ISSN: 2241-4665

Αρχική σελίδα περιοδικού C.V.P. Παιδαγωγικής & Εκπαίδευσης

Σύντομη βιογραφία της συγγραφέως

Κριτικές του άρθρου

ISSN : 2241-4665

Ημερομηνία έκδοσης: Αθήνα 10 Οκτωβρίου 2014

Θεωρητικό πλαίσιο υποστήριξης αρχειακού υλικού «Το Δημοτικό Σχολείο του Αγίου Γεωργίου Καβάλας, 80 Χρόνια παρουσίας στην Εκπαίδευση (1934-2014)»

Γαϊτανίδου Αθανασία,

Διευθύντρια 4ου Δημοτικού Σχολείου Καβάλας,

Msc στην Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο «Roma Tre», Ιταλίας.

Theoretical framework supporting archival material “Primary School St. George Kavala, 80 years in Education (1934-2014)”

Gaitanidou Athanasia,

Director of Elementary School 4th Kavala,

Msc in the organization and administration of education, University of «Roma Tre», Italia.

Η χρήση του αρχειακού υλικού από τους μαθητές προάγει τη συνειδητοποίηση της επιστημονικής εντιμότητας, αποκλείοντας κάθε αυθαίρετη συμπλήρωση των γνωστικών κενών και αναδεικνύει ένα εναλλακτικό-συμπληρωματικό τρόπο διδασκαλίας της Τοπικής Ιστορίας.

Περίληψη

Η ιστορία αποβλέπει στην προσέγγιση και κατανόηση όλων των όψεων της ανθρώπινης δραστηριότητας, έχοντας ως βασικές συντεταγμένες τον τόπο και το χρόνο. Μελετά τις πηγές, περιγράφει και εξηγεί τα στοιχεία που παρουσιάζουν μεγαλύτερη αντοχή μέσα στο χρόνο όπως και αυτά που παρουσιάζουν μεταβολή, προσδιορίζοντας τα αίτια των μεταβολών. Η τοπική ιστορία, από την άποψη των ερευνητικών και μεθοδολογικών προσεγγίσεων, δηλώνει την έρευνα και τη μελέτη που πραγματοποιείται σε τοπική κλίμακα. Το ενδιαφέρον της τοπικής ιστορίας εστιάζεται σε ένα περιορισμένο χώρο αναφοράς και η προσοχή του στρέφεται κυρίως προς τις μικρές κοινωνικές ομάδες.

Το βιβλίο «Το Δημοτικό Σχολείο του Αγίου Γεωργίου Καβάλας, 80 Χρόνια παρουσίας στην Εκπαίδευση (1934-2014)», απευθύνεται στους παλιούς και νέους μαθητές-γονείς του Σχολείου, πολίτες της πόλης και επιχειρεί την ανάλυση του σχολικού πλαισίου εσωτερικού, εξωτερικού και την αποτύπωση των εκπαιδευτικών πολιτικών διαχρονικά χωρίς να λησμονά τις δύο βασικές ιδιότητες του Χρόνου, που ανέλυσε ο Bergson, το ανεπανάληπτο και τη αλληλεπίδραση των στιγμών του. Με την έρευνα και την αφήγηση, επικεντρώνουμε το ενδιαφέρον μας στο σύνολο της ιστορικής μνήμης του Σχολείου μέσα στο χώρο και στο χρόνο. Ένα πρώτο στρώμα μνήμης, αποτυπώνεται μέσα από τις αρχιτεκτονικές μελέτες και το φωτογραφικό υλικό. Ένα δεύτερο, είναι το σώμα των αφηγήσεων και ένα τρίτο στρώμα είναι τα τεκμηριωμένα δεδομένα μέσα από τα αρχεία του κράτους, τα αρχεία του σχολείου, τα σημαντικά χειρόγραφα, τις φωτογραφικές συλλογές, τις εφημερίδες.

