος είναι ο διαβητικός τόσο πιο πιθανό είναι να επιλέξει ιδιώτη ιατρό και τόσο πιο απίθανο είναι να επιλέξει συμβεβλημένο ιατρό.

Γενικά, από τους πίνακες 3 και 4 βλέπουμε ότι η πλειονότητα των διαβητικών (81%) επισκέπτεται συμβεβλημένους με το ασφαλιστικό τους ταμείο ιατρούς, τους οποίους επισκέπτονται ως επί το πλείστον 5 έως 9 φορές το εξάμηνο με σκοπό τη ρύθμιση του διαβήτη, τη συνταγογράφηση των φαρμάκων (62%) τους (ώστε να τα αγοράζουν από το Φαρμακείο πληρώνοντας τμήμα της συνολικής αξίας) και τέλος για ιατρικές εξετάσεις (11%). Τους ιδιώτες και τους νοσοκομειακούς ιατρούς τους επισκέπτεται περίπου το 18% 2 με 3 φορές το εξάμηνο. Υπάρχει δηλαδή εξάρτηση μεταξύ του είδους του ιατρού (νοσοκομειακός, συμβεβλημένος, ιδιώτης) και της συχνότητας επισκέψεων (Kruskal-Wallis, τιμή p=0,0476, α=0,05) (Πίνακας 3).

Μια μικρή μερίδα ασθενών έχει την τάση να δίδει άτυπη αμοιβή από 2.000 έως 30.000 δρχ. στον ιατρό με σκοπό ή να τους προσέξει ιδιαίτερα κατά την εξέταση ή να τον αμείψουν επειδή τους πρόσεξε κατά την εξέταση (Πίνακας 5 και 6). Το ύψος του ποσού της άτυπης αμοιβής εξαρτάται από το είδος του ιατρού και το χώρο όπου λαμβάνει χώρα η ιατρική εξέταση (Kruskal-Wallis test,τιμή p<0,001, α=0,05). Πιο υψηλές άτυπες αμοιβές λαμβάνουν οι ιδιώτες ιατροί, έπονται κατά φθίνουσα σειρά οι νοσοκομειακοί στα ιδιωτικά τους ιατρεία, οι συμβεβλημένοι ιατροί στα ιδιωτικά τους ιατρεία, οι νοσοκομειακοί ιατροί στο νοσοκομείο και τέλος οι συμβεβλημένοι ιατροί στην υπηρεσία τους.

Από όσους διαβητικούς δίνουν άτυπη αμοιβή, οι μισοί θεωρούν ότι ο ιατρός προσφέρει υπηρεσίες ανάλογες της αμοιβής που δίνουν, και το ένα τέταρτο αυτών ότι προσφέρουν περισσότερες υπηρεσίες από αυτές που πρέπει να προσφέρει (Πίνακας 15).

Το μέσο ετήσιο κόστος των διαβητικών για τις αμοιβές των ιατρών που ρυθμίζουν το διαβήτη είναι 24.440 δρχ. (Πίνακας 8)

i) Ο λόγος που πιθανόν οι διαβητικοί προτιμούν τους συμβεβλημένους με το ασφαλιστικό τους ταμείο ιατρούς είναι οικονομικός. Αφενός δεν υποχρεούνται να πληρώσουν ιατρική αμοιβή, αφετέρου είναι ο μόνος ανάμεσα στους νοσοκομειακούς, συμβεβλημένους ή ιδιώτες ιατρούς που μπορεί να τους συνταγογραφήσει τα φάρμακα ώστε να τα αγοράσουν πληρώνοντας τμήμα της ολικής αξία τους. Γι’ αυτό όσο πτωχότεροι είναι τόσο πιο πιθανό είναι να επιλέξουν το συμβεβλημένο ιατρό. Άλλωστε στην πλειοψηφία τους οι ερωτώμενοι είναι συνταξιούχοι και έχουν χαμηλά εισοδήματα. Αυτό ενισχύεται και από τα ευρήματα άλλης ερώτησης, όπου το 62% των διαβητικών επισκέπτεται το συμβεβλημένο ιατρό, για να του συνταγογραφήσει τα φάρμακα, ώστε να πληρώσει τμήμα της αξίας τους στο Φαρμακείο.

