ISSN : 2241-4665
|
Κριτικές του άρθρου |
ISSN : 2241-4665
Ημερομηνία έκδοσης: Αθήνα 25 Νοεμβρίου
2021
«Νεοφιλελευθερισμός και εκπαίδευση»
Γαλάνης
Βασίλης
Δάσκαλος,
Μεταπτυχιακό στις επιστήμες της Αγωγής
«Νeoliberalism and education »
Galanis Vasilis
Teacher, Master in Education
Περίληψη
Στην παρόν άρθρο
θα διερευνήσουμε τη σχέση του νεοφιλελευθερισμού με την εκπαίδευση. Αρχικά, για
να γίνει κατανοητή η έννοια του νεοφιλελευθερισμού κρίνεται απαραίτητη,
πρωτίστως, η μελέτη του ως οικονομικού
όρου στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος. Στη συνέχεια του άρθρου θα
επιχειρηθεί η σύνδεση του νεοφιλελευθερισμού με την εκπαίδευση όπου
παρουσιάζεται πως το νεοφιλελεύθερο ρεύμα επηρέασε την εκπαίδευση στην Ελλάδα.
Στο τέλος του άρθρου παρουσιάζονται οι βασικές θέσεις-συμπεράσματα του
γράφοντος.
Abstract
In this article we will explore the
relationship between neoliberalism and education. First, in order to understand
the concept of neoliberalism, it is necessary, first of all, to study it as an
economic term in the context of the capitalist system. In the continuation of
the article, the connection of neoliberalism with education will be attempted,
where it is presented how the neoliberal current influenced education in
Greece. At the end of the article are presented the main positions-conclusions
of the writer.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Στην παρούσα εργασία θα μελετήσουμε τη σχέση του νεοφιλελευθερισμού με
την εκπαίδευση. Αρχικά, για να γίνει κατανοητή η έννοια του νεοφιλελευθερισμού
κρίνεται απαραίτητη, πρωτίστως, η μελέτη
του ως οικονομικού όρου στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος. Σύμφωνα με
την βιβλιογραφία, το νεοφιλελεύθερο ρεύμα
αναδύεται σε παγκόσμιο επίπεδο στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ως λύση
στην κοινωνικοοικονομική κρίση του 1973-1974, η οποία δημιουργήθηκε μετά από τα
«τριάντα ένδοξα χρόνια» οικονομικής ευημερίας. Το νεοφιλελεύθερο – νεοσυντηρητικό ρεύμα έδωσε έμφαση στον διευρυμένο ρόλο του
κράτους στην οικονομία και στην κοινωνία προτείνοντας την υποχώρηση του
κράτους και την απελευθέρωση των
δυνάμεων της αγοράς, της οποίας ο
περιορισμός υποστηρίζεται ότι επιφέρει και την κοινωνικό-οικονομική κρίση των
κρατών. Η ενίσχυση του ανταγωνισμού σε όλες τις πτυχές του κοινωνικού βίου και ο περιορισμός του
κοινωνικού κράτους προωθούν τη λύση για την παραπάνω κρίση σύμφωνα με το νεοφιλελεύθερο
ρεύμα. Το κεφάλαιο, λοιπόν, και όχι το κράτος καθορίζει τις συνθήκες που
επικρατούν στην αγορά εργασίας με ό,τι συνεπάγεται για τη εργατική τάξη
(Καλημερίδης, 2006).
Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Πιο συγκεκριμένα, ο νεοφιλελευθερισμός κινείται σε δύο πεδία. Το πρώτο
πεδίο είναι το πεδίο της εφαρμοσμένης πολιτικής και περιλαμβάνει μέτρα που
συνήθως παρουσιάζονται ως «δομικές μεταρρυθμίσεις», οι οποίες για να ευοδωθούν απαιτούνται μέτρα λιτότητας,
δηλαδή περιορισμός της συμμετοχής του δημόσιου τομέα με σκοπό τη συρρίκνωση του
κράτους αναφορικά με τις δαπάνες, το προσωπικό και τον παρεμβατισμό στην
ελεύθερη αγορά. Επίσης, προκρίνονται παρεμβάσεις αναδιανομής δημόσιου πλούτου
(ιδιωτικοποίησης), αποποίησης ή παραχώρησης δημόσιας περιουσίας σε ιδιωτικούς
φορείς, απορρύθμιση της αγοράς και αγοροποίηση (marketization) κάθε δημόσιου
αγαθού. Κατά κοινή ομολογία, το μεγαλύτερο έπαθλο του φιλελευθερισμού αποτελεί
το κράτος πρόνοιας αλλά και κάθε δημόσια δαπάνη συνδεδεμένη με την υγεία και
την παιδεία. Το δεύτερο πεδίο του νεοφιλελευθερισμού ή της νεοφιλελευθεροποίησης,
δηλαδή της σταδιακής διαδικασίας μετασχηματισμού του κράτους και της κοινωνίας,
είναι το ιδεολογικό με συμβολικές, πολιτικές, γνωσιακές και επιστημολογικές
συνιστώσες αναφορικά με τη σημασία εννοιών όπως το κράτος, το χρέος, η
αυτονομία, η δημοκρατία κλπ. (Θέμελης, 2018).
Με βάση την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας για την ανάπτυξη των δυτικών
κοινωνικών συστημάτων παρατηρείται ότι έχουν διαμορφωθεί στο πλαίσιο μιας
πολιτικής, η οποία έχει την τάση να προσαρμόζει τις κοινωνικές δομές και την
κουλτούρα σύμφωνα με τις αξίες του νεοφιλελεύθερου δόγματος (Foucault, 2012, Rose,1998). Στη σύγχρονη εποχή, της ύστερης νεωτερικότητας
ή του μεταμοντερνισμού, όπως έχει χαρακτηριστεί από τον Bauman (1999) το οικονομικό σύστημα του
νεοφιλελευθερισμού κυριαρχεί, ως ένα σύστημα υποσχόμενο ότι η ελεύθερη αγορά
μπορεί να ρυθμίσει τα κοινωνικά πράγματα και τις κοινωνικές σχέσεις (Foucault, 2012). Χωρίς το
φαινόμενο αυτό να αποτελεί μόνο οικονομικό φαινόμενο εντοπίζεται και σε
κοινωνικό, ιστορικό, πολιτισμικό και ηθικοπολιτικό
επίπεδο (Kontopodis,
2012), το οποίο μέσα από μέσα από τις κοινωνικές διεργασίες έχει εσωτερικευθεί
βαθιά στη συνείδηση των ατόμων. Μέσα από αυτή τη διεργασία τα άτομα έχουν να
εκλαμβάνουν τη δομή της κοινωνίας και τις πολιτισμικές αξίες μέσα σ’ αυτό ως
μοναδικό τρόπο λειτουργίας των κοινωνικών σχέσεων με άμεση επίδραση στον τρόπο
αντίληψης του εαυτού τους και στη διαμόρφωση της ταυτότητάς τους (Kontopodis,
2012).