Η χρήση του αρχειακού υλικού από τους μαθητές, στην προσπάθειά τους να δώσουν τεκμηριωμένες απαντήσεις στα ερωτήματα που τίθενται από κοινού για τα δρώμενα του σχολείου διαχρονικά, θα προάγει τη συνειδητοποίηση της επιστημονικής εντιμότητας, δεδομένου ότι οι ακολουθούμενες διαδικασίες υπαγορεύουν την τεκμηρίωση των απόψεων που διατυπώνονται, αποκλείοντας κάθε αυθαίρετη συμπλήρωση των γνωστικών κενών και θα αναδείξει ένα εναλλακτικό-συμπληρωματικό τρόπο διδασκαλίας της Τοπικής Ιστορίας.

Εννοιολογική προσέγγιση

Ο όρος τοπική (regional) ταυτότητα είναι δηλωτικός της συνείδησης ατόμων από συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή που συνδέονται μεταξύ τους με πολιτισμικά ή και γλωσσικά πρότυπα και αποτελούν ένα πολιτισμικά ιδιαίτερο κοινωνικό σύνολο¹. Η ιστορία του Σχολείου εντάσσεται στην τοπική ιστορία. Σύμφωνα με τον Χαρίλαο Ντούλα (1988) «Τοπική Ιστορία είναι το ιστορικό εκείνο υλικό που βρίσκεται στη γειτονική περιοχή και είναι ήδη γνωστό, οικείο στα παιδιά ή μπορεί να γνωσθεί κυρίως ως αποτέλεσμα εργασιών και επιτόπιας έρευνας»². Χρησιμοποιώντας τον όρο «ιστορία του σχολείου», αναφερόμαστε στην έρευνα όψεων, θεμάτων, προβλημάτων και καταστάσεων που αφορούν τη συγκεκριμένη σχολική μονάδα³.

Το σχολείο παρουσιάζει ένα διφυή χαρακτήρα, αφού είναι ένας διοικητικός θεσμός που διαθέτει έντονα γραφειοκρατικά χαρακτηριστικά και παράλληλα αποτελεί ένα κοινωνικό θεσμό με έντονη παρουσία στο επίπεδο της τοπικής αλλά και της ευρύτερης κοινωνίας. Η δράση και η σχέση του με άλλους θεσμούς διαμορφώνονται από τις γενικότερες κοινωνικές – οικονομικές και ιστορικές συνθήκες, αλλά και από την επίδραση ιδιαίτερων τοπικά προσδιορισμένων γεωγραφικών, οικονομικών, πολιτιστικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, οι οποίοι σχετίζονται με την ανάπτυξη οργανωμένων συμφερόντων και ομάδων πίεσης⁴.

Το σχολείο, ως βασική μονάδα του εκπαιδευτικού συστήματος, έχει δράση μέσα στον κοινωνικό χώρο για την επίτευξη των στόχων του και εκφράζει έναν τρόπο συλλογικής δράσης στο πλαίσιο της οποίας αναπτύσσονται κοινωνικές σχέσεις. Η εκπαίδευση που παρέχεται στο σχολείο αντανακλά το κοινωνικό-πολιτικό σύστημα μέσα στο οποίο λειτουργεί. Το σχολείο με τον παιδαγωγικό του ρόλο συμβάλλει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της κοινωνικής ζωής. Ο σχολικός θεσμός διαμορφώνεται σε έναν ισχυρό ιδεολογικό μηχανισμό επηρεασμού και μορφοποίησης του ατόμου, ενώ ο τρόπος οργάνωσης και διοίκησης της εκπαίδευσης επηρεάζεται και καθορίζεται από την εκπαιδευτική πολιτική που ακολουθείται. Η διοίκηση της εκπαίδευσης πραγματοποιείται μέσα από τα όργανα διοίκησης σχολικών μονάδων, τα περιφερειακά όργανα διοίκησης και λειτουργίας σχολικών μονάδων και τα όργανα τοπικής αυτοδιοίκησης.

