ISSN : 2241-4665

Αρχική σελίδα περιοδικού C.V.P. Παιδαγωγικής & Εκπαίδευσης

Σύντομη βιογραφία του συγγραφέα

Κριτικές του άρθρου

ISSN : 2241-4665

Ημερομηνία έκδοσης: Αθήνα 24 Μαΐου 2013

Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Παπαθανασίου Γεώργιος

Φιλόλογος

THE VOCATIONAL GUIDANCE IN SECONDARY SCHOOL

Papathanasiou Georgios

Greek philologist

Περίληψη

Η ανάγκη για ενημέρωση και υποστήριξη των μαθητών, όσον αφορά τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό, είναι μια από τις σημαντικότερες υποχρεώσεις της Πολιτείας απέναντι στους νέους. Στα πλαίσια αυτής της υποχρέωσης από το σχολικό έτος 1977-78 έχει καθιερωθεί στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ο Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός.

Ο θεσμός αυτός λοιπόν οφείλει να υποστηρίξει τους μαθητές στη λήψη ορθολογικών αποφάσεων σχετικά με το επαγγελματικό τους μέλλον. Βέβαια ο μαθητής προκειμένου να καταλήξει σε μια συνειδητή επαγγελματική επιλογή πρέπει να έχει λάβει νωρίτερα την απαιτούμενη πληροφόρηση∙ η πληροφόρηση που μπορεί να έχει ο μαθητής από το εκπαιδευτικό σύστημα είναι δύο ειδών: η ατομική και η συλλογική. Ατομική πληροφόρηση μπορεί να λάβει από τον αρμόδιο σύμβουλο του Κέντρου Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού (ΚΕ.ΣΥ.Π.), ενώ συλλογική πληροφόρηση στα πλαίσια του μαθήματος του Σ.Ε.Π. (μία ώρα εβδομαδιαίως στα Γυμνάσια) ή μέσα από τα προγράμματα Αγωγής Σταδιοδρομίας (μπορούν να υλοποιηθούν τόσο στα Γυμνάσια, όσο και στα Λύκεια).

Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθούν ο όρος Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός και ο όρος Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός και στη συνέχεια το πώς οι μαθητές θα λάβουν μέσα από τα Προγράμματα Αγωγής Σταδιοδρομίας πληροφόρηση, η οποία θα τους υποστηρίξει στη λήψη αποφάσεων για την επαγγελματική σταδιοδρομία που επιθυμούν να ακολουθήσουν.

Abstract

The need for the information and support of the students, regarding their vocational guidance, is one of the most important obligations of the State towards young people. Within this obligation School Vocational Guidance has been implemented in secondary education since the school year 1977-78.

This statute ought to support students in making rational decisions concerning their professional future. Arguably, in order for a student to reach a conscious vocational choice, he/she should have earlier received the required informing; the informing that a student may receive from the educational system is of two kinds: individual and collective. Individual informing can be received by the qualified consultant of the Centre of Consulting and Guidance, while collective guidance can be received within the course of School Vocational Guidance (one hour per week in high school) or through the Programs of Education Career (which can be held both in junior high school and in high school).

The aim of the present study is to investigate the terms School Vocational Guidance and Consulting and Vocational Guidance and subsequently the ways in which the students will receive, through the Programs of Education Career, informing which will support them in the decision making for the career they wish to follow.