Τα τελευταία χρόνια επιχειρείται μια προσπάθεια επαναπροσδιορισμού του
τρόπου μέσω του οποίου προσεγγιζόταν μέχρι πρότινος η συγκρότηση της ταυτότητας
των εφήβων στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, μιας περιόδου κατά την οποία
διαμορφώνεται η ταυτότητα του ατόμου (Kontopodis, 2012, Rogers, 2018). Αυτό σημαίνει
ότι, ενώ η επιστημονική έρευνα μέχρι πρόσφατα έδινε ιδιαίτερη βαρύτητα στην
επίδραση του οικογενειακού περιβάλλοντος και των συνομιλήκων
για τη συγκρότηση ταυτότητας (Kοntopodis, 2012, Steinberg, 2005), εντούτοις
τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια να προσεγγίσει το σχηματισμό της
ταυτότητας μέσα από τη δυναμική του πολιτισμικού πλαισίου και σε άμεση συνάρτηση με το μετανεωτερικό
κοινωνικό πλαίσιο (Ratansi & Phoenix, 2005).
ΟΡΙΣΜΟΣ-ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Ο νεοφιλελευθερισμός είναι μια θεωρία πολιτικής οικονομίας, η οποία
υποστηρίζει ότι η ανθρώπινη ευμάρεια μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα μέσω της
απελευθέρωσης των επιχειρηματικών ικανοτήτων του ατόμου μέσα από ένα θεσμικό
πλαίσιο, το οποίο χαρακτηρίζεται από αυξημένα ιδιωτικά ιδιοκτησιακά δικαιώματα,
το ελεύθερο εμπόριο και την ελεύθερη αγορά (Harvey, 2005, Racho, 2017). Ως χαρακτηριστικά
του νεοφιλελελευθερισμού αναφέρονται η ανισότητα του
συστήματος, ο ανταγωνισμός, τα προσωπικά μέσα και η κρατική παρέμβαση. Πιο
συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Bay-Cheng (2015) η ανισότητα του
συστήματος αφορά πεποιθήσεις σχετικά με
την ύπαρξη άνισων ευκαιριών και ανταμοιβών για διαφορετικές θέσεις στην
κοινωνία με διαστάσεις, όπως οι κοινωνικές διακρίσεις, το χάσμα πλουσίων
–φτωχών, η κοινωνική τάξη, η εξουσία, η σχολική εκπαίδευση, η καταγωγή και η
εθνικότητα. Συνεχίζοντας, ο ανταγωνισμός έχει σχέση με την υιοθέτηση της
πεποίθησης ότι ο ανταγωνισμός είναι
δίκαιος, φυσικός και επωφελής και τοποθετείται από την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία
ως το χαρακτηριστικό που καθορίζει τις ανθρώπινες σχέσεις. Αυτό σημαίνει ότι
στην περίπτωση που το κράτος προσπαθεί να περιορίσει τον ανταγωνισμό μέσα από
κοινωνικές πολιτικές ή ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων, καθίστανται
δυσμενείς για την ελευθερία.
Επιπλέον, η έννοια των προσωπικών μέσων αναφέρεται στα κίνητρα, για την
επίτευξη προσωπικών στόχων, δηλαδή αφορά τις αντιλήψεις για την αποδοτικότητα,
την επιτυχία, την προσωπική δύναμη και την απεριόριστη ελευθερία (Adams, 2019). Στον
νεοφιλελευθερισμό η αίσθηση της ελευθερίας είναι διάχυτη, ενώ η έννοια της
εξουσίας δεν γίνεται κατανοητή με τη συμβατική τους έννοια. Έτσι, αν και η
κεντρική εξουσία θεωρείται απούσα , δεν σταματά και ασκείται ως δύναμη επιβολής πάνω στα άτομα και τους
θεσμούς μέσα από κοινωνικά δίκτυα, οικονομικές ροές και πολιτισμικά στοιχεία (Letizia, 2015). Τέλος, η
προσωπική ελευθερία και η αξιοκρατία παραβιάζονται από τις κρατικές παρεμβάσεις
(Bay- Cheng, 2015), καθώς αποτελούν
ρυθμιστικές ενέργειες, τις οποίες λαμβάνει μια κυβέρνηση με στόχο να επηρεάσει
ή να παρέμβει σε αποφάσεις που λαμβάνουν άτομα, ομάδες ή οργανώσεις σχετικά με
κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα (Rose, 1998). Σύμφωνα με τον νεοφιλελευθερισμό οι προσπάθειες για
την δημιουργία μιας ισότιμης κοινωνίας είναι αντιπαραγωγικές και ηθικά
διαβρωτικές, εφόσον προϋποθέτει την ελαχιστοποίηση των κρατικών παρεμβάσεων,
για παράδειγμα τη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων, την ιδιωτικοποίηση
των δημόσιων αγαθών ή τη διάλυση των
συλλογικών διαπραγματεύσεων των εργαζομένων.
Σύμφωνα με τον Giroux (2008) ο νεοφιλελευθερισμός
συνιστά τρόπο διακυβέρνησης ή μία μορφή δημόσιας παιδαγωγικής, όπου προάγονται
πεποιθήσεις και αξίες, όπως ότι βασική
πτυχή της δημοκρατίας αποτελεί η μεγιστοποίηση των επιχειρηματικών κερδών, η
κατανάλωση συνιστά ουσιαστικό στοιχείο του πολιτισμού, οι νόμοι που διέπουν την
ελεύθερη αγορά μπορούν να αποτελέσουν
ισχυρό πρότυπο για τη διάρθρωση των
κοινωνικών σχέσεων και είναι ικανοί να επιλύσουν τα περισσότερα κοινωνικά
προβλήματα.
