Εκδόσεις φαρμακοοικονομίας

Δωρεάν εκδόσεις φαρμακοοικονομίας

Αρχική σελίδα περιοδικού C.V.P. ΦΑΡΜΑΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Σύντομη βιογραφία του συγγραφέα-ερευνητή Δρ. Παπαγιαννόπουλου Βίκτωρος του Γεωργίου

Κριτικές του άρθρου


Έκδοση περιοδικών φαρμακοοικονομίας

" ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΥΠΑΡΧΟΝΤΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ ΙΙ "

Δρ. Βίκτωρος Γ. Παπαγιαννόπουλου

Φαρμακοποιού-Παιδαγωγού

ΧΟΡΗΓΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ: ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΒΙΚΤΩΡ του ΓΕΩΡΓΙΟΥ

 

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ:

Αισθάνομαι την ανάγκη να εκφράσω τις ευχαριστίες μου προς τον καθηγητή και Πρόεδρο του τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιο Θ. Παπαϊωάννου, τον αναπληρωτή καθηγητή του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ιωάννη Υφαντόπουλο, την καθηγήτρια του τμήματος Φαρμακευτικής κ. Αικατερίνη Χαρβάλα, τον καθηγητή της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Νικόλαο – Κων/νο Κατσιλάμπρο, τον επίκουρο καθηγητή του τμήματος Φαρμακευτικής κ. Μιχάλη Ράλλη, την επίκουρο καθηγήτρια του τμήματος Φαρμακευτικής κ. Σοφία Κυρούδη, τον καθηγητή του τμήματος Φαρμακευτικής κ. Παναγιώτη Μαχαίρα και την επίκουρο καθηγήτρια του τμήματος Φαρμακευτικής κ. Μοίρα Συμιλλίδου για τη ηθική συμπαράστασή τους κατά την εκπόνηση της παρούσης έρευνας.

Ευχαριστώ την οικογένειά μου για τη βοήθεια, την αμέριστη συμπαράσταση και την ηθική στήριξη που μου παρείχε καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπόνησης της παρούσης έρευνας.

Ευχαριστώ τον Φαρμακοποιό και Δήμαρχο Ίλιου κ. Βασίλη Κουκουβίνο, το διαβητολόγο-ιατρό και αντιδήμαρχο Ίλιου κ. Τιμόθεο Σακελλαρίου, το δικηγόρο και Δήμαρχο Ζωγράφου κ. Ιωάννη Καζάκο και την αντιδήμαρχο Ζωγράφου και πρόεδρο των Κέντρων Ανοικτής Περίθαλψης Ηλικιωμένων (Κ.Α.Π.Η.) Ζωγράφου κ. Τόνια Καλύβα που μου επέτρεψαν να επισκεφτώ τα Κ.Α.Π.Η. των Δήμων τους και έδωσαν εντολή στο προσωπικό των Κ.Α.Π.Η. να μου παρέχουν κάθε δυνατή και νόμιμη βοήθεια στην εύρεση διαβητικών τύπου ΙΙ στα μέλη των Κ.Α.Π.Η.. Δίχως αυτή τη βοήθειά τους η παρούσα έρευνα δεν θα ήταν δυνατό να πραγματοποιηθεί.

Ευχαριστώ επίσης το προσωπικό όλων των Κ.Α.Π.Η. των Δήμων Ίλιου, Ζωγράφου και Ηλιουπόλεως για τη βοήθειά τους να με φέρουν σε επαφή με διαβητικούς τύπου II.

Ευχαριστώ επίσης την πρόεδρο της ομοσπονδίας Σωματείων – Συλλόγων ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη κ. Κατερίνα Κουλουρίδου για την ηθική συμπαράστασή της.

Ευχαριστώ τους διαβητικούς που αποτέλεσαν το δείγμα της έρευνας αυτής και δέχθηκαν να συνεργαστούν μαζί μου.

Ευχαριστώ τέλος όλους τους πελάτες του Φαρμακείου μου για τη συμπαράστασή τους που παρόλο που υπήρξαν στιγμές που υπέστησαν ταλαιπωρία στην εξυπηρέτησή τους, λόγω της εκπόνησης της παρούσης έρευνας, αυτοί συνέχισαν να με προτιμούν και να με θεωρούν τον προσωπικό τους Φαρμακοποιό.

 

Εισαγωγή:

Ο σακχαρώδης διαβήτης ταλαιπωρεί χιλιάδες ανθρώπους στην Ελλάδα και επιφέρει ένα χρηματικό κόστος που βαρύνει τόσο την πολιτεία, όσο και τους πάσχόντες.