Εισαγωγή

Μια από τις σημαντικότερες υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει το εκπαιδευτικό σύστημα στους μαθητές είναι η παροχή υποστήριξης στον επαγγελματικό τους προσανατολισμό. Μέχρι πρότινος η οικογένεια και το σχολείο προετοίμαζαν τα παιδιά να επιλέξουν ένα επάγγελμα που τα κύρια χαρακτηριστικά του θα ήταν η μονιμότητα, η δυνατότητα δημιουργίας καριέρας, οι σταθερές οικονομικές απολαβές, οι προαγωγές-άνοδος στην ιεραρχία και η συνταξιοδότησή τους με ικανοποιητικούς οικονομικούς όρους (Κακανά, Καμαριανός, Μεταλλίδου, & Μπότσογλου, 2008). Οι εξελίξεις όμως στην τεχνολογία και την οικονομία είναι ραγδαίες καθιστώντας έτσι αρκετά επισφαλείς τις προβλέψεις για την απαιτούμενη εξειδίκευση, η οποία θα οδηγήσει σε επαγγελματική αποκατάσταση∙ ταυτόχρονα βέβαια αυτές οι καταιγιστικές αλλαγές αυξάνουν την αντίθεση ανάμεσα στο υφιστάμενο κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο και τις παγιωμένες, στις περισσότερες των περιπτώσεων, επαγγελματικές προτιμήσεις των μαθητών και του ευρύτερου περιβάλλοντός τους (Βρετάκου, 1990).

Η ανάγκη λοιπόν για ενημέρωση και υποστήριξη των μαθητών, όσον αφορά τον επαγγελματικό προσανατολισμό, είναι προφανής. Το Υπουργείο Παιδείας προκειμένου να καλύψει αυτήν την ανάγκη, έχει ιδρύσει 79 Κέντρα Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού (ΚΕ.ΣΥ.Π.) σε έδρες και μεγάλες πόλεις των Περιφερειών, τα οποία προσφέρουν υπηρεσίες σε μαθητές και νέους έως 25 ετών, γονείς-κηδεμόνες και εκπαιδευτικούς∙ επίσης έχει ιδρύσει 570 Γραφεία Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΓΡΑ.Σ.Ε.Π.) σε Γυμνάσια και Λύκεια της χώρας. Στο ωρολόγιο σχολικό πρόγραμμα διατίθεται στο ΣΕΠ μία ώρα εβδομαδιαίως στη Γ’ Γυμνασίου, ενώ στα Λύκεια καμιά∙ προσφέρεται όμως η δυνατότητα να υλοποιηθούν τόσο στα Γυμνάσια, όσο και στα Λύκεια, σε συνεργασία με τα ΚΕΣΥΠ προγράμματα Αγωγής Σταδιοδρομίας, τα οποία είναι ενταγμένα ως υποστηρικτική διαδικασία για την εφαρμογή του ΣΕΠ στις «Σχολικές Δραστηριότητες».

Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθούν ο όρος ΣΕΠ και ο όρος Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός και στη συνέχεια το πώς οι μαθητές θα λάβουν μέσα από τα Προγράμματα Αγωγής Σταδιοδρομίας επαγγελματική πληροφόρηση, η οποία θα τους υποστηρίξει στη λήψη αποφάσεων για το επαγγελματικό τους μέλλον.

1. Εννοιολογικές διασαφηνίσεις

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός στη χώρα μας καθιερώθηκε στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση το σχολικό έτος 1977-78 και χρησιμοποιήθηκε ο όρος ΣΕΠ που μαρτυρά τη γαλλική επίδραση στην εφαρμογή του θεσμού στην Ελλάδα (αποτελεί μετάφραση του γαλλικού όρου Orientation Scolaire et Proffessionelle). Από την άλλη πλευρά ο όρος Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός δηλώνει την αγγλική επίδραση (απόδοση του αγγλικού όρου Counselling and Vocational Guidance) και τείνει να επικρατήσει στην Ελλάδα. Ο γαλλικός όρος τονίζει περισσότερο την παιδαγωγική διάσταση του θεσμού, ενώ ο αγγλικός την ψυχολογική∙ η Συμβουλευτική ανήκει στο χώρο της εφαρμοσμένης Ψυχολογίας και έχει αναπτυχθεί ειδικός ψυχολογικός κλάδος, η Συμβουλευτική Ψυχολογία, με αντικείμενο μελέτης τους τρόπους, τις μεθόδους και τις διαδικασίες μέσω των οποίων μπορεί να παρασχεθεί επιστημονική βοήθεια σε άτομα όλων των ηλικιών που από μόνα τους αδυνατούν να ξεπεράσουν δυσκολίες και προβλήματα. Στον επαγγελματικό προσανατολισμό λοιπόν εμπλέκονται πολλές επιστήμες, όπως η Παιδαγωγική, η Ψυχολογία, η Οικονομία και η Κοινωνιολογία με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι προσέγγισής του (Κασσωτάκης, 2004)

