Εκδόσεις φαρμακευτικής

Δωρεάν εκδόσεις φαρμακευτικής

Αρχική σελίδα περιοδικού C.V.P. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ

Σύντομη βιογραφία του συγγραφέα-ερευνητή Δρ. Παπαγιαννόπουλου Βίκτωρος του Γεωργίου

Κριτικές του άρθρου


Έκδοση περιοδικών φαρμακευτικής

"ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΒΑΡΥΝΕΙ ΤΟΥΣ ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ ΙΙ"

Δρ. Βίκτωρος Γ. Παπαγιαννόπουλου

Φαρμακοποιού-Παιδαγωγού

ΧΟΡΗΓΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ: ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΒΙΚΤΩΡ του ΓΕΩΡΓΙΟΥ

 

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ:

Αισθάνομαι την ανάγκη να εκφράσω τις ευχαριστίες μου προς τον καθηγητή και Πρόεδρο του τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιο Θ. Παπαϊωάννου, τον αναπληρωτή καθηγητή του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ιωάννη Υφαντόπουλο, την καθηγήτρια του τμήματος Φαρμακευτικής κ. Αικατερίνη Χαρβάλα, τον καθηγητή της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Νικόλαο – Κων/νο Κατσιλάμπρο, τον επίκουρο καθηγητή του τμήματος Φαρμακευτικής κ. Μιχάλη Ράλλη, την επίκουρο καθηγήτρια του τμήματος Φαρμακευτικής κ. Σοφία Κυρούδη, τον καθηγητή του τμήματος Φαρμακευτικής κ. Παναγιώτη Μαχαίρα και την επίκουρο καθηγήτρια του τμήματος Φαρμακευτικής κ. Μοίρα Συμιλλίδου για τη ηθική συμπαράστασή τους κατά την εκπόνηση της παρούσης έρευνας.

Ευχαριστώ την οικογένειά μου για τη βοήθεια, την αμέριστη συμπαράσταση και την ηθική στήριξη που μου παρείχε καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπόνησης της παρούσης έρευνας.

Ευχαριστώ τον Φαρμακοποιό και Δήμαρχο Ίλιου κ. Βασίλη Κουκουβίνο, το διαβητολόγο-ιατρό και αντιδήμαρχο Ίλιου κ. Τιμόθεο Σακελλαρίου, το δικηγόρο και Δήμαρχο Ζωγράφου κ. Ιωάννη Καζάκο και την αντιδήμαρχο Ζωγράφου και πρόεδρο των Κέντρων Ανοικτής Περίθαλψης Ηλικιωμένων (Κ.Α.Π.Η.) Ζωγράφου κ. Τόνια Καλύβα που μου επέτρεψαν να επισκεφτώ τα Κ.Α.Π.Η. των Δήμων τους και έδωσαν εντολή στο προσωπικό των Κ.Α.Π.Η. να μου παρέχουν κάθε δυνατή και νόμιμη βοήθεια στην εύρεση διαβητικών τύπου ΙΙ στα μέλη των Κ.Α.Π.Η.. Δίχως αυτή τη βοήθειά τους η παρούσα έρευνα δεν θα ήταν δυνατό να πραγματοποιηθεί.

Ευχαριστώ επίσης το προσωπικό όλων των Κ.Α.Π.Η. των Δήμων Ίλιου, Ζωγράφου και Ηλιουπόλεως για τη βοήθειά τους να με φέρουν σε επαφή με διαβητικούς τύπου II.

Ευχαριστώ επίσης την πρόεδρο της ομοσπονδίας Σωματείων – Συλλόγων ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη κ. Κατερίνα Κουλουρίδου για την ηθική συμπαράστασή της.

Ευχαριστώ τους διαβητικούς που αποτέλεσαν το δείγμα της έρευνας αυτής και δέχθηκαν να συνεργαστούν μαζί μου.

Ευχαριστώ τέλος όλους τους πελάτες του Φαρμακείου μου για τη συμπαράστασή τους που παρόλο που υπήρξαν στιγμές που υπέστησαν ταλαιπωρία στην εξυπηρέτησή τους, λόγω της εκπόνησης της παρούσης έρευνας, αυτοί συνέχισαν να με προτιμούν και να με θεωρούν τον προσωπικό τους Φαρμακοποιό.

 

Εισαγωγή:

Ο σακχαρώδης διαβήτης ταλαιπωρεί χιλιάδες ανθρώπους στην Ελλάδα και επιφέρει ένα χρηματικό κόστος που βαρύνει τόσο την πολιτεία, όσο και τους πάσχόντες.

Σε αναζήτηση στην Ελληνική και παγκόσμια βιβλιογραφία για έρευνες ή μελέτες σχετικές με την εκτίμηση του χρηματικού κόστους αγοράς παραφαρμάκων και πραγματοποίησης μικροβιολογικών εξετάσεων σχετικών με τον διαβήτη, τα οποία βαρύνουν τους πάσχοντες δεν ευρέθηκε καμμία. Οι περισσότερες έρευνες ασχολούνται με το κόστος του διαβήτη το οποίο βαρύνει το κράτος ή τα ασφαλιστικά ταμεία.