Σε αναζήτηση στην Ελληνική και παγκόσμια βιβλιογραφία για έρευνες ή μελέτες σχετικές με τις βελτιώσεις που θα ήθελαν οι διαβητικοί από το υπάρχον σύστημα υγείας της χώρας τους δεν ευρέθηκε καμία.

 

Σκοπός:

Σκοπός της έρευνας μου ήταν μεταξύ άλλων η καταγραφή των βελτιώσεων που θα ήθελαν οι ίδιοι οι διαβητικοί τύπου ΙΙ από το υπάρχον σύστημα υγείας της Ελλάδος αναφορικά με την παροχή υπηρεσιών σχετικών με τον διαβήτη, καθ' ότι και οι άμεσα ενδιαφερόμενοι είναι και οι μόνοι που μπορούν να επισημάνουν εύστοχα τα κακώς κείμενα.

 

Μεθοδολογία της έρευνας:

Δείγμα: Αρχικά απευθύνθηκα σε 327 διαβητικούς τύπου ΙΙ από τους οποίους μόνο οι 101 δέχθηκαν να συμμετάσχουν στην παρούσα έρευνα. Το δείγμα αποτέλεσαν 101 διαβητικοί ασθενείς με διάγνωση διαβήτη τύπου ΙΙ. Στην ανάλυση των αποτελεσμάτων φαίνονται 100 ερωτώμενοι γιατί ένα ερωτηματολόγιο εξαιρέθηκε λόγω ελλιπών στοιχείων. Μετά την εξαίρεση του ενός ερωτηματολογίου υπήρξε ίση αναλογία ανδρών και γυναικών. Η έρευνα έλαβε χώρα μεταξύ 1ης Φεβρουαρίου και 30ης Ιουλίου 2000.

Κατά το χρόνο της έρευνας οι διαβητικοί ακολουθούσαν θεραπευτική αγωγή είτε μόνο με δίαιτα, είτε με φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα, είτε με ινσουλίνη, είτε με κάποιο συνδυασμό των ανωτέρω.

Το δείγμα αποτέλεσαν (101) άτομα που ήταν πελάτες Φαρμακείου (31) μεσαίας κοινωνικο-οικονομική περιοχής και άτομα-μέλη Κέντρων Ανοικτής Περίθαλψης Ηλικιωμένων (Κ.Α.Π.Η.) (70) μεσαίας και κατώτερης κοινωνικο-οικονομικής περιοχής.

Η ηλικία των διαβητικών κυμάνθηκε κατά μέσο όρο 71,8 ± 7,8 χρόνια (διάστημα 52-92 ετών). Το 76 % των διαβητικών ήταν κατωτέρου μορφωτικού επιπέδου, το 13% μέσου μορφωτικού επιπέδου, το 7% ανώτερου μορφωτικού επιπέδου και το 4% ανώτατου μορφωτικού επιπέδου. Οι 98 διαβητικοί ήταν συνταξιούχοι ή νοικοκυρές.

Από τους 100 διαβητικούς οι 65 διαβητικοί ήταν ασφαλισμένοι στο ασφαλιστικό ταμείο του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ), οι 9 στον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ), οι 3 στο Ταμείο Ασφάλισης Επαγγελματιών και Βιοτεχνών Ελλάδος-Ταμείο Ασφάλισης Εμπόρων (ΤΕΒΕ-ΤΑΕ), ένας στο ταμείο τραπεζών, οι 4 σε Δημόσια Επιχείρηση Κοινής Ωφελείας (Δ.Ε.Κ.Ω.), οι 9 στο ταμείο του Δημοσίου, ένας σε ιδιωτική ασφάλιση και 8 σε άλλα μικρότερα ασφαλιστικά ταμεία. Από τους 100 οι 66 ήταν άμεσα ασφαλισμένοι και οι 19 έμμεσα ασφαλισμένοι.

Το 14% των διαβητικών είχε καθαρό μηνιαίο εισόδημα 0-100.000 δρχ, το 61% είχε 100.001-200.000 δρχ., το 23% είχε 200.001-400.000 δρχ. και το 2% είχε άνω των 400.001 δρχ.. Το μέσο ετήσιο καθαρό εισόδημά των διαβητικών είναι 2.135.040 δρχ..

Το 10% των διαβητικών πάσχουν από τον διαβήτη 20-35 χρόνια, το 37% 10-19 χρόνια, το 27% 5-9 χρόνια, το 23% 2-4 χρόνια και το 3% 6μήνες-1χρόνο.