ii) Προτιμούν επίσης τους παθολόγους ιατρούς, λόγω του ότι δεν υπάρχουν αρκετοί διαβητολόγοι συμβεβλημένοι ιατροί. Γι΄ αυτό παρατηρείται ότι όσο λιγότερο ευκατάστατοι είναι οι διαβητικοί, τόσο πιθανότερο είναι να επιλέξουν παθολόγο ιατρό. Όπως φαίνεται, από τις απαντήσεις άλλης ερώτησης, το 31% των διαβητικών επιθυμούν να υπάρξουν διαβητολόγοι συμβεβλημένοι με το ασφαλιστικό τους ταμείο.

Εκτός αυτού παρατηρείται ότι όσο χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου είναι οι διαβητικοί, τόσο περισσότερο προτιμούν τον παθολόγο και αυτό γιατί πιθανόν δεν έχουν συνειδητοποιήσει πόσο μπορεί να τους βοηθήσει ο διαβητολόγος στη ρύθμιση του διαβήτη. Συνήθως άτομα μη μορφωμένα δεν επιθυμούν αλλαγές, γενικά, όταν δεν μπορούν να κατανοήσουν με τις λιγοστές τους γνώσεις αυτό που απαιτείται να αλλάζουν, εν προκειμένω το είδος τους ιατρού που τους παρακολουθεί και από παθολόγο να προτιμήσουν διαβητολόγο.

Είναι επίσης πιθανό να προτιμούν, να έχουν έναν ιατρό για να τους παρακολουθεί την όλη κατάσταση της υγείας τους, η οποία συνήθως στους ηλικιωμένους είναι κλονισμένη και από αρκετές άλλες παθήσεις. Κρίνουν λοιπόν, ότι ο πλέον κατάλληλος ιατρός είναι ο παθολόγος, ο οποίος ανάμεσα στις άλλες παθήσεις τους παρακολουθεί και το διαβήτη. Επισημαίνεται άλλωστε ότι στην Ελλάδα μέχρι τα τελευταία χρόνια ο διαβήτης παρακολουθείτο από ενδοκρινολόγο ιατρό και ελλείψει αυτού από παθολόγο. Η αιτιολόγηση αυτή ενισχύεται από την υψηλή συχνότητα επισκέψεων που κυμαίνεται κυρίως από 5 έως 9 φορές το εξάμηνο. Πρέπει βέβαια εδώ να ληφθεί υπόψιν ότι στα περισσότερα ασφαλιστικά ταμεία (ΙΚΑ, ΤΕΒΕ κλπ.) υποχρεούται ο συμβεβλημένος ιατρός να μη συνταγογραφεί ποσότητα εμβαλαγίων φαρμάκων περισσότερη από όση απαιτείται για ένα μήνα. Επομένως, συχνότητα 6 φορές το εξάμηνο είναι συνήθης, μεγαλύτερη όμως συχνότητα μαρτυρεί ότι ο ιατρός παρακολουθεί πιθανόν τον ασθενή όχι μόνο για το διαβήτη αλλά και για άλλες παθήσεις.

Πιθανόν, επίσης, η προτίμηση του παθολόγου από τα κατώτερα οικονομικά στρώματα να συνδυάζεται και με το θέμα της αμοιβής του ιατρού. Η ύπαρξη ενός ιατρού (όπως ο παθολόγος) που δύναται να παρακολουθεί εκτός του διαβήτη και άλλες παθήσεις σημαίνει μια ιατρική αμοιβή σαν έξοδο, ενώ αν ο ίδιος ασθενής πήγαινε σε δύο ιατρούς διαφορετικών ειδικοτήτων, έναν παθολόγο και ένα διαβητολόγο ή ενδοκρινολόγο θα πλήρωνε δυο ιατρικές αμοιβές και θα είχε διπλά έξοδα.