 

Σκοπός:

Σκοπός της έρευνας μου ήταν μεταξύ άλλων η εκτίμηση του χρηματικού κόστους που αφορά την αγορά παραφαρμάκων και την πραγματοποίηση μικροβιολογικών εξετάσεων σχετικών με τον διαβήτη, τα οποία βαρύνουν τους πάσχοντες διαβητικούς τύπου ΙΙ, καθώς και η καταγραφή των συνηθειών που έχουν οι διαβητικοί σχετικά με την χρήση παραφαρμακευτικού υλικού και την πραγματοποίηση μικροβιολογικών εξετάσεων .

 

Σχεδιασμός και μεθοδολογία της έρευνας:

Δείγμα: Αρχικά απευθύνθηκα σε 327 διαβητικούς τύπου ΙΙ από τους οποίους μόνο οι 101 δέχθηκαν να συμμετάσχουν στην παρούσα έρευνα. Το δείγμα αποτέλεσαν 101 διαβητικοί ασθενείς με διάγνωση διαβήτη τύπου ΙΙ. Στην ανάλυση των αποτελεσμάτων φαίνονται 100 ερωτώμενοι γιατί ένα ερωτηματολόγιο εξαιρέθηκε λόγω ελλιπών στοιχείων. Μετά την εξαίρεση του ενός ερωτηματολογίου υπήρξε ίση αναλογία ανδρών και γυναικών. Η έρευνα έλαβε χώρα μεταξύ 1ης Φεβρουαρίου και 30ης Ιουλίου 2000.

Κατά το χρόνο της έρευνας οι διαβητικοί ακολουθούσαν θεραπευτική αγωγή είτε μόνο με δίαιτα, είτε με φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα, είτε με ινσουλίνη, είτε με κάποιο συνδυασμό των ανωτέρω.

Το δείγμα αποτέλεσαν (101) άτομα που ήταν πελάτες Φαρμακείου (31) μεσαίας κοινωνικο-οικονομική περιοχής και άτομα-μέλη Κέντρων Ανοικτής Περίθαλψης Ηλικιωμένων (Κ.Α.Π.Η.) (70) μεσαίας και κατώτερης κοινωνικο-οικονομικής περιοχής.

Η ηλικία των διαβητικών κυμάνθηκε κατά μέσο όρο 71,8 ± 7,8 χρόνια (διάστημα 52-92 ετών). Το 76 % των διαβητικών ήταν κατωτέρου μορφωτικού επιπέδου, το 13% μέσου μορφωτικού επιπέδου, το 7% ανώτερου μορφωτικού επιπέδου και το 4% ανώτατου μορφωτικού επιπέδου. Οι 98 διαβητικοί ήταν συνταξιούχοι ή νοικοκυρές.

Από τους 100 διαβητικούς οι 65 διαβητικοί ήταν ασφαλισμένοι στο ασφαλιστικό ταμείο του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ), οι 9 στον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ), οι 3 στο Ταμείο Ασφάλισης Επαγγελματιών και Βιοτεχνών Ελλάδος-Ταμείο Ασφάλισης Εμπόρων (ΤΕΒΕ-ΤΑΕ), ένας στο ταμείο τραπεζών, οι 4 σε Δημόσια Επιχείρηση Κοινής Ωφελείας (Δ.Ε.Κ.Ω.), οι 9 στο ταμείο του Δημοσίου, ένας σε ιδιωτική ασφάλιση και 8 σε άλλα μικρότερα ασφαλιστικά ταμεία. Από τους 100 οι 66 ήταν άμεσα ασφαλισμένοι και οι 19 έμμεσα ασφαλισμένοι.

Το 14% των διαβητικών είχε καθαρό μηνιαίο εισόδημα 0-100.000 δρχ, το 61% είχε 100.001-200.000 δρχ., το 23% είχε 200.001-400.000 δρχ. και το 2% είχε άνω των 400.001 δρχ.. Το μέσο ετήσιο εισόδημά των διαβητικών είναι 2.135.040 δρχ..

Το 10% των διαβητικών πάσχουν από τον διαβήτη 20-35 χρόνια, το 37% 10-19 χρόνια, το 27% 5-9 χρόνια, το 23% 2-4 χρόνια και το 3% 6μήνες-1χρόνο.

Τρόπος επιλογής του δείγματος

Προσπαθήσαμε το δείγμα να είναι τυχαίο και αντιπροσωπευτικού του γενικού πληθυσμού των διαβητικών για αυτό απευθυνθήκαμε σε διαβητικούς μέλη των ΚΑΠΗ και σε πελάτες φαρμακείου. Πετύχαμε κατά αυτόν τον τρόπο το κάθε υποκείμενο να έχει διαφορετικό ιατρό και να εξασφαλίζεται ποικιλία ακολουθούμενων φαρμακευτικών αγωγών και βαρύτητας της πάθησης του διαβήτη. Επιπλέον όλα τα άτομα της ερευνάς μας ήταν ενεργά άτομα στο κοινωνικό σύνολο και όχι περιθωριοποιημένα (όπως για παράδειγμα κατάκοιτοι οι οποίοι έχουν υψηλά κόστη θεραπείας).