 

Τρόπος επιλογής του δείγματος

Προσπαθήσαμε το δείγμα να είναι τυχαίο και αντιπροσωπευτικού του γενικού πληθυσμού των διαβητικών, για αυτό απευθυνθήκαμε σε διαβητικούς μέλη των ΚΑΠΗ και σε πελάτες φαρμακείου. Πετύχαμε κατά αυτόν τον τρόπο το κάθε υποκείμενο να έχει διαφορετικό ιατρό και να εξασφαλίζεται ποικιλία ακολουθούμενων φαρμακευτικών αγωγών, ιατρικών αμοιβών και βαρύτητας της πάθησης του διαβήτη. Επιπλέον όλα τα άτομα της ερευνάς μας ήταν ως επί το πλείστον ενεργά άτομα στο κοινωνικό σύνολο και όχι περιθωριοποιημένα (όπως για παράδειγμα κατάκοιτοι οι οποίοι έχουν υψηλά κόστη θεραπείας).

Δεν απευθυνθήκαμε σε διαβητικούς των εξωτερικών ιατρειών των νοσοκομείων, νοσηλευόμενους διαβητικούς ή διαβητικούς που εξέρχονταν από ιδιωτικά ιατρεία, πρώτον γιατί η υποβολή του ερωτηματολογίου είχε μεγάλη χρονική διάρκεια (75min) και δεύτερον γιατί η έρευνα μας θα μπορούσε να κατηγορηθεί ότι μεροληπτεί, καθότι αρκετοί διαβητικοί θα είχαν τον ίδιο θεράποντα ιατρό και πιθανόν παραπλήσια έξοδα σε αμοιβές ιατρών και σε κόστος φαρμάκων και παραφαρμάκων ( σε περίπτωση ύπαρξης προτίμησης εκ μέρους του ιατρού φαρμάκων και παραφαρμάκων συγκεκριμένης εταιρείας).

Επιπλέον η φύση των ερωτήσεων (ιδιαίτερα οι ερωτήσεις οικονομικής φύσεως) δεν μας επέτρεπε να υποβληθεί το ερωτηματολόγιο εντός του νοσοκομείου ή ιδιωτικού ιατρείου καθ' ότι το ψυχολογικό κλίμα δεν ήταν κατάλληλο και πιθανότατα θα αποκρυβόντουσαν αρκετά στοιχεία οικονομικής φύσεως από τους ασθενείς.

Επίσης δεν απευθυνθήκαμε στα νοσοκομεία, γιατί οι διαβητικοί που θα βρίσκαμε θα έπασχαν από βαρύτερα περιστατικά διαβήτη και δεν γνωρίζουμε ποια είναι η πραγματική ποσοστιαία αναλογία τους στον γενικό πληθυσμό των διαβητικών στην Ελλάδα έτσι ίσως καταλήγαμε σε λάθος συμπεράσματα, για αυτό προτιμήσαμε να παρουσιασθούν στον δείγμα μας εντελώς τυχαία κατά την τυχαία δειγματοληψία μας.

Τέλος δεν απευθυνθήκαμε σε ιδιωτικά νοσοκομεία ή ιδιωτικά ιατρεία καθότι οι διαβητικοί αυτοί θα είχαν όλοι τους υψηλό εισόδημα και δεν γνωρίζαμε εκ των προτέρων την αναλογίας τους στον γενικό πληθυσμό των διαβητικών στην Ελλάδα, έτσι ίσως καταλήγαμε σε λάθος συμπεράσματα, για αυτό προτιμήσαμε να παρουσιασθούν στον δείγμα μας εντελώς τυχαία κατά την τυχαία δειγματοληψία μας.

 

Συλλογή ερευνητικού υλικού

Για τη συλλογή του ερευνητικού υλικού καταρτίσθηκαν 112 ερωτήσεις, οι οποίες ομαδοποιήθηκαν σε 12 κατηγορίες – ομάδες.

Η πρώτη ομάδα ερωτήσεων αφορά δημογραφικά & προσωπικά στοιχεία (περιέχει 26 ερωτήσεις σχετικές με διεύθυνση, φύλο, ηλικία, ύψος, βάρος, καπνιστής / μη καπνιστής, αριθμός τσιγάρων την ημέρα, επίπεδο μόρφωσης, είδος εργασίας, εβδομαδιαίες ώρες επαγγελματικής απασχόλησης, ασφαλιστικός φορέας, ύπαρξη ιδιωτικής ασφάλισης & επασφάλιστρα, καθαρό μηνιαίο εισόδημα, ετήσιο προσωπικό ή οικογενειακό εισόδημα, αριθμό ατόμων οικογενείας, αριθμό ατόμων οικογενείας που εργάζονται και καθαρές μηνιαίες αποδοχές τους, φύλο και ηλικία τους, αριθμός διαβητικών στην οικογένεια, χρόνος διάγνωσης της πάθησης για πρώτη φορά).