iv) Η εξάρτηση του ύψους του ποσού της άτυπης αμοιβής των ιατρών από το είδος του ιατρού (νοσοκομειακός, συμβεβλημένος ή ιδιώτης) και το χώρο όπου λαμβάνει χώρα η ιατρική εξέταση έχει ως ακολούθως. Μεγαλύτερα ποσά λαμβάνουν οι ιδιώτες και ακολουθούν με φθίνουσα πορεία οι νοσοκομειακοί ιατροί στο ιδιωτικό ιατρείο, οι συμβεβλημένοι ιατροί στο ιδιωτικό τους ιατρείο, οι νοσοκομειακοί ιατροί στο νοσοκομείο και τέλος οι συμβεβλημένοι ιατροί στην υπηρεσία τους.

Το ύψος του ποσού της άτυπης αμοιβής, πιθανό να εξαρτάται από το αν ο ιατρός αμείβεται από το ασφαλιστικό ταμείο του διαβητικού ή όχι. Όσο πιο πολύ οι διαβητικοί εκτιμούν ότι ο ιατρός δεν αμείβεται καθόλου ή όσο πρέπει από το κράτος ή το ασφαλιστικό ταμείο, τόσο προσφέρουν μεγαλύτερη άτυπη αμοιβή προκειμένου, όπως δηλώνουν, να τους προσέξει ο ιατρός κατά την εξέταση ή προκειμένου να του εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους που τους πρόσεξε.

Στο ύψος της αμοιβής ίσως παίζει ρόλο και ο χρόνος που αφιερώνει ο ιατρός για ιατρική εξέταση. Όσο πιο πολύ χρόνο διαρκεί η εξέταση, τόσο μεγαλύτερη είναι η άτυπη αμοιβή.

v) Η διάρκεια εξέτασης έχει σχέση με το είδος του ιατρού (νοσοκομειακός, συμβεβλημένος ή ιδιώτης) και το χώρο στον οποίο λαμβάνει χώρα η ιατρική εξέταση. Ο χρόνος είναι περισσότερος για το νοσοκομειακό ιατρό στο ιδιωτικό τους ιατρείο, μειώνεται αισθητά και είναι ίδιος περίπου για τον ιδιώτη ιατρό, το νοσοκομειακό ιατρό στο νοσοκομείο και το συμβεβλημένο ιατρό στο ιδιωτικό του ιατρείο. Τέλος, μειώνεται αρκετά για το συμβεβλημένο ιατρό στην υπηρεσία του. Πιθανότατα η σχέση αυτή εξαρτάται από το φόρτο εργασίας του ιατρού. Όσο λιγότερο απασχολημένος είναι ο ιατρός, τόσο μικρότερο συνολικό αριθμό ιατρικών εξετάσεων θα πραγματοποιήσει και τόσο περισσότερο θα διαρκέσει η ιατρική εξέταση. Οι περισσότερο απασχολημένοι ιατροί είναι οι συμβεβλημένοι ιατροί στην υπηρεσία τους, όπου δέχονται χωρίς ραντεβού όλους τους ασφαλισμένους που θα προσέλθουν σε αυτούς. Αντίθετα, οι υπόλοιποι ιατροί δέχονται με ραντεβού. Τέλος, ο νοσοκομειακός ιατρός στο ιδιωτικό του ιατρείο έχει τις λιγότερες επισκέψεις από όλους και γι’ αυτό αφιερώνει περισσότερο χρόνο από όλους.