Δεν απευθυνθήκαμε σε διαβητικούς των εξωτερικών ιατρειών των νοσοκομείων, νοσηλευόμενους διαβητικούς ή διαβητικούς που εξέρχονταν από ιδιωτικά ιατρεία, γιατί η έρευνα μας θα μπορούσε να κατηγορηθεί ότι μεροληπτεί, καθότι αρκετοί διαβητικοί θα είχαν τον ίδιο θεράποντα ιατρό και πιθανόν παραπλήσια έξοδα σε μικροβιολογικές εξετάσεις και σε κόστος παραφαρμάκων ( σε περίπτωση ύπαρξης προτίμησης εκ μέρους του ιατρού φαρμάκων και παραφαρμάκων συγκεκριμένης εταιρείας). Επιπλέον η φύση των ερωτήσεων (ιδιαίτερα οι ερωτήσεις οικονομικής φύσεως) δεν μας επέτρεπε να υποβληθεί το ερωτηματολόγιο εντός του νοσοκομείου ή ιδιωτικού ιατρείου καθ' ότι το ψυχολογικό κλίμα δεν ήταν κατάλληλο και πιθανότατα θα αποκρυβόντουσαν αρκετά στοιχεία οικονομικής φύσεως από τους ασθενείς. Επίσης δεν απευθυνθήκαμε στα νοσοκομεία, γιατί οι διαβητικοί που θα βρίσκαμε θα έπασχαν από βαρύτερα περιστατικά διαβήτη και δεν γνωρίζουμε ποια είναι η πραγματική ποσοστιαία αναλογία τους στον γενικό πληθυσμό των διαβητικών στην Ελλάδα έτσι ίσως καταλήγαμε σε λάθος συμπεράσματα, για αυτό προτιμήσαμε να παρουσιασθούν στον δείγμα μας εντελώς τυχαία κατά την τυχαία δειγματοληψία μας. Τέλος δεν απευθυνθήκαμε σε ιδιωτικά νοσοκομεία ή ιδιωτικά ιατρεία καθότι οι διαβητικοί αυτοί θα είχαν όλοι τους υψηλό εισόδημα και δεν γνωρίζαμε εκ των προτέρων την αναλογίας τους στον γενικό πληθυσμό των διαβητικών στην Ελλάδα, έτσι ίσως καταλήγαμε σε λάθος συμπεράσματα, για αυτό προτιμήσαμε να παρουσιασθούν στον δείγμα μας εντελώς τυχαία κατά την τυχαία δειγματοληψία μας.

Συλλογή ερευνητικού υλικού

Για τη συλλογή του ερευνητικού υλικού καταρτίσθηκαν 112 ερωτήσεις, οι οποίες ομαδοποιήθηκαν σε 12 κατηγορίες – ομάδες.

Η πρώτη ομάδα ερωτήσεων αφορά δημογραφικά & προσωπικά στοιχεία (περιέχει 26 ερωτήσεις σχετικές με διεύθυνση, φύλο, ηλικία, ύψος, βάρος, καπνιστής / μη καπνιστής, αριθμός τσιγάρων την ημέρα, επίπεδο μόρφωσης, είδος εργασίας, εβδομαδιαίες ώρες επαγγελματικής απασχόλησης, ασφαλιστικός φορέας, ύπαρξη ιδιωτικής ασφάλισης & επασφάλιστρα, καθαρό μηνιαίο εισόδημα, ετήσιο προσωπικό ή οικογενειακό εισόδημα, αριθμό ατόμων οικογενείας, αριθμό ατόμων οικογενείας που εργάζονται και καθαρές μηνιαίες αποδοχές τους, φύλο και ηλικία τους, αριθμός διαβητικών στην οικογένεια, χρόνος διάγνωσης της πάθησης για πρώτη φορά).

Η δεύτερη ομάδα αφορά τους ιατρούς που ρυθμίζουν τον διαβήτη των ασθενών (περιέχει17 ερωτήσεις που κατανέμονται σε τέσσερις υποομάδες με θέματα α) την ειδικότητα ιατρού και συχνότητα επισκέψεων, β) λόγοι επίσκεψης στον ιατρό, γ) αμοιβή ιατρού και δ) ικανοποίηση) (Οι ερωτήσεις είναι σχετικές με την ειδικότητα ιατρών, είδος ιατρών, συχνότητα επισκέψεων, λόγοι επισκέψεως, αμοιβές ιατρών, αιτιολόγηση άτυπων αμοιβών, συνεισφορά του ασφ. Ταμείου, διάρκεια της εξέτασης, ικανοποίηση ασθενή, προθυμία του ιατρού, οφέλη ασθενή, συχνότητα αλλαγής ιατρού και τους λόγους αλλαγής ιατρού).

Η τρίτη ομάδα αφορά το κόστος της φαρμακευτικής αγωγής που ακολουθούν οι πάσχοντες τόσο για την αντιμετώπιση του διαβήτη και των επιπλοκών του, όσο και για άλλες παθήσεις ή ασθένειες. Περιέχει 9 ερωτήσεις σχετικές με το είδος φαρμάκων που λαμβάνουν οι ασθενείς, το ακολουθούμενο δοσολογικό σχήμα, το ποσοστό συμμετοχής που πληρώνουν κατά την αγορά των φαρμάκων τους κάνοντας χρήση των καλύψεων που τους παρέχει το ασφαλιστικό τους ταμείο, το είδος της διάγνωσης που αναγράφει ο θεράπων ιατρός στο συνταγολόγιο κατά την συνταγογράφηση των φαρμάκων, την συχνότητα αγοράς των φαρμάκων με ή χωρίς ιατρική συνταγή, το κόστος των φαρμάκων που αφορούν την ρύθμιση του διαβήτη και το κόστος των φαρμάκων που αφορούν τις επιπλοκές του διαβήτη ή άλλες παθήσεις άσχετες με τον διαβήτη.