Η δεύτερη ομάδα αφορά τους ιατρούς που ρυθμίζουν τον διαβήτη των ασθενών (περιέχει17 ερωτήσεις που κατανέμονται σε τέσσερις υποομάδες με θέματα α) την ειδικότητα ιατρού και συχνότητα επισκέψεων, β) λόγοι επίσκεψης στον ιατρό, γ) αμοιβή ιατρού και δ) ικανοποίηση) (Οι ερωτήσεις είναι σχετικές με την ειδικότητα ιατρών, είδος ιατρών, συχνότητα επισκέψεων, λόγοι επισκέψεως, αμοιβές ιατρών, αιτιολόγηση άτυπων αμοιβών, συνεισφορά του ασφ. Ταμείου, διάρκεια της εξέτασης, ικανοποίηση ασθενή, προθυμία του ιατρού, οφέλη ασθενή, συχνότητα αλλαγής ιατρού και τους λόγους αλλαγής ιατρού).

Η τρίτη ομάδα αφορά το κόστος της φαρμακευτικής αγωγής (περιέχει 9 ερωτήσεις σχετικές με το είδος των φαρμάκων, το ακολουθούμενο δοσολογικό σχήμα, το ποσοστό συμμετοχής που πληρώνουν οι ασθενείς και το ασφαλιστικό τους ταμείο κατά την αγορά των φαρμάκων στο φαρμακείο, το είδος της διάγνωσης στο συνταγολόγιο, την συχνότητα αγοράς των φαρμάκων με ή χωρίς ιατρική συνταγή (τόσο του ασφαλιστικού ταμείου, όσο και μη), το κόστος των φαρμάκων που λαμβάνουν για την ρύθμιση του διαβήτη και το κόστος άλλων φαρμάκων που λαμβάνουν και δεν σχετίζονται άμεσα μα τον διαβήτη).

Η τέταρτη ομάδα αφορά το κοινωνικό κόστος (περιέχει 6 ερωτήσεις σχετικές με το ποσοστό μείωσης επί τοις % των δραστηριοτήτων των πασχόντων, τις εβδομαδιαίες ώρες απασχόλησης άλλου μέλους της οικογένειας προκειμένου να τους εξυπηρετήσει σε εργασίες-δραστηριότητες που δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν μόνοι τους, τις προσφερόμενες υπηρεσίες των ΚΑΠΗ, το ποσοστό μείωσης επί τοις % της επαγγελματικής απασχόλησης, την μείωση των ετησίων αποδοχών τους λόγω του διαβήτη και το εάν έχουν διαπιστώσει ότι ο διαβήτης αποτελεί εμπόδιο στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία.

Η πέμπτη ομάδα ερωτήσεων αφορά το κόστος των επιπλοκών που παρουσιάσθηκαν λόγω της ύπαρξης του διαβήτη ( περιέχει 12 ερωτήσεις σχετικές με το είδος των επιπλοκών που έχουν παρουσιασθεί λόγω του διαβήτη, την νοσηλεία λόγω των επιπλοκών αυτών (διάρκεια νοσηλείας, διάγνωση κατά την εισαγωγή στο νοσοκομείο, την ειδικότητα του θεράποντος ιατρού στο νοσοκομείο και την ακολουθήσασα φαρμακευτική αγωγή κατά την νοσηλεία), το ύψος των εξόδων για νοσήλια, τυχόν άτυπες αμοιβές, τις καλύψεις που τους παρείχε το ασφαλιστικό ταμείο, την απώλεια εισοδήματος λόγω νοσηλείας, ανάρρωσης και την απώλεια εισοδήματος που θα έχουν λόγω της εγκατάστασης αναπηρίας).

Η έκτη ομάδα αφορά το κόστος παραφαρμάκων και μικροβιολογικών εξετάσεων ( περιέχει 10 ερωτήσεις σχετικές με τις καλύψεις του ασφαλιστικού τους ταμείου, την ποσότητα & τα χρήματα που δαπανούν μηνιαίως, την συχνότητα των αυτομετρήσεων γλυκόζης & οξόνης στο αίμα και στα ούρα, την αιτιολόγηση συχνότητας αυτομετρήσεων, την συχνότητα μετρήσεων γλυκόζης και άλλων μικροβιολογικών εξετάσεων σε ΙΚΑ, Νοσοκομείο & Ιδιωτικό μικροβιολογικό εργαστήριο και το κόστος αυτών των μικροβιολογικών εξετάσεων).