Επίσης, στη διάρκεια της ιατρικής εξέτασης ίσως παίζει ρόλο και η συχνότητα με την οποία ο διαβητικός επισκέπτεται τον ιατρό. Είναι πιθανόν ότι, όσο πιο συχνά επισκέπτεται ο διαβητικός τον ιατρό, τόσο λιγότερο διαρκεί η εξέταση, γιατί τόσο πιο καλά σχηματισμένη εικόνα έχει ο ιατρός για την υγεία του διαβητικού.

vi) Η προθυμία και η απόδοση των ιατρών στο έργο τους είναι υψηλή όπως δηλώνεται από την πλειονότητα των διαβητικών και παρουσιάζεται από την ικανοποίηση των διαβητικών και από το γεγονός ότι δεν αλλάζουν τον ιατρό τους (σχεδόν ποτέ), και το ότι δηλώνουν ότι αποκομίζουν οφέλη μετά την επίσκεψή τους στο ιατρείο.

Το μέσο ετήσιο κόστος που βαρύνει τους διαβητικούς για τις αμοιβές των ιατρών που ρυθμίζουν το διαβήτη είναι 24.440 δρχ., όταν το μέσο ετήσιο εισόδημά των διαβητικών είναι 2.135.040 δρχ.. Δηλαδή το μέσο κόστος των ιατρικών υπηρεσιών αποτελεί το 1,14% του μέσου ετήσιου εισοδήματος των διαβητικών.

Η διάρκεια της ιατρικής επίσκεψης κυμαίνεται από 7 min στο συμβεβλημένο ιατρό στην υπηρεσία του μέχρι 17-19 min για το συμβεβλημένο ιατρό στο ιδιωτικό του ιατρείο, το νοσοκομειακό ιατρό στο νοσοκομείο και τον ιδιώτη ιατρό και 60 min για το νοσοκομειακό ιατρό στο ιδιωτικό του ιατρείο.

Η πλειονότητα των ασθενών είναι ικανοποιημένοι από τις υπηρεσίες του ιατρού, ο οποίος είναι πρόθυμος να τους εξυπηρετήσει. Μετά την επίσκεψη στον ιατρό οι διαβητικοί θεωρούν στην πλειοψηφία τους ότι έχουν αποκομίσει οφέλη.

Ο συγγραφεύς-ερευνητής

Δρ. Παπαγιαννόπουλος Βίκτωρ

Φαρμακοποιός-Παιδαγωγός

(Ν=100, αλλά πολλοί διαβητικοί επισκέπτονται περισσότερους του ενός ιατρούς. Η επιλογή ειδικότητας του ιατρού εξαρτάται από το μορφωτικό επίπεδο των διαβητικών (fisher's exact test, p=0,0002 α=0,05), καθώς και από το ετήσιο εισόδημα (fisher's exact test, p=0,0247 α=0,05) των διαβητικών.)

(Η επιλογή του είδους του ιατρού (νοσοκομειακός, συμβεβλημένος, ιδιώτης) που θα ρυθμίσει το διαβήτη εξαρτάται από το ετήσιο εισόδημα των διαβητικών (fisher's exact test, τιμή p=0,401 α=0,05).)

(Ν=100, αλλά πολλοί διαβητικοί επισκέπτονται περισσότερους του ενός ιατρούς. Υπάρχει εξάρτηση μεταξύ του είδους του ιατρού (νοσοκομειακός, συμβεβλημένος, ιδιώτης) και της συχνότητας επισκέψεων (Kruskal-Wallis, τιμή p=0,0476, α=0,05) ).

(Ν=100, πολλοί διαβητικοί επισκέπτονται περισσότερους του ενός ιατρούς).

(N=100, το ύψος του ποσού της άτυπης αμοιβής εξαρτάται από το είδος του ιατρού και το χώρο όπου λαμβάνει χώρα η ιατρική εξέταση (Kruskal-Wallis test,τιμή p<0,001, α=0,05))

(Ν=100. Η χρονική διάρκεια της ιατρικής εξέτασης εξαρτάται από το είδος του ιατρού (νοσοκομειακός, συμβεβλημένος, ιδιώτης) καθώς και από το χώρο που λαμβάνει χώρα η ιατρική εξέταση (p<0,001 Kruskal-Wallis test, α=0,05))