Η τέταρτη ομάδα αφορά το κοινωνικό κόστος (περιέχει 6 ερωτήσεις σχετικές με το ποσοστό μείωσης επί τοις % των δραστηριοτήτων των πασχόντων, τις εβδομαδιαίες ώρες απασχόλησης άλλου μέλους της οικογένειας προκειμένου να τους εξυπηρετήσει σε εργασίες-δραστηριότητες που δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν μόνοι τους, τις προσφερόμενες υπηρεσίες των ΚΑΠΗ, το ποσοστό μείωσης επί τοις % της επαγγελματικής απασχόλησης, την μείωση των ετησίων αποδοχών τους λόγω του διαβήτη και το εάν έχουν διαπιστώσει ότι ο διαβήτης αποτελεί εμπόδιο στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία.

Η πέμπτη ομάδα ερωτήσεων αφορά το κόστος των επιπλοκών που παρουσιάσθηκαν λόγω της ύπαρξης του διαβήτη ( περιέχει 12 ερωτήσεις σχετικές με το είδος των επιπλοκών που έχουν παρουσιασθεί λόγω του διαβήτη, την νοσηλεία λόγω των επιπλοκών αυτών (διάρκεια νοσηλείας, διάγνωση κατά την εισαγωγή στο νοσοκομείο, την ειδικότητα του θεράποντος ιατρού στο νοσοκομείο και την ακολουθήσασα φαρμακευτική αγωγή κατά την νοσηλεία), το ύψος των εξόδων για νοσήλια, τυχόν άτυπες αμοιβές, τις καλύψεις που τους παρείχε το ασφαλιστικό ταμείο, την απώλεια εισοδήματος λόγω νοσηλείας, ανάρρωσης και την απώλεια εισοδήματος που θα έχουν λόγω της εγκατάστασης αναπηρίας).

Η έκτη ομάδα αφορά το κόστος των παραφαρμάκων και των μικροβιολογικών εξετάσεων και περιέχει 10 ερωτήσεις (Συνολικά 19 ερωτήσεις και υποερωτήσεις). Οι ερωτήσεις αφορούν τις καλύψεις που παρέχει το ασφαλιστικό ταμείο στους διαβητικούς για την αγορά μετρητών σακχάρου αίματος, strips, lancets, strips για την μέτρηση σακχάρου και οξόνης στα ούρα, δισκίων γλυκόζης για την αντιμετώπιση υπογλυκαιμίας, συριγγών, οινοπνεύματος και βαμβακιού. Επίσης περιέχει ερωτήσεις σχετικές με την ποσότητα που χρειάζονται και τα χρήματα που δαπανούν μηνιαίως για κάθε έκαστο από τα προαναφερθέντα παραφάρμακα. Υπάρχουν επίσης ερωτήσεις για το πόσες ημέρες αργοπορεί το ασφαλιστικό τους ταμείο να τους επιστρέψει τμήμα των δαπανών στις οποίες έχουν προβεί για παραφάρμακα σε περίπτωση που τους δικαιολογεί τις δαπάνες παραφαρμάκων. Ερωτήθηκαν επίσης για το πόσες φορές πραγματοποιούν την εβδομάδα μόνοι τους μετρήσεις γλυκόζης και οξόνης αίματος και ούρων, και για ποιο λόγο πραγματοποιούν τόσες μετρήσεις. Τέλος ερωτήθηκαν για το πόσες φορές το εξάμηνο πραγματοποιούν μετρήσεις του σακχάρου τους στις υπηρεσίες του ασφαλιστικού τους ταμείου, σε νοσοκομείο, σε Κ.Α.Π.Η. και σε ιδιωτικό μικροβιολογικό εργαστήριο, πόσα χρήματα τους κοστίζουν αυτές οι εξετάσεις και αν τις συνοδεύουν με γενικές ή και άλλες εξετάσεις αίματος και ούρων.

Η έβδομη ομάδα ερωτήσεων αφορά το κόστος νοσηλείας σε νοσοκομείο κατά τους 12 τελευταίους μήνες ( περιέχει 8 ερωτήσεις σχετικές με τον αριθμό των εισαγωγών, το είδος του νοσοκομείου (δημόσιο ή ιδιωτικό), την διάγνωση κατά την εισαγωγή, τα συνολικά έξοδα νοσηλείας του τελευταίου 12μήνου, τις ημέρες νοσηλείας και τις αμοιβές (άτυπες ή μη) των ιατρών και νοσηλευτών).