Σκοποί και στόχοι

Το σχολείο μας το 4ο Δημοτικό Καβάλας, ως εκπαιδευτικός οργανισμός με οντότητα και διοίκηση, είναι δημιούργημα της ανθρώπινης δράσης και με αυτή την ιδιότητα ανήκει στην ανθρώπινη ιστορία. Μπορούμε να μελετήσουμε και να φωτίσουμε το παρελθόν του. Προσδοκούμε, να ανιχνευθεί η σύνδεση του με γενικότερες εκπαιδευτικές τάσεις και πολιτικές, αφού το ενδιαφέρον για την Τοπική Ιστορία δεν είναι μόνο πρόσφατο και εντείνεται κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αι. Το σχολείο είναι ένα προκεχωρημένο φυλάκιο της επιστημονικής κοινότητας, είναι ο τόπος όπου η κοινότητα που χτίζει γνώση συναντάται με εκείνους που είναι στην αρχή της διαδρομής, τα παιδιά καθώς και εκείνους που είναι λιγότερο συνειδητοποιημένοι, δηλαδή οι οικογένειες. Η συνειδητοποίηση της σημασίας αυτού του ρόλου είναι ζωτικής σημασίας, γιατί η γνώση υπάρχει μόνο εφόσον εμπλέκει, φτάνει, ενώνει το μεγαλύτερο αριθμό ατόμων. Επιδιώκουμε να φωτίσουμε το παρελθόν του σχολείου, την ιστορική του διαδρομή από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, δημιουργώντας γέφυρες με τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς, τους τοπικούς φορείς. Η κατασκευή αυτών των γεφυρών είναι η έρευνα. Μέσα από την ιστορική σκέψη και την ιστορική συνείδηση προσδοκούμε, να αποκτήσουμε γνώση του παρελθόντος για την κατανόηση του παρόντος και το σχεδιασμό του μέλλοντος , να κατανοήσουμε τη συμπεριφορά των ανθρώπων του σχολείου και του οικείου περιβάλλοντός του σε συγκεκριμένες καταστάσεις.

Μεθοδολογικό πλαίσιο

Το κλειδί για την έρευνα είναι να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε την πραγματικότητα που προσεγγίζουμε, προσπαθώντας να ενημερωθούμε, δηλαδή να διαμορφωθούμε μαζί με τα πράγματα και τους ανθρώπους που γνωρίζουμε και όχι μόνο να αποδώσουμε σχήματα για τα παραπάνω. Η επιστημονική μέθοδος, «ενώ μπορεί να φαίνεται κάτι περίπλοκο στην πιο εξελιγμένη μορφή της, είναι βασικά κάτι πολύ απλό»⁵. Αυτό που είναι πιο δύσκολο να κατανοήσουμε και να γνωρίσουμε είναι οι περιορισμοί και τα όρια του ερευνητικού έργου μας. Τα μοντέλα που μπορούμε να βασιστούμε για να ερμηνεύσουμε την πραγματικότητα, εξ ορισμού παραμένουν κατά προσέγγιση. Είναι γεγονός ότι «πρέπει να δεχτούμε όλα τα αποτελέσματα σε προσωρινή βάση γνωρίζοντας ότι περαιτέρω έρευνες μπορεί να ανιχνεύσουν λάθη»⁶.

Η προσέγγιση που θα χρησιμοποιήσουμε είναι η ιστορική. Πρόκειται για μια προσέγγιση που έχει οδηγήσει τις εκπαιδευτικές μελέτες σε ένα πολύ αναπτυγμένο τομέα, που έχει αφιερώσει τις προσπάθειές της για την εξέταση των διαχρονικών τάσεων στις εκπαιδευτικές πρακτικές, των σχολείων και άλλων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Η ιδιαίτερη προσοχή στην ιστορική διάσταση των φαινομένων που ασχολούμαστε, μας επιτρέπει να κατανοήσουμε τη συνέχεια και την ασυνέχεια, και να απελευθερωθούμε από την ιδέα ότι υπάρχει μια καλή καινοτομία διότι είναι καινοτομία. Επίσης μας επιτρέπει να καταλάβουμε πόση αντίσταση υπάρχει στη διαφορετική αντίληψη του σχολείου ήδη από τα μέσα του δέκατου ένατου αιώνα όπου υπήρχαν εκπαιδευτικά επιτεύγματα που σήμερα θα μπορούσαν να θεωρηθούν θέματα αιχμής.