Στη σύγχρονη βιβλιογραφία προσδιορίζονται
ως κοινωνικές και πολιτισμικές απότοκοι του νεοφιλελευθερισμού η
αυξημένη αβεβαιότητα προς τα άτομα λόγω των ευέλικτων μορφών εργασίας, η μείωση
της ευημερίας των κοινωνιών μέσω των πολιτικών λιτότητας, η αποδιοργάνωση της
ποιότητας των κρατικών υπηρεσιών, όπως η δημόσια υγεία και η δημόσια δωρεάν
εκπαίδευση, και γενικότερα η διάλυση της αίσθησης της κοινότητας και της
αλληλεγγύης (Bourdieu,
1998, Racho,
2017, Shin & Park, 2016). Επίσης,
συναντούμε και την άποψη ότι η μάθηση, η γνώση και η κουλτούρα προσανατολίζονται
ως προς τις αξίες της αγοράς (Patrick,
2013, Wrenn,
2014).Όπως επισημαίνει ο McGuigan
(2014), η ριζική αλλαγή των δομών της κοινωνίας του δυτικού πολιτισμού στο
πλαίσιο της κυρίαρχης ελεύθερης αγοράς τείνει στη διαμόρφωση της κοινωνικοπολιτισμικής σύνθεσης των ατόμων μέσω της
κοινωνικοποίησης, η οποία έχει προσαρμοστεί πλέον στην εντατικοποιημένη αγορά
διαταράσσοντας την κοινωνική συνέχεια και υποβαθμίζοντας την κοινωνική συνοχή
με επιπτώσεις στον ψυχικό και πολιτισμικό τομέα (Wrenn, 2014, Han, 2017).
Βέβαια αξίζει σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε ότι ο νεοφιλελευθερισμός
υποθέτει ότι τα άτομα είναι καταλλήλως ενημερωμένα με ορθολογισμό και χωρίς
καθοδήγηση ή περιορισμό (Rose,
1998), δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ατομική ικανότητα, στην αυτονομία και
στην ανάληψη της υπευθυνότητας. Όσοι είναι ευάλωτοι και εξαρτώνται απόν την
ενίσχυση κρατικών πολιτικών περιθωριοποιούνται και προσδιορίζονται ως ανεύθυνοι
αναπτύσσοντας περισσότερο έναν ισχυρό δεσμό με έναν ανεπαρκώς χρηματοδοτούμενο
ιδιωτικό τομέα για βοήθεια μέσω διαμεσολάβησης της αγοράς. Έτσι, το μοντέλο
αυτό αποενοχοποιεί την ύπαρξη της φτώχειας προάγοντας
την αδιαφορία για τα πραγματικά κοινωνικά προβλήματα και καταστρατηγώντας
παράλληλα τα ανθρώπινα δικαιώματα, με αποτέλεσμα η οικοδόμηση της ταυτότητας
και η σχετική προσπάθειά της για αναγνώριση να συναρτάται πάντα με τη λογική
της αγοράς (Adams,
2014).
ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ- ΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Στη συνέχεια της παρούσας εργασίας θα επιχειρηθεί η σύνδεση του
νεοφιλελευθερισμού με την εκπαίδευση.
Είναι ευρέως αποδεκτή η άποψη ότι η επέλαση του νεοφιλελεύθερου
ρεύματος δεν άφησε ανεπηρέαστο το
εκπαιδευτικό σύστημα. Σύμφωνα με τον Καλημερίδη
(2006) στα πλαίσια της μεγάλης οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 1970 το σχολείο κατηγορήθηκε για τα φαινόμενα
κοινωνικής παθογένειας, όπως συνέβη και στην Ελλάδα το 2008, με αποτέλεσμα να
ακολουθείται ως γενική πολιτική για την κοινωνικοοικονομική ανάταση αλλά και
για το σχολείο η ιδεολογία ή το ρεύμα του νεοφιλελευθερισμού. Η τελευταία
συνδέει άμεσα το σχολείο με τις ανάγκες της οικονομίας, θεωρώντας απαραίτητη
την εισαγωγή αρχών της αγοράς και της επιχειρηματικότητας στις δομές του
εκπαιδευτικού συστήματος. Για να επιτευχθεί αυτό κρίνεται απαραίτητος ο συνεχής
ανταγωνισμός ανάμεσα στους μαθητές και τις σχολικές μονάδες με στόχο την
καλύτερη δυνατή απόδοση. Επιπροσθέτως, προωθείται η άσκηση ισχυρής κριτικής
στους εκπαιδευτικούς και στις μεθόδους τους
με την πεποίθηση ότι συμβάλλουν
στην οικονομική ύφεση και την ανεργία. Κύρια θέση της νεοφιλελεύθερης λογικής
αποτελεί η διδασκαλία στους μαθητές των «βασικών μαθημάτων», τα οποία
εξυπηρετούν πιο άμεσα τις ανάγκες της
αγοράς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι μαθητές να θεωρούνται ως υπεύθυνοι για τις
αποτυχίες τους ή την επαγγελματική τους εξέλιξη. Αυτή, λοιπόν, η εξατομίκευση
νομιμοποιεί αυτόματα την ανισότητα που
αναπαράγεται μέσα από το σχολείο.