Η όγδοη ομάδα ερωτήσεων αφορά την κατάσταση ρύθμισης του διαβήτη και την εκτίμηση της γενικής κατάστασης της υγείας των πασχόντων ( περιέχει 7 ερωτήσεις σχετικές με την τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης κατά την τελευταία μέτρηση, την τιμή γλυκόζης αίματος νηστείας (κατά την τελευταία μέτρηση), την τιμή γλυκόζης αίματος μεταγευματικά (2 ώρες μετά το γεύμα) (κατά την τελευταία μέτρηση), τον μέσο όρο του αριθμού ημερήσιων υπογλυκαιμιών, τον μέσο όρο του αριθμού ημερήσιων υπεργλυκαιμιών, τον ποιοτικό αυτοχαρακτηρισμό της γενικής υγείας τους, τον ποσοτικό αυτοχαρακτηρισμό της γενικής υγείας τους και τέλος την σύγκριση-συσχέτιση των τιμών γλυκόζης με τον αυτοχαρακτηρισμό της υγείας.

Η ένατη ομάδα ερωτήσεων αφορά τα προσωπικά έξοδα των διαβητικών τύπου ΙΙ και περιέχει 7 ερωτήσεις και υποερωτήσεις σχετικές με το επί τοις % ποσοστό αύξησης των εξόδων των πασχόντων στα είδη διατροφής, ένδυσης, υπόδησης, στα καθημερινά έξοδα διαβίωσης (ΔΕΗ (π.χ. θερμοσίφωνο, αιρ κοντίσιον), ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ κ.λ.π.) και στις δαπάνες για βιβλία και περιοδικά για τον διαβήτη και συνδρομές σε συλλόγους, λόγω του ότι πάσχουν από διαβήτη. Τέλος υπήρξαν ερωτήσεις σχετικές με το αν τα προσωπικά τους έξοδα είναι αυξημένα λόγω του διαβήτη, σε σχέση με τα προσωπικά έξοδα των άλλων μελών της οικογενείας τους και σε ποιο ποσοστό επί τοις %.

Η δέκατη ομάδα ερωτήσεων αφορά το κόστος επισκέψεων σε άλλους ιατρούς και χωρίζεται σε 2 υποομάδες μία που αναφέρεται στο κόστος επισκέψεων σε οδοντίατρους (περιέχει 6 ερωτήσεις) και μία που αναφέρεται στο κόστος επισκέψεων σε οφθαλμίατρους (περιέχει 6 ερωτήσεις). Οι ερωτήσεις είναι σχετικές με την συχνότητα των τακτικών επισκέψεων, τους λόγους για τους οποίους προβαίνουν ή όχι σε τακτικές επισκέψεις, το είδος του ιατρού, την αμοιβή (με απόδειξη & άτυπη) και το ποσοστό συμμετοχής του ασφαλιστικού ταμείου στην αμοιβή.

Η ενδέκατη ομάδα ερωτήσεων αφορά τον ρόλο του φαρμακοποιού ( περιέχει 3 ερωτήσεις σχετικές με τον ρόλο που διαδραματίζει ο φαρμακοποιός στην εκλογή του φαρμάκου, το δοσολογικό σχήμα και σε θέματα διατροφής και διαβήτη).

Η δωδέκατη ομάδα ερωτήσεων αφορά τις προτάσεις των διαβητικών για την βελτίωση του υπάρχοντος συστήματος υγείας στην Ελλάδα (περιέχει μία ερώτηση).

Η πλειοψηφία των ερωτήσεων ήταν ανοικτές και μπορούσε να καταγραφεί η ακριβής απάντηση του ερωτώμενου. Στις κλειστές ερωτήσεις χρησιμοποιήθηκε η διωνυμική κλίμακα (ναι, όχι.).

Χρονική διάρκεια υποβολής ερωτηματολογίου: 30-90 min. Μέση χρονική διάρκεια 75 min.

 

Ευρήματα:

Κόστος παραφαρμάκων και μικροβιολογικών εξετάσεων

Καλύψεις που παρέχει το ασφαλιστικό ταμείο

Η πλειοψηφία των ερωτώμενων δήλωσε ότι το ασφαλιστικό τους ταμείο δεν τους καλύπτει τα έξοδα για παραφαρμακευτικό υλικό. Από αυτούς που δήλωσαν ότι το ασφαλιστικό τους ταμείο τους καλύπτει παραφάρμακα, υπάρχουν 16 αναφορές για κάλυψη εξόδων για Strips, lancets ή δείγματα για εξέταση ούρων, 7 αναφορές για μετρητές ζαχάρου και 6 αναφορές για σύριγγες (Πίνακας 1).

Ποσότητα παραφαρμάκων και χρήματα που δαπανούν γι' αυτά, το μήνα.

Σχετικά με τις ποσότητες κατανάλωσης Strips αίματος/ούρων και lancets παρατηρείται ότι οι περισσότεροι από τους ερωτώμενους που δήλωσαν ότι τα χρησιμοποιούν καταναλώνουν έως 1 κουτί το μήνα. Επίσης κανένας δεν ανάφερε ότι χρησιμοποιεί δισκία γλυκόζης. Η κατανάλωση σε σύριγγες ινσουλίνης έχει άμεση σχέση με την ημερησία δόση και συχνότητα και έτσι έχουμε 5 ερωτώμενους που κάνουν χρήση μια φορά την ημέρα και καταναλώνουν 30 σύριγγες το μήνα και 8 ερωτώμενους που κάνουν χρήση δυο φορές την ημέρα και καταναλώνουν 60 σύριγγες το μήνα. Μόνο ένας ερωτώμενος δήλωσε κατανάλωση 100 συριγγών το μήνα (Πίνακες 2 και 3).