Τα εργαλεία της έρευνας που θα χρησιμοποιήσουμε είναι :

1. . Η έρευνα στα:

• Βιβλία Πράξεων Συλλόγου Διδασκόντων

• Βιβλίο-τετράδιο του σχολείου όπου οι προηγούμενοι διευθυντές κατέγραφαν τις αλλαγές στο σχολείο

• Εθνικό Τυπογραφείο

· Αρχείο τοπικών εφημερίδων

• Μαθητολόγια του σχολείου

• Φωτογραφικό υλικό του σχολείου και των απόφοιτων

• Επιστημονική μελέτη στον αρχιτεκτονικό τομέα

2. Η συνέντευξη

• Αφήγηση - Προφορικές μαρτυρίες

Στην ανάλυση θα αναζητήσουμε προσεγγίσεις , όπως η εξελικτική πλαισίωση, που τείνει να βλέπει άτομα και πλαίσια συνδεδεμένα με τρόπο αδιάρρηκτο. Η ανάλυση του πλαισίου και η αποτύπωση των διαχρονικών εκπαιδευτικών αναγκών μπορούν να οδηγήσουν σε αποτελέσματα πολύ διαφορετικά αν χρησιμοποιηθούν προσεγγίσεις των μοντέλων της επιχειρησιακής και παραγωγικής προέλευσης. Σε εκπαιδευτικό επίπεδο πολλοί συγγραφείς αναγνωρίζουν στην ανάλυση του πλαισίου μια ηθική αξία. Σ’ αυτό το πεδίο η σπουδαιότητα που κατέχουν οι απόψεις, οι σημαντικές πλευρές της προσέγγισης, συνιστούν σαν αντικείμενο προβληματισμού την ίδια την διαδικασία της έρευνας. Οι κοινωνικοί συντελεστές αποτελούν μέρος του πλαισίου, είναι ευαίσθητοι σε ό,τι συμβαίνει, εμπλέκονται στις έρευνες ή στις τελικές αποφάσεις που παίρνονται με βάση τις αποκτηθέντες πληροφορίες.

Η Τοπική Ιστορία στο Σχολείο

Αναλύοντας περισσότερο την έννοια της τοπικής ιστορίας, βρίσκουμε ότι με τον όρο «τοπική ιστορία» εννοείται ο τρόπος προσέγγισης του παρελθόντος σε περιορισμένο χώρο αναφοράς, με ιδιαίτερη έμφαση σε μικρές κοινωνικές ομάδες, σε μια προσπάθεια κατανόησης γεγονότων και όψεων της ανθρώπινης δραστηριότητας⁷. Η αναγκαιότητα και η επιθυμία γνωριμίας των μαθητών με την ιστορία του τόπου τους συνάδει απόλυτα με τη γνώση της γενικής ιστορίας και προϋποθέτει αμοιβαίες σχέσεις και οφέλη σ’ ένα ευρύτερο πλαίσιο. Η παράθεση του αντικειμένου της γνώσης, που προκύπτει από την έρευνα της τοπικής ιστορίας προς έλεγχο και επαλήθευση, απέναντι στα πραγματικά δεδομένα της ιστορίας του ευρύτερου χώρου οδηγεί στην αποφυγή της μονόπλευρης γνώσης, τον αμοιβαίο εμπλουτισμό και την κριτική στάση απέναντι στα γεγονότα ⁸.