Παράλληλα, το σχολείο επιδέχεται κριτική για την οργάνωση και την
δυσλειτουργία του, επιβάλλοντας την αναθεώρηση του τρόπου οργάνωσης, διοίκησης,
ελέγχου και χρηματοδότησης του, ώστε να προωθείται το σχολείο που λειτουργεί αυτόνομα και αποτελεσματικά με
υψηλές επιδόσεις, δίνοντας τις δυνατότητες στου γονείς να επιλέγουν για τα
παιδιά τους το κατάλληλο σχολείο μέσα από σύγκριση με τα υπόλοιπα. Στην
περίπτωση αυτή η χρηματοδότηση δεν θα είναι παροχή του κράτους αλλά σε εξάρτηση
με την επίδοση της μονάδας. Κατά
συνέπεια, ο νεοφιλελευθερισμός επιβάλλει από τη μία πλευρά την αλλαγή του
πλαισίου όπου συντελείται παραδοσιακά η εκπαίδευση, δηλαδή μετασχηματίζεται σε
ανταγωνιστική εκπαιδευτική αγορά χωρίς ανάμειξη του δημοσίου, και από την άλλη
αναθεωρούνται οι στόχοι του εκπαιδευτικού συστήματος, κυρίως του λυκείου και
της τριτοβάθμιας με κύριο προσανατολισμό
στις ανάγκες της αγοράς, η οποία εξυπηρετεί το κεφάλαιο. Συμπερασματικά, ο
νεοφιλελευθερισμός στην εκπαίδευση ωθεί το σχολείο σε όργανο άσκησης της
εξουσίας με νόμους της ελεύθερης αγοράς, ενώ παράλληλα καθίσταται μηχανισμός
πειθαρχικού ελέγχου (Γρόλλιος, Λιάμπας, Πουλίδης,
2014), φαινόμενο το οποίο αποτυπώνεται στην ελληνική εκπαίδευση τις τρεις
τελευταίες δεκαετίες σε όλες τις βαθμίδες της.
Πράγματι, όπως επισημαίνει ο Χ.
Ρέππας (2014), η κυβέρνηση στα τέλη της
δεκαετίας του 1980 έγινε πιο συντηρητική
ακολουθώντας τη νεοφιλελεύθερη πολιτική, καθώς και από την κυβέρνηση Σημίτη το
1997 με τη σύνδεση των εκπαιδευτικών στόχων με τις ανάγκες της αγοράς, πολιτική
η οποία ακολουθήθηκε και από τις υπόλοιπες κυβερνήσεις μέχρι και σήμερα.
Διαπιστώνουμε, λοιπόν, ότι πρόκειται για μια νεοφιλελεύθερη- νεοσυντηρητική πολιτική ενισχύοντας τον ταξικό χαρακτήρα
του ελληνικού σχολείου και
εμπορευματοποιώντας την παιδεία στην
βάση της προσφοράς και της ζήτησης, με απότοκο η οργάνωση, η λειτουργία του
σχολείου και τα μορφωτικά αποτελέσματα να αποτιμώνται σε σχέση με την οικονομική αποτελεσματικότητα
και αποδοτικότητα. Όλη αυτή η κατάσταση του ανταγωνισμού που επιβάλει ο
νεοφιλελευθερισμός οδηγεί τους εκπαιδευτικούς στο κυνήγι πιστοποιήσεων της γνώσης μέσα από επιμορφώσεις, διπλώματα
και πιστοποιήσεις υποβαθμίζοντας έτσι τις προπτυχιακές σπουδές στο βωμό της
νεοφιλελεύθερης τακτικής συνεχούς
σύγκρισης προσόντων. Διαμορφώνεται
μια ταξική εκπαίδευση, καθώς ευνοεί τον
ανταγωνισμό σε όλα τα επίπεδα και διευρύνεται το χάσμα ανάμεσα στις κοινωνικές
ομάδες με κύρια χαρακτηριστικά τη μείωση των δαπανών, την προσέγγιση της
μέγιστης αποτελεσματικότητας, την αξιολόγηση με τυποποιημένες εξετάσεις ,
έχοντας ως στόχο την αριστεία. Οι επιπτώσεις αυτής της πολιτικής
αντικατοπτρίζονται στον αποκλεισμό, τη
σχολική διαρροή και τις χαμηλές επιδόσεις των παιδιών των κατώτερων κοινωνικών
στρωμάτων και στις χαμηλού κοινωνικού κύρους κοινωνικές επιλογές τους. Σύμφωνα
με τη Νικολακάκη (2011) παρατηρείται στα πλαίσια της
διδασκαλίας η εντατικοποίησή της ως
κατήχησης για να μην έχουν οι μαθητές κριτική σκέψη, ώστε να αποδέχονται
παθητικά τον νεοφιλελελευθερισμό, καθώς και η
εμπορευματοποίηση της γνώσης. Δυστυχώς, όπως αποφαίνεται και ο Freire (1974)
ο άνθρωπος μέσα στον κόσμο είναι απλός θεατής και όχι ο αναδημιουργός του.
Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2020» μια καίρια
ευρωπαϊκή συμφωνία, με στόχο την εκπλήρωση
του από όλα τα κράτη-μέλη, καθώς μέσα από αυτό το πρόγραμμα θα
διαμορφωθεί μια Ευρώπη, ως η
ανταγωνιστικότερη και πιο δυναμική
οικονομία της γνώσης διεθνώς (ΚΑΝΕΠ-
ΓΣΕΕ, 2010), απώτεροι στόχοι αποτελούν η εναρμόνιση των εκπαιδευτικών πολιτικών
όλων των χωρών με τη νεοφιλελεύθερη ευρωπαϊκή πολιτική, γεγονός που καθιστά τη
χώρα μας αδύναμη να παρεκκλίνει από αυτή την τακτική. Εξαιτίας της κοινωνικοοικονομικής
κρίσης και της μνημονιακής
πολιτικής που έχει εφαρμοσθεί στην Ελλάδα έχουν επηρεαστεί όλες οι
εκπαιδευτικές βαθμίδες. Χαρακτηριστικό της νεοφιλελεύθερης πολιτικής στην
εκπαίδευση αποτελεί τόσο η υποχρηματοδότηση όσο και το νέο εργασιακό καθεστώς. Σύμφωνα με
έκθεση του ΚΑΝΕΠ – ΓΣΕΕ (2014) τα
κονδύλια για την εκπαίδευση ήταν δραματικά μειωμένα σε σύγκριση με άλλα έτη
αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης, οι περικοπές αυτές επέφεραν δυσμενείς
επιπτώσεις και στο εργασιακό καθεστώς των εκπαιδευτικών με τον νόμο 4024/2011
με τον οποίο συνδέεται η μισθολογική
εξέλιξη των μισθών των εκπαιδευτικών με βάση τα αποτελέσματα της
αξιολόγησης. Βέβαια, όπως διατείνεται ο Δ. Σκλάβος (2014) η διάταξη αυτή δεν
έχει τεθεί σε ισχύ ως σήμερα με αποτέλεσμα οι ίδιοι οι υπάλληλοι να μην
δύνανται να αυξήσουν τον μισθό τους με κανένα τρόπο. Ακόμα, με τον ίδιο νόμο
καταργήθηκαν τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, διάφορα επιδόματα που κάλυπταν
εκπαιδευτικές ανάγκες, μειώθηκε ο βασικός μισθός των εκπαιδευτικών. Ενδεχομένως,
η κατάσταση αυτή δημιουργεί μια σωρεία προβλημάτων, όπως η πτώση του βιοτικού
επιπέδου των εκπαιδευτικών και ο αρνητικός αντίκτυπος στην άσκηση του
εκπαιδευτικού έργου.