Ημέρες που περνούν από την ημέρα κατάθεσης δικαιολογητικών μέχρι την είσπραξη των χρημάτων για τα παραφάρμακα από το ασφαλιστικό ταμείο

Από τους 18 διαβητικούς που απάντησαν, το ένα τρίτο αυτών λαμβάνουν τα χρήματα που έχουν διαθέσει για παραφάρμακα από το ασφαλιστικό τους ταμείο αυθημερόν, το άλλο τρίτο αυτών τα λαμβάνουν μετά από 1 έως 10 ημέρες από την υποβολή των απαιτούμενων δικαιολογητικών και το τελευταίο τρίτο ένα μήνα μετά από την υποβολή των δικαιολογητικών. Μόνο ένα άτομο απάντησε ότι λαμβάνει τα χρήματα μετά από τρεις μήνες.

Συχνότητα μετρήσεων γλυκόζης αίματος, γλυκόζης και κετόνης ούρων την εβδομάδα

Από τις μετρήσεις που έχουν σχέση με τον υπολογισμό του ζαχάρου η μέτρηση γλυκόζης αίματος είναι η περισσότερο διαδεδομένη, αφού την ανέφεραν 30 ερωτώμενοι, με συχνότητα 1-4 φορές την εβδομάδα. Ακολουθεί η μέτρηση γλυκόζης ούρων με 17 αναφορές και τέλος η μέτρηση οξόνης ούρων είναι η λιγότερο συχνή μέτρηση που γίνεται από τους ερωτώμενους με 5 αναφορές.

Η συχνότητα των μετρήσεων την εβδομάδα στη καταγραφή εμφανίζει ιδιαιτερότητα, αφού αναφέρθηκαν ακόμα με περισσότερες από 16 μετρήσεις (Πίνακας 4).

Για ποιο λόγο δεν πραγματοποιούν περισσότερες μετρήσεις

Οι συχνότερα αναφερόμενοι λόγοι ήταν ότι δεν θεωρήθηκε απαραίτητο, για να μην αυξηθούν τα έξοδα του ασθενούς και γιατί τους το συνέστησε ο θεράπων ιατρός (Πίνακας 5).

Πόσες άλλες φορές το εξάμηνο πραγματοποιούν μέτρηση του ζαχάρου τους

Η συχνότητα με την οποία μετρούν οι διαβητικοί το σακχαρό τους στις υπηρεσίες του ασφαλιστικού τους ταμείου του ΙΚΑ, στα εξωτερικά μικροβιολογικά εργαστήρια των νοσοκομείων, σε ιδιωτικά μικροβιολογικά εργαστήρια και σε ΚΑΠΗ παρουσιάζεται στον πίνακα 6.

Πόσα χρήματα τους κοστίζουν οι εξετάσεις γλυκόζης αίματος σε ιδιωτικό μικροβιολογικό εργαστήριο

Το κόστος των εξετάσεων γλυκόζης αίματος σε ιδιωτικό μικροβιολογικό εργαστήριο κυμαίνεται από 0 έως 30.000 δραχμές το εξάμηνο και είναι κατά μέσο όρο 866 δραχμές (Πίνακας 7). Οι αντίστοιχες εξετάσεις στις υπηρεσίες του ασφαλιστικού τους ταμείου ΙΚΑ, στα εξωτερικά μικροβιολογικά εργαστήρια των νοσοκομείων και στα ΚΑΠΗ είτε προσφέρονται δωρεάν, είτε καλυπτονται από το ασφαλιστικό ταμείο των ασφαλισμένων.

Η συνοδεία των εξετάσεων γλυκόζης αίματος σε ιδιωτικά μικροβιολογικά εργαστήρια με γενικές εξετάσεις αίματος / ούρων παρουσιάζεται στον πίνακα 8.

Συνολικό κόστος παραφαρμάκων και εξετάσεων

Ο μέσος όρος των ετήσιων δαπανών των διαβητικών για παραφάρμακα ανέρχεται στο ποσό των 36.606 δρχ. και για εξετάσεις ανέρχεται στο ποσό των 1.732 δρχ., ενώ το συνολικό μέσο ετήσιο κόστος παραφαρμάκων και εξετάσεων ανέρχεται στο ποσό των 38.338 δρχ. (Πίνακας 9).

 

Συμπεράσματα:

Κόστος παραφαρμάκων και μικροβιολογικών εξετάσεων

Η πλειοψηφία των διαβητικών (81%) δήλωσε ότι το ασφαλιστικό τους ταμείο δεν τους καλύπτει μερικώς ή ολικώς τα έξοδα για παραφαρμακευτικό υλικό (μετρητής γλυκόζης αίματος, ταινίες για το μετρητή γλυκόζης αίματος (strips), ταινίες δείγματος για μέτρηση γλυκόζης ούρων, βελονάκια για το τρύπημα των δακτύλων (lancets), σύριγγες ινσουλίνης, οινόπνευμα, βαμβάκι και δισκία γλυκόζης). Περίπου οι μισοί από τους ινσουλινοεξαρτώμενους διαβητικούς έχουν προμηθευτεί μετρητή γλυκόζης αίματος, και προμηθεύονται τακτικά σύριγγες ινσουλίνης και δείγματα μέτρησης γλυκόζης αίματος με μερική ή πλήρη κάλυψη του ποσού που δαπανούν, από το ασφαλιστικό τους ταμείο.