«Το Δημοτικό Σχολείο του Αγίου Γεωργίου Καβάλας, 80 Χρόνια παρουσίας στην Εκπαίδευση (1934-2014)», είναι ένα βιβλίο που φέρνει στο επίκεντρο τη "μικροϊστορία" της περιοχής γεμάτη από στιγμές, της εκπαιδευτικής καθημερινότητας, της διδασκαλίας, των μαθημάτων που διδάχτηκαν διαχρονικά, της διοίκησης που ασκήθηκε, της αξιολόγησης μαθητών και εκπαιδευτικών, της δωρεάς και της αληθινής προσφοράς, των παραδοσιακών επαγγελμάτων και της πληθυσμιακής σύνθεσης της περιοχής. Μέσα από το βιβλίο επιλέγονται θέματα που αφορούν τομείς όπως: αρχιτεκτονική, πολεοδομία, κοινωνία, οικονομία, εκπαίδευση, πνευματική ζωή, τίθενται τα σχετικά ερωτήματα, γενικά και εξειδικευμένα, και αναζητούνται απαντήσεις και αποσαφηνίσεις. Η διαδικασία της διερεύνησης του θέματος επιτυγχάνεται με τη συστηματική χρήση των πηγών που πολλές αναφέρονται παραδειγματικά στο βιβλίο και αναλύονται.

Η μελέτη του σχολείου, περισσότερο οικείου στον μαθητή, διαθέτει τα αναγκαία μέσα και εργαλεία σε προθήκες, βιβλιοθήκες, ώστε η σχολική του έρευνα να λαμβάνει το μεγαλύτερο εύρος που αυτή χρειάζεται και είναι ανάγκη να προσφέρεται με κάθε εφικτό μέσο και με την πιο πρόσφορη ερευνητική και διδακτική διαδικασία.

Στην έρευνα των Βιβλίων του Μαθητολογίου θα ανακαλύψει πως σε παλαιότερα προγράμματα σπουδών περιλαμβανόταν, ως εκπαιδευτική διαδικασία, η «πατριδογνωσία», ενώ σήμερα αυτή η διαδικασία έδωσε τη θέση της στη μελέτη του περιβάλλοντος και στην τοπική ιστορία. Η ίδρυση του Σχολείου με το δάνειο από τη σουηδική τράπεζα το 1933 παίρνει άλλες διαστάσεις, αποκτά διαφορετικό νόημα.

Με τη μελέτη των αρχιτεκτονικών σχεδίων, την ογκοπλασία του κτιρίου, τα μεγάλα ανοίγματα, τους ημιυπαίθριους διαδρόμους, έρχονται σε επαφή με έργα της ανθρώπινης δράσης και επινόησης που ακόμη και τώρα, ογδόντα χρόνια μετά καλύπτουν τις ανάγκες τους, προβληματίζονται για τις κοινωνικοπολιτιστικές και εκπαιδευτικές ιεραρχήσεις της πολιτείας και της τοπικής κοινωνίας. Ερευνώντας τον τύπο της εποχής ανακαλύπτουν για το σχολείο τους, ότι « από το σχολικό έτος 1933-34 εγκαθίσταται στο κτίριο το Δ΄ Δημοτικό σχολείο, εγκαταλείποντας το παλαιό κτίριο, και στις 4 Φεβρουαρίου 1934 τελούνται τα εγκαίνια του κτιρίου. Βρίσκουμε στον τοπικό τύπο στις 05/02/1934 άρθρο με τίτλο «ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΔΜΗΤΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ», όπου διαβάζουμε με προσοχή και αναγνωρίζουμε πολιτικές υποσχέσεις που δεν υλοποιήθηκαν ούτε 80 χρόνια μετά. «Χθες την πρωίαν εις το νεόκτιστον σχολικόν μέγαρον Αγίου Γεωργίου εγένετο τα εγκαίνια της παραδόσεως της σχολής […] Ο κ. Δήμαρχος (Κλ.Τερμεντζής), απαντών εις τον κ.Βαγιονίτην (Επιθεωρητής των Δημ.Σχολείων), εδήλωσεν ότι το ζήτημα της εξαγοράς των πέριξ οικοπέδων είναι γεγονός τετελεσμένον και έτσι η σχολή θα αποκτήσει και μέγα προαύλιο….».