Η έβδομη ομάδα ερωτήσεων αφορά το κόστος νοσηλείας σε νοσοκομείο κατά τους 12 τελευταίους μήνες ( περιέχει 8 ερωτήσεις σχετικές με τον αριθμό των εισαγωγών, το είδος του νοσοκομείου (δημόσιο ή ιδιωτικό), την διάγνωση κατά την εισαγωγή, τα συνολικά έξοδα νοσηλείας του τελευταίου 12μήνου, τις ημέρες νοσηλείας και τις αμοιβές (άτυπες ή μη) των ιατρών και νοσηλευτών).

Η όγδοη ομάδα ερωτήσεων αφορά την κατάσταση ρύθμισης του διαβήτη και την εκτίμηση της γενικής κατάστασης της υγείας των πασχόντων ( περιέχει 7 ερωτήσεις σχετικές με την τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης κατά την τελευταία μέτρηση, την τιμή γλυκόζης αίματος νηστείας (κατά την τελευταία μέτρηση), την τιμή γλυκόζης αίματος μεταγευματικά (2 ώρες μετά το γεύμα) (κατά την τελευταία μέτρηση), τον μέσο όρο του αριθμού ημερήσιων υπογλυκαιμιών, τον μέσο όρο του αριθμού ημερήσιων υπεργλυκαιμιών, τον ποιοτικό αυτοχαρακτηρισμό της γενικής υγείας τους, τον ποσοτικό αυτοχαρακτηρισμό της γενικής υγείας τους και τέλος την σύγκριση-συσχέτιση των τιμών γλυκόζης με τον αυτοχαρακτηρισμό της υγείας.

Η ένατη ομάδα ερωτήσεων αφορά τα προσωπικά έξοδα και την σχέση τους με τον διαβήτη ( περιέχει 3 ερωτήσεις σχετικές με την επί τοις % αύξηση των εξόδων διατροφής, ένδυσης, υπόδησης, καθημερινών εξόδων διαβίωσης, ενημέρωσης για το διαβήτη ' τα έξοδα σε συνδρομές σε συλλόγους και την επί τοις % αύξηση των προσωπικών εξόδων σε σχέση με τα άλλα μέλη της οικογένειάς τους).

Η δέκατη ομάδα ερωτήσεων αφορά το κόστος επισκέψεων σε άλλους ιατρούς και χωρίζεται σε 2 υποομάδες μία που αναφέρεται στο κόστος επισκέψεων σε οδοντίατρους (περιέχει 6 ερωτήσεις) και μία που αναφέρεται στο κόστος επισκέψεων σε οφθαλμίατρους (περιέχει 6 ερωτήσεις). Οι ερωτήσεις είναι σχετικές με την συχνότητα των τακτικών επισκέψεων, τους λόγους για τους οποίους προβαίνουν ή όχι σε τακτικές επισκέψεις, το είδος του ιατρού, την αμοιβή (με απόδειξη & άτυπη) και το ποσοστό συμμετοχής του ασφαλιστικού ταμείου στην αμοιβή.

Η ενδέκατη ομάδα ερωτήσεων αφορά τον ρόλο του φαρμακοποιού ( περιέχει 3 ερωτήσεις σχετικές με τον ρόλο που διαδραματίζει ο φαρμακοποιός στην εκλογή του φαρμάκου, το δοσολογικό σχήμα και σε θέματα διατροφής και διαβήτη).

Η δωδέκατη ομάδα ερωτήσεων αφορά τις προτάσεις των διαβητικών για την βελτίωση του υπάρχοντος συστήματος υγείας στην Ελλάδα (περιέχει μία ερώτηση).

Η πλειοψηφία των ερωτήσεων ήταν ανοικτές και μπορούσε να καταγραφεί η ακριβής απάντηση του ερωτώμενου. Στις κλειστές ερωτήσεις χρησιμοποιήθηκε η διωνυμική κλίμακα (ναι, όχι.).

Χρονική διάρκεια υποβολής ερωτηματολογίου: 30-90 min. Μέση χρονική διάρκεια 75 min.

 

Συμπεράσματα

Προτάσεις βελτίωσης

Οι προτάσεις των ερωτώμενων για τη βελτίωση του υπάρχοντος συστήματος υγείας όσον αφορά στο διαβήτη εστιάζονται στις παροχές παραφαρμάκων, φαρμάκων και καλύτερης αντιμετώπισης από το κράτος και τους γιατρούς. Αναλυτικά παρουσιάζονται στον Πίνακα 1.