Το 30% των διαβητικών μετρούν μόνοι τους τη γλυκόζη αίματος 1-4 φορές την εβδομάδα. Το 23% των διαβητικών μετρούν τη γλυκόζη των ούρων περίπου 7-10 φορές την εβδομάδα, ενώ μόνο το 5% μετρούν την οξόνη των ούρων με την ίδια συχνότητα περίπου.

Οι κύριοι λόγοι για τον οποίο δεν κάνουν συχνότερα μετρήσεις της γλυκόζης μόνοι τους είναι κυρίως ο φόβος αύξησης των εξόδων τους (51%), το ότι δεν το θεωρούν απαραίτητο (45%), επειδή δεν τους το συνέστησε ο ιατρός τους (27%) και επειδή δεν μπορούν να μετρηθούν μόνοι τους (7%). Ο μέσος όρος των εξόδων ενός διαβητικού για παραφάρμακα ετησίως είναι 36.606 δρχ. (Πίνακας 9).

Ένα αξιοσημείωτο ποσοστό διαβητικών πηγαίνει για μέτρηση της γλυκόζης αίματος στο ΙΚΑ (35%), σε κρατικό νοσοκομείο (6%), σε ιδιωτικό μικροβιολογικό εργαστήριο (33%) και στο ΚΑΠΗ (39%) με συχνότητα 2, 1, 6 και 6 φορές το εξάμηνο αντίστοιχα. Ο μέσος όρος των ετήσιων εξόδων για τις ιδιωτικές μικροβιολογικές εξετάσεις ενός διαβητικού είναι 866 δρχ. (Πίνακας 7).

Σε επικοινωνία που υπήρξε με τα ασφαλιστικά ταμεία του ΙΚΑ, του ΟΓΑ, των ασφαλισμένων του ΔΗΜΟΣΙΟΥ (στα οποία ανήκει η πλειονότης των ασφαλισμένων) μας πληροφόρησαν ότι δεν καλύπτουν τα έξοδα παραφαρμάκων σε διαβητικούς που πάσχουν μόνο από διαβήτη τύπου ΙΙ και είναι μη ινσουλινοεξαρτώμενοι. Έτσι, λόγω τόσο των εξόδων, λόγω του ότι δεν το θεωρούν απαραίτητο οι ίδιοι οι διαβητικοί και λόγω των οδηγιών των ιατρών, μόνο ο ένας στους τρεις διεξάγει μόνος του μέτρηση γλυκόζης αίματος τακτικά, με μέσο όρο μετρήσεων 1-4 φορές την εβδομάδα. Από τη συνέντευξη που έδωσαν οι διαβητικοί παραδεχόντουσαν στην πλειοψηφία τους ότι τα αποτελέσματα των μετρήσεων που έκαναν δεν μπορούσαν να τα αξιολογήσουν μόνοι τους (δηλαδή να τα χρησιμοποιήσουν για αλλαγή της διατροφής τους ή για αλλαγή του δοσολογικού σχήματος) λόγω έλλειψης εκπαίδευσης και γνώσεων. Όλοι τους σημειώνουν τα αποτελέσματα των μετρήσεων για να τα δείξουν στον ιατρό τους στην επόμενη επίσκεψη.

Με δεδομένο ότι το μέσο ετήσιο καθαρό εισόδημά των διαβητικών είναι 2.135.040 δρχ.. αντιλαμβανόμαστε ότι το μέσο ετήσιο κόστος των διαβητικών για την αγορά παραφαρμάκων και την πραγματοποίηση εξετάσεων γλυκόζης αίματος σε ιδιωτικά μικροβιολογικά εργαστήρια αποτελεί το 1,8» 2 % του μέσου ετήσιου καθαρού εισοδήματος των διαβητικών. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλοι οι ερωτηθέντες ήσαν ασφαλισμένοι σε κάποιο ασφαλιστικό ταμείο (και ότι η Ελλάδα είναι μια από τις λίγες χώρες όπου όλοι οι πολίτες έχουν ασφαλιστική κάλυψη όσον αφορά την υγειονομική τους περίθαλψη). Επομένως το κόστος των παραφαρμάκων και των μικροβιολογικών εξετάσεων που βαρύνει τους πάσχοντες είναι κατά την γνώμη μου υψηλό στην Ελλάδα.

Ο συγγραφεύς-ερευνητής

Δρ. Παπαγιαννόπουλος Βίκτωρ

Φαρμακοποιός-Παιδαγωγός

ΠΙΝΑΚΕΣ

Πίνακας 1. Καλύψεις που παρέχει το ασφαλιστικό ταμείο

Καλύψεις ασφαλιστικού ταμείου για παραφαρμακευτικό υλικό

ΝΑΙ

ΟΧΙ

Δεν Γνωρίζω

Μετρητές Ζαχάρου

7

90

3

Strips, lancets, δείγματα για εξέταση ούρων

16

81

3

Δισκία γλυκόζης

0

97

3

Σύριγγες

6

91

3

Οινόπνευμα

0

97

3

Βαμβάκι

0

97

3

 

Πίνακας 2 Ποσότητα παραφαρμάκων και χρήματα (σε δραχμές) που δαπανούν γι' αυτά, το μήνα.