Η πρόσβαση στα Πρακτικά του Συλλόγου Διδασκόντων και στο φωτογραφικό υλικό μαρτυρεί τις τοπικές παρεμβάσεις του Σχολείου στην τοπική κοινωνία, τις μαθητικές δραστηριότητες μέσα και έξω από το σχολείο. Θα εντοπίσουν στοιχεία της πολιτιστικής ταυτότητας της τοπικής κοινωνίας και της μαθητικής κουλτούρας σε μια συνεχή αλληλεπίδραση και αλληλοτροφοδοσία.

Θα αποκτήσουν γνώσεις για τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα και τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις καθώς και την επίδρασή τους στην λειτουργία του Σχολείου. Η λειτουργία του Σχολείου τους ξεκινά με την απελευθέρωση της πόλης τους, ως συνέχεια του Κεντρικού Παρθεναγωγείου Καβάλας με Β.Δ. που δημοσιεύεται το 1915 στο Φ.Ε.Κ. 51(Α΄)/5-2-1915 και μετονομάζεται Β΄ εξατάξιο δημοτικό σχολείο Θηλέων. Το 1930, με την μικτοποίηση των δημοτικών σχολείων, Φ.Ε.Κ. 16(Α΄)/17-1-1930, μετονομάζεται σε Δ΄ εξατάξιο δημοτικό σχολείο. Θα μάθουν για τα μεταπολεμικά συσσίτια που μοίραζε το Σχολείο και την άσχημη οικονομική κατάσταση της εποχής εκείνης.

Η συνοικία, στην οποία κτίζεται το Σχολείο συμπίπτει περίπου με την παλαιά εβραϊκή συνοικία της πόλης και οι μαθητές του Ισραηλιτικού σχολείου μεταφέρθηκαν στο Σχολείο τους. Συνειδητοποιούν την διαχρονική, αρμονική, συνύπαρξη ανθρώπων με διαφορετικά πολιτισμικά στοιχεία.

Η εργασία των μαθητών με το αρχειακό υλικό, που αναφέρεται στο βιβλίο (έγγραφα κρατικά, χειρόγραφα, επιστολές, ο τύπος, οι χάρτες, το φωτογραφικό υλικό, η προφορική παράδοση και οι μαρτυρίες, τα λογοτεχνικά έργα), κάνει εύκολη την πρόσβαση στα πρώτα βήματα της έρευνας και μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο μάθησης, στη βάση τριών κυρίως αξόνων:

α) της αναζήτησης των πηγών, ανάλογα με το θέμα που επιλέγουν

β) της επεξεργασίας των πηγών, που αφορά την τοποθέτηση της πηγής στο

ιστορικό της πλαίσιο, την ταξινόμησή της, την κατανόηση των εννοιών της και την αξιολόγησή της ως ιστορικής μαρτυρίας, και

γ) την εξαγωγή συμπερασματικών προσεγγίσεων για το ανθρώπινο παρελθόν.