Πίνακας 1

Προτάσεις βελτίωσης

Σύνολο

Δωρεάν διάθεση παραφαρμάκων

54

Παροχή παραφαρμάκων

12

Άλλες βελτιώσεις για παραφάρμακα

6

Χορήγηση φαρμάκων

10

Συνταγογράφηση περισσότερων κουτιών φαρμάκων ανά συνταγή

22

Μειωμένη συμμετοχή ή δωρεάν διάθεση φαρμάκων

18

Ύπαρξη διαβητολόγων συμβεβλημένων

31

Λιγότερη ταλαιπωρία στις ουρές του ΙΚΑ

21

Παροχή βελτιωμένων υπηρεσιών από το ΙΚΑ

5

Παροχή επιδόματος για το διαβήτη

22

Παροχή μεγαλύτερης σύνταξης

21

Παροχή τρίμηνων συνταγών

4

Λιγότερη γραφειοκρατία

4

Δωρεάν μετρητές ζαχάρου από το ασφ. ταμείο

5

Μεγαλύτερες αμοιβές στους γιατρούς από το κράτος

5

Βελτίωση συμπεριφοράς και υπηρεσιών του ιατρού

5

Άλλες βελτιώσεις που αφορούν μεμονωμένα ατομικά περιστατικά

10

Τίποτα (όλα είναι καλά και δε χρειάζεται τίποτα να διορθωθεί)

9

 

Συζήτηση

Το 91% των διαβητικών επιθυμούν βελτιώσεις στο υπάρχον σύστημα υγείας για τους διαβητικούς.

Η πλειονότητα ζητά βελτιώσεις που αφορούν την παροχή των παραφαρμάκων από τα ασφαλιστικά ταμεία, όπως των μετρητών γλυκόζης αίματος, των ταινιών μέτρησης γλυκόζης αίματος και ούρων, του οινοπνεύματος, του βαμβακιού, των συριγγών και των δισκίων γλυκόζης. Οι βελτιώσεις αφορούν το να τους παρέχονται δωρεάν και σε επαρκείς ποσότητες όλα τα παραφάρμακα που τους είναι αναγκαία. Προκειμένου να διαπιστωθεί η υπάρχουσα κατάσταση πραγματοποιήθηκε τηλεφωνική επικοινωνία με τα κυριότερα ασφαλιστικά ταμεία, όπως το Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Ι.Κ.Α.), τον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (Ο.Γ.Α.) , το Δημόσιο, καθώς και με Φαρμακοποιούς που ανήκουν στον Φαρμακευτικό Σύλλογο Αττικής (Φ.Σ.Α.) και διευθύνουν Φαρμακεία και διαπιστώθηκε ότι τα ασφαλιστικά ταμεία στην πλειονότητά τους δεν χορηγούν σε μη ινσουλινοεξαρτώμενους διαβητικούς τύπου ΙΙ κανενός είδους παραφάρμακο.

Τα περισσότερα ασφαλιστικά ταμεία χορηγούν παραφάρμακα μόνο σε ινσουλινοεξαρτώμενους διαβητικούς και υπό όρους και προϋποθέσεις αναλόγως το ασφαλιστικό ταμείο. Για παράδειγμα η ποσότητα των ταινιών μέτρησης σακχάρου αίματος που χορηγούν τα ασφαλιστικά ταμεία σε ινσουλινοεξαρτώμενους διαβητικούς τύπου ΙΙ κυμαίνεται συνήθως στις 50 ταινίες ανά τρίμηνο. Σχετικά με παραφάρμακα όπως βαμβάκι, οινόπνευμα, εμποτισμένα με οινόπνευμα μαντηλάκια (που χρησιμεύουν για την απολύμανση κατά την χρησιμοποίηση της ινσουλίνης), δισκία γλυκόζης (που χρησιμεύουν για την αντιμετώπιση των υπογλυκαιμιών) και ταινίες μέτρησης κετόνης αίματος αυτά δεν χορηγούνται (παρά μόνο από εξαιρέσεις μεμονωμένων μικρών ασφαλιστικών ταμείων) .

Ένα υπολογίσιμο ποσοστό που κυρίως είναι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ ζητούν να τους χορηγεί το ασφαλιστικό τους ταμείο όλα τα φάρμακα και ποσότητα επαρκή, ώστε να μην επισκέπτονται τους ιατρούς τόσο συχνά μόνο για συνταγογράφηση φαρμάκων. Αρκετοί ζητούν να τους χορηγούνται τα φάρμακα για το διαβήτη δωρεάν ή με μειωμένες συμμετοχές, γιατί ο διαβήτης είναι χρόνια πάθηση.