Αξίζει επίσης να επισημανθεί και η αναλογία συντάξεων – διορισμών τα
τελευταία χρόνια (Χ. Κάτσικας, 2015) με απότοκο να
κυριαρχούν οι ελλείψεις σε εκπαιδευτικό προσωπικό σε όλες τις βαθμίδες. Λόγω
της κρίσης, η ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης επηρεάζεται τραγικά με
μαθητές και σχολεία να έχουν έλλειψη σε δασκάλους, ενώ πολλοί εκπαιδευτικοί
παραμένουν άνεργοι στην πιο παραγωγική τους ηλικία. Ελλείψεις παρατηρούνται και
στην υλικοτεχνική υποδομή και τη λειτουργικότητα των σχολικών κτιρίων, καθώς οι
πόροι στην Ελλάδα κατανέμονται ανισομερώς προς όφελος συγκεκριμένων σχολείων,
στα οποία φοιτούν μαθητές με πιο υψηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο με
αποτέλεσμα να αναπαράγεται η κοινωνική
ανισότητα.
Μια ακόμη νεοφιλελεύθερη τάση στην εκπαίδευση παρατηρείται και από την διείσδυση των
ιδιωτικών φορέων στο ελληνικό σχολείο με
τη μορφή επιχορηγήσεων, ώστε να δημιουργείται η εντύπωση ότι πρόκειται για
αναγκαιότητα με στόχο να λειτουργήσει επαρκώς το σύστημα λόγω της αδυναμίας του
κράτους να το πράξει. Παράλληλα, οι εκπαιδευτικοί παρουσιάζονται ως υπεύθυνοι
λόγω της ανεπάρκειας τους για τα τρέχοντα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.
Για παράδειγμα σε έκθεση του ΟΟΣΑ το 2011 επισημαίνεται ότι δε συνδέεται με την
αγορά εργασίας, ότι δε βελτιώνεται εξαιτίας της κρατικής χρηματοδότησης ή ότι ο φόρτος εργασίας των εκπαιδευτικών
είναι μικρός χωρίς να αξιοποιείται επαρκώς το ανθρώπινο δυναμικό. Έτσι, ο
Έλληνας εκπαιδευτικός παρουσιάζεται ως
«οκνηρός» και φυγόπονος, συγκρίνοντας τις ώρες εργασίας με ό,τι ισχύει στο εξωτερικό.
Εκτός από την υποχρηματοδότηση του δημόσιου
σχολείου, η πολιτεία αποφάσισε τον εξορθολογισμό του
σχολικού δικτύου και την αποκέντρωση των εξουσιών. Αυτό επετεύχθη με
συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολικών μονάδων ένεκα της ποιοτικής αναβάθμισης
της παρεχόμενης εκπαίδευσης, την αξιοποίηση υποδομών για εφαρμογή καινοτόμων
μεθόδων διδασκαλίας και την διευκόλυνση των εκπαιδευτικών για την παροχή
ποιοτικών εκπαιδευτικών υπηρεσιών μέσω του προγράμματος «Καλλικράτης» (Υ.Α
8440/2011). Με αφορμή αυτό και οι σχολικές επιτροπές θα ανήκουν πλέον στους
Δήμους. Επίσης, με το ΦΕΚ 2451/2013 αυξήθηκε ο αριθμός μαθητών ανά τμήμα σε 27
μαθητές και θα χρηματοδοτούνται από τις εκάστοτε περιφέρειες στα πλαίσια της
αποκεντρωμένης διοίκησης.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Η άσκηση νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε όλο το φάσμα του κοινωνικοπολιτικού
τομέα σαφώς και επηρεάζει και την ελληνική εκπαίδευση. Η κοινωνικοοικονομική
κρίση και η ανικανότητα του εκπαιδευτικού συστήματος δεν συνιστούν παρά την δικαιολογία για την εφαρμογή αυτών των
πολιτικών. Οι προτάσεις για εμπλοκή ιδιωτικών φορέων στην εκπαίδευση ανήκουν σε
μια τάση συρρίκνωσης του κρατικού παρεμβατισμού στο δημόσιο τομέα. Το ίδιο
διακρίνεται σε όλη τη λογική των προτεινόμενων μέτρων, δηλαδή κυριαρχεί η
αποσόβηση των κοινωνικών προβλημάτων, τα οποία
αποτυπώνονται και στο σχολικό περιβάλλον, καθώς εντείνονται λόγω της
κρίσης , διογκώνοντας τις ανισότητες
μεταξύ των μαθητών. Το σχολείο δυστυχώς υστερεί στον βασικό και πρωταρχικό του
ρόλο ως η πηγή ανάπτυξης, ισότητας, ισότιμης συμμετοχής και ένταξης στην
κοινωνία. Έτσι, οι δυνατότητες των μαθητών που ανήκουν στα κατώτερα κοινωνικά
στρώματα δεν αξιοποιούνται δημιουργώντας μια σωρεία άλλων προβλημάτων. Βάσει,
λοιπόν, της θεωρίας του ανθρώπινου κεφαλαίου αποτελεί πρώτιστης σημασίας η
παροχή ίσων ευκαιριών σε όλους, δεδομένου ότι όλοι δύνανται να συμβάλλουν στην
οικονομική ανάπτυξη του κράτους. Στο σημείο αυτό παρατηρούμε τον αντιφατικό
χαρακτήρα του νεοφιλελευθερισμού στο σχολείο, για το λόγο ότι, παρά του ότι
παρέχεται απόλυτη προτεραιότητα στο ρόλο του σχολείου σε σχέση με την οικονομία
, δεν συμβαίνει το ίδιο και στο κατάλληλο πλαίσιο, όπου θα μπορούσαν να
αποδώσουν όλοι ανεξαιρέτως. Αντιθέτως,
διαμορφώνει με τέτοιο τρόπο το σχολείο, ώστε να αποδίδει κυρίως η κοινωνική ελίτ
(Νικολακάκη, 2011).