Παραφάρμακα

Σύνολο

Ποσότητα (κουτιά το μήνα)

Χρήματα

 

 

Ως 1

2

3

0

1-

1.000

1.001-2.000

2.001-

3.000

3.001-5.000

5.001-7.000

7.001-10.000

10.001

++

Strips αίματος

30

22

2

6

70

5

7

4

2

3

3

6

Strips ούρων

17

10

4

3

83

5

1

0

74

0

3

0

Lancets

20

18

2

 

80

14

4

1

1

0

0

0

Δισκία γλυκόζης

0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Πίνακας 3 Ποσότητα συριγγών και χρήματα που δαπανούν γι' αυτά, το μήνα.

Παραφάρμακα

Σύνολο

Ποσότητα

Χρήματα

 

 

30

60

100

0

1-1.000

1.001-2.000

2.001-3.000

3.001-5.000

5.001-7.000

7.001-10.000

10.001

++

Σύριγγες

14

5

8

1

86

2

4

2

0

5

1

0

 

 

Πίνακας 4. Συχνότητα μετρήσεων γλυκόζης αίματος, γλυκόζης και κετόνης ούρων την εβδομάδα

Μετρήσεις

Σύνολο

 

0

1

2

3

4

5

6

7-10

11-15

16+

Γλυκόζης αίματος

70

8

5

4

3

1

2

1

3

3

Γλυκόζης ούρων

83

2

0

4

0

0

1

5

4

1

Οξόνης ούρων

95

1

0

1

0

0

0

2

1

0

 

Πίνακας 5. Για ποιο λόγο δεν πραγματοποιούν περισσότερες μετρήσεις

Λόγοι που δεν κάνετε μέτρηση

Σύνολο

Σας το συνέστησε ο γιατρός σας

27

Γιατί δεν μπορείτε μόνοι σας

7

Γιατί δεν το θεωρείτε απαραίτητο

45

Γιατί φοβάστε μήπως αυξήσετε τα έξοδά σας

51

Γιατί δεν έχετε ενημερωθεί

5

Λόγω αμέλειας

3

Γιατί φοβάστε το τρύπημα

1

Γιατί φοβάστε μην το δείτε ανεβασμένο

2

Για να μην αγχώνεστε

1

Γιατί είναι κουραστικό

3

Γιατί το θεωρείτε μικροπρέπεια να ζητήσετε δωρεάν από το ασφαλιστικό ταμείο τα παραφάρμακα που δικαιούσθε και έτσι λόγω κόστους και αμέλειας δεν μετρούν συχνά

1

Γιατί δεν τον έχετε ενημερώσει ότι μπορείτε

1

Γιατί δεν μπορείτε να αξιολογήσετε τη μέτρηση

1

Για λόγους γραφειοκρατικούς

1

Για άλλους λόγους

1

Χωρίς απάντηση

6

 

Πίνακας 6. Πόσες άλλες φορές το εξάμηνο πραγματοποιούν μέτρηση του ζαχάρου τους

Εξαμηνιαία συχνότητα μετρήσεων σακχάρου

ΙΚΑ

Νοσοκομείο

Ιδιωτικό ΜικροβιολογικόΕργαστήριο

Κ.Α.Π.Η.

0

65

94

67

61

1

8

2

5

4

2

18

1

2

0

3

2

1

4

2

4

2

1

2

0

6

5

1

16

27

12

0

0

3

3

18

0

0

1

2

24

0

0

0

1

Σύνολο

100

100

100

100

 

Πίνακας 7. Κόστος των εξετάσεων γλυκόζης σε ιδιωτικά μικροβιολογικά εργαστήρια.

 

Ν

Mean

SD

Min

Median

Max.

Κόστος Μικροβιολογικών

Εξετάσεων

100

866

3362

0

0

30000

 

Πίνακας 8. Συνοδεία των εξετάσεων γλυκόζης αίματος σε ιδιωτικά μικροβιολογικά εργαστήρια με γενικές εξετάσεις αίματος / ούρων

Συνοδεύετε τις εξετάσεις σας με γεν. αίματος / γεν. ούρων;

Σύνολο

Ναι

7

Όχι

7

Δεν πραγματοποιούμε μετρήσεις γλυκόζης αίματος σε ιδιωτικά μικροβιολογικά εργαστήρια / Χωρίς απάντηση

86

Σύνολο

100

 

Πίνακας 9 Συνολικό κόστος παραφαρμάκων και εξετάσεων σε δραχμές

Ετήσιες δαπάνες

Ν

Mean

SD

Min

Median

Max.

Κόστος Strip Αίματος

100

22.484

60.842

0

0

432.000

Κόστος Strip Ούρων

100

6.324

18.953

0

0

91.200

Κόστος Lancets

100

2.117

7.013

0

0

48.000

Κόστος για Σύριγγες

100

5.681

17.828

0

0

102.000

Κόστος Μικροβ. Εξετάσεων

100

1.732

6.724

0

0

60.000

ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ

100

38.338

111.360

0

0

733.200


© Copyright-VIPAPHARM. All rights reserved

Επιστημονικές εκδόσεις περιοδικών

web hosting and internet marketing by Siteowners Ltd