Σήμερα τα φάρμακα για το διαβήτη χορηγούνται στους ασθενείς με συμμετοχή 25% της ολικής τους αξίας με εξαίρεση την ινσουλίνη που χορηγείται δωρεάν. Ορισμένα ασφαλιστικά ταμεία όπως το ΙΚΑ και ΤΕΒΕ έχουν ορίσει ότι οι ιατροί τους θα συνταγογραφούν ένα ή το πολύ 2 εμβαλλάγια φαρμάκου σε κάθε συνταγή που εκδίδουν και εφόσον η ποσότητα αυτή δεν ξεπερνά τη συνολική ποσότητα που απαιτείται για ένα μήνα. Όλα επίσης τα ασφαλιστικά ταμεία δικαιολογούν τη συνταγογράφηση φαρμάκων που ευρίσκονται καταχωρημένα εντός μιας λίστας. Κάθε Φαρμακευτικό σκεύασμα εκτός αυτής της λίστας καίτοι έχει έγκριση κυκλοφορίας από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων δεν μπορεί να συνταγογραφηθεί από τους ιατρούς, εκτός και αν το κρίνουν αναντικατάστατο, και παράλληλα με τη συνηθισμένη ιατρική συνταγή του ασφαλιστικού ταμείου εκδώσουν και ιατρική γνωμάτευση, όπου θα δικαιολογούν το γιατί θεωρούν το εν λόγω σκεύασμα απαραίτητο και αναντικατάστατο για το συγκεκριμένο ασθενή. Λίγοι ιατροί έχουν την ευχέρεια χρόνου και την ελαστικότητα από το ασφαλιστικό ταμείο με το οποίο είναι συμβεβλημένοι να συντάσσουν ιατρικές γνωματεύσεις.

Στην παρούσα έρευνα διαπιστώθηκε ότι η συχνότητα επισκέψεων των διαβητικών στους συμβεβλημένους με το ασφαλιστικό τους ταμείο ιατρούς ήταν περίπου κάθε 30 ημέρες(1). Οι συνταγές που συνήθως τους συνταγογραφούν οι θεράποντες ιατροί αναγράφουν το πολύ δύο εμβαλλάγια φαρμάκων για τον διαβήτη τύπου ΙΙ, όταν το κάθε εμβαλλάγιο περιέχει συνήθως 30 δισκία και ο διαβητικός καταναλώνει 2-3 δισκία περίπου την ημέρα. Το θέμα που τίθεται είναι αν είναι αναγκαίο ένας διαβητικός τύπου ΙΙ να επισκέπτεται κάθε 30 ημέρες τον θεράποντα ιατρό του, για να του συνταγογραφήσει τα φάρμακα του διαβήτη του. Με τις τόσο συχνές και μη ουσιαστικού περιεχομένου επισκέψεις επιβαρύνονται οι ιατροί με επιπλέον εργασία με συνέπεια να μην εξυπηρετούνται οι ασθενείς τόσο όσο θα έπρεπε και να αυξάνει το κόστος των ιατρικών επισκέψεων που βαρύνει τόσο το ασφαλιστικό ταμείο του ασφαλισμένου, όσο και τον διαβητικό.

Αρκετοί διαβητικοί (31%) ζητούν την ύπαρξη διαβητολόγων ιατρών συμβεβλημένων με τα ασφαλιστικά τους ταμεία, όπως ΙΚΑ. Αρκετοί επίσης παραπονιούνται για την ταλαιπωρία που υφίστανται στο ΙΚΑ με τη σειρά αναμονής στους ιατρούς και ζητούν βελτίωση των υπηρεσιών που τους παρέχει.

Αρκετοί θεωρούν ότι οι αμοιβές των ιατρών από την υπηρεσία τους πρέπει να αυξηθούν και να γίνουν ανάλογες των υπηρεσιών που παρέχουν οι ιατροί. Ίσως ο λόγος είναι ότι έτσι θα μπορούν να μην υποχρεώνονται να δίνουν άτυπες αμοιβές. Ζητούν επίσης να τους παρέχεται επίδομα λόγω διαβήτη και αύξηση των συντάξεών τους από το κράτος, για να αντιμετωπίσουν το οικονομικό κόστος του διαβήτη, που ανέρχεται κατά μέσο όρο στις 189.480 δρχ. ετησίως, όταν το μέσο ετήσιο εισόδημά των διαβητικών είναι 2.135.040 δρχ.. Πράγματι ο διαβήτης έχει ένα ετήσιο οικονομικό κόστος που εκπροσωπεί το 8,87% του ετήσιου εισοδήματος των διαβητικών(2). Δικαιολογημένα λοιπόν ζητούν αύξηση των εσόδων τους είτε ειδικά γι’ αυτούς επειδή είναι διαβητικοί, είτε γενικά όλων (συνταξιούχων διαβητικών και ιατρών) ώστε να μπορούν να αντεπεξέλθουν στα έξοδα.