Αυτό που εν τέλει παρατηρούμε είναι ότι οι εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις
συμμορφώνονται με τις νεοφιλελεύθερες ευρωπαϊκές επιταγές και συνεχίζουν τις
εκπαιδευτικές πολιτικές των απερχόμενων κυβερνήσεων, ενισχύοντας τα ταξικά
χαρακτηριστικά του ελληνικού σχολείου. Διανύουμε δυστυχώς μια περίοδο έντονης
ύφεσης λόγω της πανδημίας του COVID-19,
η οποία έχει επιφέρει και θα επιφέρει στο μέλλον έντονες κοινωνικοοικονομικές
αλλαγές. Έχουμε έρθει αντιμέτωποι όλο αυτό το διάστημα με αρκετές πτυχές του νεοφιλελελευθερισμού
να αποτυπώνονται και στην εκπαίδευση, όπως η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, όχι μόνο
για τις ανάγκες που προκύπτουν λόγω της πανδημίας αλλά και σε κάθε έκτακτη
περίπτωση αναστολής της λειτουργίας ενός σχολείου και η αστυνόμευση στα δημόσια ανώτατα εκπαιδευτικά
ιδρύματα. Καλό θα ήταν όλοι μας να αναρωτηθούμε γύρω από την κυριαρχία των
πολιτικών αυτών και των σκοπιμοτήτων που εξυπηρετούν. Σε κάθε περίπτωση ο ρόλος
των λειτουργών της εκπαίδευσης κρίνεται καθοριστικός για την καλλιέργεια της
κριτικής σκέψης, της συλλογικής συνείδησης, της κοινωνικής δικαιοσύνης, ώστε να
ενσαρκωθεί η κριτική παιδαγωγική στο σύγχρονο σχολείο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ
Γρόλλιος,
Γ.& Λιάμπας, Α. & Παυλίδης, Π. (2014), Εισαγωγή. Πρακτικά 4ου Διεθνούς Συνέδριου για την Κριτική
Εκπαίδευση με θέμα: «Η Κριτική Εκπαίδευση
στην Εποχή της Κρίσης» ,Θεσσαλονίκη.
Giroux, A.H. (1983). Θεωρίες της
Αναπαραγωγής και της Αντίστασης στην Νέα Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης, στο
Γούναρη Π.& Γρόλλιος Γ., (επιμ.), (2010), Κριτική
Παιδαγωγική, Gutenberg, Αθήνα.
Θεμελής, Σ. (2018). Εκπαιδευτικά
κινήματα σε Χιλή, Βραζιλία και Ελλάδα: Αγώνας για μια διαφορετική εκπαίδευση ή
μια καλύτερη κοινωνία;
Καλημερίδης, Γ. (2008). «Κοινωνία της γνώσης» και εκπαιδευτική
πολιτική. Η περίπτωση της Αγγλίας των Νέων Εργατικών . (Αδημοσίευτη
διδακτορική διατριβή, Θεσσαλονίκη: ΠΤΔΕ-ΑΠΘ).
ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ.
(2010). Τα βασικά μεγέθη της εκπαίδευσης:
πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ.
(2014). Ετήσια Έκθεση για την Εκπαίδευση
2012-2013: Η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Κάτσικας, Χ. (2013). Αραιώνουν
τους καθηγητές, στριμώχνουν τους μαθητές, Εφημερίδα των Συντακτών, 04/03.
Νικολακάκη, Μ. (επιμ.).(2011), Η κριτική Παιδαγωγική στον Νέο Μεσαίωνα.
Αθήνα: Ι. Σιδέρης.
Ρέππας,
Χ. (2009). Νεοφιλελευθερισμός με
κοινωνικό προσωπείο και δημοκρατικό περιτύλιγμα: οι θέσεις του ΠΑΣΟΚ για την
παιδεία, 17/12.
Ρέππας,
Χ. (2014). Αξιολόγηση, διοικητική
αναδιάρθρωση και αγορά: Το νέο σκηνικό της νεοφιλελεύθερης επίθεσης στη δημόσια
εκπαίδευση, 03/03.
Σκλάβος,
Δ. (2014). Οι συνέπειες της οικονομικής
κρίσης στην ελληνική τυπική εκπαίδευση, Μεταπτυχιακή εργασία, Σεπτέμβριος,
Αθήνα.
Τσιάκαλος, Γ. (χ.χ). Για την εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης και την αναθεώρηση του άρθρου
16, (χ.τ.).
Foucault, M. (2012). Η γέννηση
της βιοπολιτικής. Παραδόσεις στο Κολλέγιο της Γαλλίας(1978-1979).(μτφ.
Β. Πατσογιάννης). Αθήνα: Πλέθρον.
(έτος έκδοσης πρωτότυπου 2006)
Freire, P. (1974). Η αγωγή του καταπιεζόμενου, μετ. Γ. Κρητικός. Αθήνα: Ράππα.
ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ
Adams, G., Estrada-Villalta, S., Sullivan, D. and Markus, H.R. (2019). The psychology of Neoliberalism and the neoliberalism of Psychology.
Journal of Social Issues
Bauman, Z. (1999). The self in a consumer society. The hedgehog review, 1(1), 35-40.
Retrieved from: http://iasc-culture.org/THR/hedgehog_review_1999-Fall.php
Bay-Cheng, L. Y., Fitz, C.C., Alizaga,
N.M., Zucker, A. N.(2015). Tracking homo oeconomicus:
Development of the Neoliberal Beliefs Inventory. Journal of Social and
Political Psychology, 3(1), 71-78. Doi:
10.5964/jspp.v3i1.366
Bourdieu, P. (1998). Acts of resistance: Against the tyranny of the market. New York:
The New Press.
Giroux, A. H. (2008). Beyond the biopolitics of disposability:
rethinking neoliberalism in the New Gilded Age. Social Identities, 14(5),587-62.Doi:10.1080/13504630802343432
Han, B. C. (2017). Psychopolitics: Neoliberalism and new technologies of
power. (E. Butler, Trans.).London: Verso.