Αρωγοί στην μελέτη της τοπικής ιστορίας μπορεί να καταστούν εκπαιδευτικά εργαλεία, όπως η μέθοδος σχεδίου εργασίας (project) και οι πολλές εφαρμογές των ΤΠΕ. Ο δάσκαλος φυσικά αναλαμβάνει ρόλο συντονιστή, συμβούλου και εμψυχωτή, ενώ ο μαθητής εμπλέκεται ενεργά στη διαδικασία της ιστορικής έρευνας σε ένα συλλογικό επίπεδο δράσεων. Πρόκειται για μία καθαρά ερευνητική και συνθετική εργασία, βασισμένη κατά κανόνα στις εγκεκριμένες ιστορικές μεθόδους, που στην εποχή μας ενισχύονται από τις νέες τεχνολογίες⁹.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Με βασικό άξονα τα ερωτήματα των μαθητών για την ιστορία του σχολείου τους, του κοινωνικού τους περίγυρου και του εαυτού τους, η μελέτη της τοπικής ιστορίας, ειδικότερα η μελέτη του σχολείου ως αρχή, συμβάλλει στη γνωστική προσέγγιση του παρελθόντος, στην ενίσχυση της συλλογικής μνήμης, στην κατανόηση των σύγχρονων εξελίξεων, στη γνώση των διαχρονικών προβλημάτων και των ειδικών χαρακτηριστικών της τοπικής εκπαίδευσης και ταυτόχρονα στην αυτογνωσία και στην παραδοχή της διαφορετικότητας, στην ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής, χωρίς τοπικιστικό πνεύμα και προκατασκευασμένες αντιλήψεις και στερεότυπα¹⁰.

Με την σε βάθος μελέτη του ιστορικού αντικειμένου της έρευνας προσδοκάται και η περισσότερη αυτονόμηση του σημερινού ανθρώπου καθώς και η αυτογνωσία του. Το παρελθόν προσδοκάται, να τον δεσμεύει λιγότερο με την αποκάλυψη περισσότερων πτυχών της ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας, να τον απομακρύνει από τα στερεότυπα και να τον καταστήσει ικανό να αξιολογεί με βάση τα δεδομένα και τα κριτήρια της εποχής στην οποία αυτός ζει και δραστηριοποιείται.

Βιβλιογραφία

1. ΔΙΑΛΕΚΤΟΠΟΥΛΟΣ, Θανάσης, 2013. Πρόσφυγες από την Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη στη Θάσο –Τοπική Ιστορία., Εκδόσεις Copycity, Θεσσαλονίκη, σελ 7

2. ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ Ιωσήφ – Φωτεινή ΦΡΑΝΤΖΗ (2010).Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις της τοπικής ιστορίας στο πλαίσιο της εκπαίδευσης ενηλίκων, Πάτρα 2010, Εκδόσεις Γιάννης Σκ. Πικραμένος, σελ 11

3. ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗΣ, Σπύρος, 1995. Επιμέλεια: Κάλλια ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, , Θωμάς ΜΕΛΑΣ Χαλκίδα, (). Γενικά αρχεία του κράτους, αρχεία νομού Εύβοιας. Η τοπική ιστορία στο σχολείο, Μεθοδολογικές Προσεγγίσεις, Χαλκίδα, σελ 80

4. ΚΑΤΣΑΡΟΣ, Ιωάννης, 2008. Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Αθήνα, σελ 17

5. RUSSELL B., (1931), The Scientific Outlook, London, Allen & Unwin,(trad. it. La visione scientifica del mondo, Laterza, Roma-Bari, 1988), p.39

6. BAILEY K. D. (1982), Methods of Social Research, The Free Press, New York (Trad. it. Metodi della ricerca sociale, il Mulino, Bologna, 1995), p.30

7. ΑΣΩΝΙΤΗΣ & ΠΑΠΠΑΣ, 2006

8. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Κ., ΜΕΛΑΣ, Θ. & ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗΣ, Σ. (1995). Η Τοπική Ιστορία στο σχολείο. Μεθοδολογικές προσεγγίσεις. Χαλκίδα: ΓΑΚ., σελ 8

9. ΒΩΡΟΣ, Φ.Κ. (1990). Τοπική Ιστορία, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ, 20, 33-41.

10. ΑΣΩΝΙΤΗΣ & ΠΑΠΠΑΣ, 2006

© Copyright-VIPAPHARM. All rights reserved

web hosting and internet marketing by Siteowners Ltd