Σαν απόρροια των παραπάνω είναι οι παρακάτω προτάσεις:

α) Η παροχή υπηρεσιών προς τους διαβητικούς θα βελτιωνόταν από την ύπαρξη ικανοποιητικού αριθμού διαβητολόγων ιατρών συμβεβλημένων με τα ασφαλιστικά ταμεία.

β) Η αύξηση της αμοιβής των ιατρών από το ασφαλιστικό ταμείο και η βελτίωση των όρων των συμβάσεων μεταξύ ιατρών και ασφαλιστικού ταμείου θα βοηθούσε στην εκμηδένιση του φαινομένου των άτυπων αμοιβών.

γ) Τα ασφαλιστικά ταμεία θα ήταν καλό να επανεξετάσουν τη δυνατότητα να παρέχουν τα παραφάρμακα και τα φάρμακα δωρεάν και σε επαρκείς ποσότητες σε κάθε συνταγή (τουλάχιστον σε ποσότητες που να καλύπτουν τρίμηνες ανάγκες των πασχόντων). Αυτό θα συνέβαλε ικανοποιητικά στην μείωση του φόρτου εργασίας και στην αύξηση της απόδοσης και αποτελεσματικότητας των ιατρών καθώς και στη μείωση του κόστους θεραπείας που βαρύνεται ο διαβητικός και το ασφαλιστικό του ταμείο.

δ) Η παροχή μηνιαίου επιδόματος στους διαβητικούς θα βοηθούσε τους διαβητικούς να αντιμετωπίσουν ποιο εύκολα τα αυξημένα έξοδα που έχουν εξαιτίας της πάθησης του διαβήτη.

ε) Η δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων από τα νοσοκομεία, το Υπουργείο Υγείας, τα ασφαλιστικά ταμεία, τους συλλόγους διαβητικών ή άλλους φορείς με σκοπό την επιμόρφωση και την εκπαίδευση των διαβητικών σε θέματα σχετικά με τον διαβήτη και την αντιμετώπισή του θα βοηθούσε στην καλύτερη ρύθμιση του διαβήτη και στην καλυτέρευση της γενικής κατάστασης της υγείας τους, που σημαίνει μείωση των επιπλοκών και καλύτερη ποιότητα ζωής. Ήδη στο εξωτερικό εφαρμόζονται με επιτυχία τέτοιου είδους εκπαιδευτικά προγράμματα(3).

στ) Η μείωση της γραφειοκρατίας σε όλο το μηχανισμό λειτουργίας των ασφαλιστικών ταμείων είναι απαραίτητη. Ιδιαίτερα χρειάζεται μείωση γραφειοκρατίας στο θέμα της πρόσβασης στους συμβεβλημένους θεράποντες ιατρούς, της προμήθειας φαρμάκων και παραφαρμάκων και πραγματοποίησης ιατρικών διαγνωστικών και μικροβιολογικών εξετάσεων σε συμβεβλημένα διαγνωστικά ιατρικά κέντρα.

Η υιοθέτηση και υλοποίηση των προτάσεων αυτών θα βελτιώσει το υπάρχον σύστημα υγείας καθιστώντας το αποτελεσματικότερο και δικαιότερο προς τους ασφαλισμένους.

 Ο συγγραφεύς-ερευνητής

Δρ. Παπαγιαννόπουλος Βίκτωρ

Φαρμακοποιός-Παιδαγωγός

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  1. Δρ. Βίκτωρ Γ. Παπαγιαννόπουλος, " Το κόστος των ιατρικών επισκέψεων που βαρύνει τους πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ ", C.V.P. ΙΑΤΡΙΚΗΣ, www.scientific-journal-articles.org/greek/free-online-journals/medical/medical-articles/med-04, Μάρτιος 2002
  2. Dr. Victor G. Papagiannopoulos, "The valuation of the financial cost of the therapy and the regulation of type II diabetes in Greece that burdens the patients", C.V.P. PHARMACOECONOMICS, www.scientific-journal-articles.org/greek/free-online-journals/farmacoeconomics/farmacoeconomics-articles/phar-eco-06, March 2002.
  3. Δρ. Βίκτωρ Γ. Παπαγιαννόπουλος, "Αρχές της οικονομικής ανάλυσης και βιβλιογραφική ανασκόπηση περί κόστους του σακχαρώδη διαβήτη", C.V.P. ΦΑΡΜΑΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, , www.scientific-journal-articles.org/greek/free-online-journals/farmacoeconomics/farmacoeconomics-articles/phar-eco-01, Μάρτιος 2002

 

© Copyright-VIPAPHARM. All rights reserved

Εκδόσεις επιστημονικών περιοδικών