Harvey, D.(2005).A brief History of Neoliberalism .New
York: Oxford University Press
Kontopodis, M.
(2012). Neoliberalism, pedagogy and human
development: Exploring time, mediation and collectivity in contemporary schools.
London: Routledge.
Letizia, A. (2015). Neoliberalism and postmodernism: The Scylla and Charybdis for critical
pedagogy and what can be done about it. Journal of Interdisciplinary Studies in
Education, 4(1), 101-119.
McGuigan,
J. (2014). The neoliberal self.
Culture Unbound, 6, 223-240.
Patrick, F. (2013). Neoliberalism, the knowledge economy, and the learner: Challenging the
inevitability of the commodified self as an outcome of Education. Hindawi, 1, 1-8. Doi:10.1155/2013/108705
Racho,
M. M. (2017). Assessing the cultural
effects of neoliberalism on empathy.(Doctoral
Dissertation).College of Education and Behavioral Sciences University of
Northern Colorado. Greeley: Colorado
Ratansi,
A., & Phoenix, A. (2005). Rethinking
Youth Identities: Modernist and Postmodernist Frameworks.
Rogers, L.O. (2018). Who am I, who are we? Erikson and a Transactional Approach to Identity
Research. Identity, 18(4), 284-294.
Rose, N. (1998). Governing enterprising individuals. InRose, Inventing ourselves: Psychology, powerand
personhood (pp.151-168). Cambridge: Cambridge University Press.
Shin, H. & ParkJ. S.(2016).Researching
language and neoliberalism. Journal of Multilingual and Multicultural
Development, 37(5), 443-452.
Steinberg, L. (2005). Cognitive and affective development in adolscence.
Trends in Cognitive Sciences, 9(2), 71-74
Wrenn,
M. (2014). Identity, identity politics,
and neoliberalism. Panoeconomicus, 4, 503-515.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Προσωπικές
Πληροφορίες
|
Επώνυμο |
ΓΑΛΑΝΗΣ |
|
Όνομα |
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ |
|
Όνομα πατρός |
ΞΕΝΟΦΩΝ |
Εκπαίδευση
και Σπουδές
|
1993-1997 |
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ |
|
2013-2016 : |
ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΕΑΠ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΗΝ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ(120 ECTS) Κατά τη διάρκεια της φοίτησης παρακολούθησα τις εξής ετήσιες
διδακτικές ενότητες: «Εξέλιξη του παιδιού στο Κοινωνικό
Περιβάλλον» (22 ECTS) «Εκπαιδευτική Έρευνα στην Πράξη» (22 ECTS) «Εισαγωγή στην Εκπαίδευση Ενηλίκων»
(22 ECTS) «Διοίκηση των Εκπαιδευτικών Μονάδων» (22
ECTS) Στα πλαίσια της θεματικής
«Διοίκηση των Εκπαιδευτικών Μονάδων» εκπόνησα τη διπλωματική μου εργασία
με τίτλο: «Η επαγγελματική εξουθένωση των
εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης
και η επίδραση της οικονομικής κρίσης» την οποία ολοκλήρωσα με βαθμό άριστα 9.5 (32 ECTS) |
Ξένες
Γλώσσες
AΓΓΛΙΚΑ : ΕΠΙΠΕΔΟ C1
Επαγγελματική
Εμπειρία
|
MONIMOΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΠΕ 70) 20 ΧΡΟΝΙΑ(2001-2021). Yπηρετώ από
το 2021 στο Δ.Σ. Μεγάλων Καλυβίων Τρικάλων |
|
|
ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 1 ΕΤΟΣ (2000) |
|
|
|
|
ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ-ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ:
Ετήσια σεμινάρια:
«Ετήσιο
εντατικό πρόγραμμα στην ειδική αγωγή και εκπαίδευση». Μάρτιος
2018-Νοέμβριος 2018 Πανεπιστήμιο
Αιγαίου
«Διαπολιτισμική εκπαίδευση: Ετερότητα, αποδοχή , ένταξη και σχολείο»
Οκτώβριος 2017- Ιούνιος 2018 Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Σεμινάρια άνω των 50 ωρών
«Αειφόρος Ανάπτυξη και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση», και υλοποιήθηκε
κατά το χρονικό διάστημα από 07/01/2019 έως 03/03/2019, συνολικής διάρκειας 100
(εξ
αποστάσεως) ωρών.
«Αξιολόγηση Μαθητή», και υλοποιήθηκε κατά το χρονικό διάστημα από
29/01/2018
έως 25/02/2018, συνολικής
διάρκειας 50 (εξ αποστάσεως) ωρών.
«Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων», και υλοποιήθηκε κατά το χρονικό διάστημα
από 20/11/2017 έως 22/01/2018, συνολικής διάρκειας 150 (εξ αποστάσεως) ωρών
«Γεωπληροφορική και εκπαιδευτικές εφαρμογές: Βασικές
έννοιες των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (ΓΣΠ) και χρήση ανοικτού
λογισμικού (online)», και υλοποιήθηκε κατά το
χρονικό διάστημα από 07/05/2018 έως 24/06/2018, συνολικής διάρκειας 100 (εξ
αποστάσεως) ωρών
«Γλωσσική διδασκαλία σε δίγλωσσους μαθητές με μεταναστευτική/προσφυγική
βιογραφία», και υλοποιήθηκε κατά το χρονικό διάστημα από 21/05/2018 έως
17/06/2018, συνολικής διάρκειας 50 (εξ αποστάσεως) ωρών
Το πρότυπο της Μεσογειακής Δίαιτας - Αξιοποίηση στο
πλαίσιο ενός προγράμματος Αγωγής Υγείας»,
και υλοποιήθηκε κατά το χρονικό διάστημα από 12/02/2018 έως 10/03/2018,
συνολικής διάρκειας 50 (εξ αποστάσεως) ωρών
«Η Μουσειακή Αγωγή στο σχολείο του 21ου αιώνα», και υλοποιήθηκε κατά
το χρονικό διάστημα από 28/05/2018 έως 08/07/2018, συνολικής διάρκειας 100 (εξ
αποστάσεως) ωρών.
«Εργαλεία Web II και εκπαιδευτική αξιοποίησή τους», και υλοποιήθηκε
κατά το χρονικό
διάστημα από 26/02/2018 έως
01/04/2018, συνολικής διάρκειας 60 ώρες (εξ αποστάσεως) ωρών
Έχω παρακολουθήσει πληθώρα
ημερίδων ,σεμιναρίων και συνεδρίων με έμφαση στην Εκπαίδευση Ενηλίκων , στη
Διαπολιτισμική Εκπαίδευση , στην Ειδική Αγωγή και Ενδοσχολικών
Εκπαιδευτικών Θεμάτων.
Ενδεικτικά αναφέρω :
·
17-19/10/1997 : «Σχολική αποτυχία και κοινωνικός αποκλεισμός : αιτίες , συνέπειες,
αντιμετώπιση» Παιδαγωγικό Τμήμα Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
·
31-03-2002 : «Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για σχέδια εργασίας
και συμμετοχικές δημιουργικές δραστηριότητες στην ευέλικτη ζώνη»
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο
·
21-04-2002 : «Εισαγωγική
Επιμόρφωση» ΠΕΚ Ιωαννίνων
·
16/09-12/11/2002 : «Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην
Εκπαίδευση» ΚΣΕ ΚΕΚ PRAXIS
ΚΕΡΚΥΡΑΣ
·
06/12/2002 : «Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για σχέδια εργασίας
και συμμετοχικές δημιουργικές δραστηριότητες στην ευέλικτη ζώνη»
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κέρκυρα
·
13/01/2004 : «Ενδοσχολική Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών
Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για σχέδια εργασίας και συμμετοχικές δημιουργικές
δραστηριότητες στην ευέλικτη ζώνη» Δημοτικό σχολείο Λιαπάδων,
Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Κέρκυρας
·
23/04/2004 : «Η χρήση του εκπαιδευτικού λογισμικού στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση»
Τμήμα Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης ΠΕ , ΚΕΡΚΥΡΑ
·
05/05/2004 : «Γενετικά Τροποποιημένα Προϊόντα –Παχυσαρκία-Υγιεινή Διατροφή»
Αγωγή Υγείας Α/θμιας Εκπαίδευσης Ν.Κέρκυρας
·
06/09/2004 : «ΔΥΣΛΕΞΙΑ-ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ & ΟΦΘΑΛΜΟΚΙΝΗΣΗ» Α/θμια Εκπαίδευση Ν.Κέρκυρας
·
11/10/2005 :
«Ενδοσχολική Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας
Εκπαίδευσης για σχέδια εργασίας και συμμετοχικές δημιουργικές δραστηριότητες
στην ευέλικτη ζώνη» Δημοτικό σχολείο Λιαπάδων,
Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Κέρκυρας
·
06/05/2006 : «Διαδρομές στο νέο Ανθολόγιο των Γ&Δ τάξεων του Δημοτικού» Α/θμια Εκπαίδευση Ν.Κέρκυρας
·
24-27/01/2008 :Σεμινάριο «Εκπαίδευσης Εκπαιδευτών Κέντρων Εκπαίδευσης Ενηλίκων» διάρκειας 25
ωρών από το ΥΠΕΠΘ
·
20/03/2009 : «Τοπική Ιστορία – Αφιέρωμα στον Ιωάννη Καποδίστρια» Α/θμια Εκπαίδευση Ν.Κέρκυρας
·
19/06-03/07/2010 : Επιμόρφωση «Εκπαιδευτών και Στελεχών για Ευάλωτες
Κοινωνικά Ομάδες» διάρκειας 25 ωρών από το ΙΔΕΚΕ της ΓΓΔΒΜ
·
26/6/2010-10/7/2010 : Επιμόρφωση «Εκπαιδευτών στις Εξελίξεις της Τεχνολογίας
ανά Τομέα Ειδικοτήτων» διάρκειας 25 ωρών από το ΙΔΕΚΕ της ΓΓΔΒΜ
·
19/06/2012 : «Απολογισμός Εκπαιδευτικού Έργου» Εκπαιδευτική Περιφέρεια Ν.
Φθιώτιδας
·
24/04-06/06/2015 : «Δράσεις Ευαισθητοποίησης της Εκπαιδευτικής Κοινότητας από τους
Κοινωνικούς Εταίρους , με αξιοποίηση της εμπειρίας του εκπαιδευτικού στην τάξη,στην Ελλάδα,αλλά και διεθνώς
–Διακρατικές Συνεργασίες Κοινωνικών Εταίρων στο χώρο της Εκπαίδευσης»
Επιμορφωτικό Πρόγραμμα 40 ωρών από
το Ινστιτούτο Παιδαγωγικών Ερευνών-Μελετών ΔΟΕ
·
7/11/2015 : Επιμορφωτική Ημερίδα με θέμα : «Εκπαίδευση Ενηλίκων ως Επαγγελματική
Διέξοδος στον καιρό της οικονομικής κρίσης» διάρκειας 4 ωρών από το
Κ.Δ.Β.Μ.2 ΙΑΑ στον Βόλο
·
Συμμετοχή σε
συνέδρια-εισηγήσεις δημοσιευμένες σε
πρακτικά
«H ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
ΤΗΣΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ» στο 4ο
Διεθνές Συνέδριο για την Προώθηση της Εκπαιδευτικής Καινοτομίας (Ε.Ε.Π.Ε.Κ)
«ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗ -ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ
ΚΑΙ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ» στο 5ο διεθνές συνέδριο του
ΙΑΚΕ
«ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΦΙΛΟΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΣΤΑΣΕΩΝ
ΣΕ ΜΑΘΗΤΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ» στο 5ο διεθνές συνέδριο του ΙΑΚΕ
Δημοσιεύσεις
Η επαγγελματική εξουθένωση στα χρόνια της οικονομικής κρίσης
Isbn:978-618-00-0882-1 Φεβρουάριος 2019 Αυτοέκδοση
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ:
·
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΩΝ ΣΤΙΣ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ( ΕΠΙΠΕΔΟ Α)
·
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ
ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ( ΕΠΙΠΕΔΟ Β)
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
Συμμετοχή σε πολιτιστικούς, αθλητικούς συλλόγους, σύλλογο γονέων, αρθογραφία
σε τοπικές εφημερίδες.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ
Νέες τεχνολογίες, αθλητισμός, πολιτισμός , λαογραφία
© Copyright-VIPAPHARM. All rights reserved