Πάντως στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση χρησιμοποιείται ο όρος ΣΕΠ και οι στόχοι του είναι οι εξής:

α) η αυτογνωσία και η προσωπική ανάπτυξη των μαθητών

β) η ενημέρωσή τους για τις σπουδές, τα επαγγέλματα και την αγορά εργασίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και η αναζήτηση, η κριτική ανάγνωση και η επεξεργασία πληροφοριών

γ) η ανάπτυξη της ικανότητας λήψης αποφάσεων

δ) η προετοιμασία για τη μετάβαση από το ένα στάδιο εκπαίδευσης στο άλλο ή από την εκπαίδευση στον επαγγελματικό στίβο ή από τη μια επαγγελματική δραστηριότητα στην άλλη (Βάγγερ, 2004).

2. Λήψη επαγγελματικής απόφασης

Η λήψη εκπαιδευτικών-επαγγελματικών αποφάσεων από την πλευρά του μαθητή εντάσσεται στην εφηβική ηλικία και ιδιαίτερα μετά την ολοκλήρωση της εννιάχρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Το εκπαιδευτικό σύστημα και το κοινωνικό περιβάλλον καλεί τους μαθητές να επιλέξουν αρχικά μεταξύ Γενικού και Επαγγελματικού Λυκείου και στη συνέχεια, μετά την Α’ Τάξη, κατεύθυνση σπουδών.

Ανάλογα με το βαθμό ενημέρωσης του ατόμου και την ικανότητα του να αποφασίζει το ίδιο για το επαγγελματικό του μέλλον, διακρίνονται οι εξής μορφές απόφασης:

α) εξαρτημένη απόφαση: το άτομο αποδέχεται τις επιλογές των άλλων

β) διαισθητική απόφαση: το άτομο βασίζεται στις εσωτερικές του αντιδράσεις∙ τέτοιου είδους αποφάσεις είναι αυθόρμητες, λαμβάνονται σε σύντομο χρονικό διάστημα και στηρίζονται σε περιορισμένης έκτασης πληροφορίες

γ) ορθολογική απόφαση: το άτομο διερευνά τις δικές του ανάγκες, καθώς και αυτές του περιβάλλοντός του, συνεκτιμώντας τόσο τα προσωπικά του συναισθήματα και τις προτιμήσεις του, όσο και τις γνώμες των ειδικών και των οικείων προσώπων (Παπάνης, Γιαβρίμης, & Βίκη, 2007). Τα βήματα που προϋποθέτει μια τέτοιου είδους απόφαση είναι τα παρακάτω:

· συνειδητοποίηση της σπουδαιότητας που έχει η λήψη της συγκεκριμένης απόφασης

· ανάλυση-κατανόηση του πλαισίου (κατάσταση-συνθήκες) μέσα στο οποίο θα ληφθεί η απόφαση

· εξέταση των πιθανών εναλλακτικών λύσεων σε συνάρτηση με τα ενδιαφέροντα, τις ανάγκες, τις ικανότητες ή τις αδυναμίες του ατόμου

· μελέτη-πρόβλεψη εμποδίων ή δυσκολιών που πιθανόν να εμφανιστούν κατά την προσπάθεια υλοποίησης αυτών των εναλλακτικών λύσεων

· στάθμιση των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων των εναλλακτικών επιλογών στις οποίες έχει καταλήξει το άτομο (Δημητρόπουλος, 1981).

Η ευθύνη του ΣΕΠ να υποστηρίξει τους μαθητές στη διαδικασία πληροφόρησης και λήψης απόφασης είναι ιδιαίτερα μεγάλη, καθώς σε ατομικό επίπεδο η επιλογή επαγγέλματος επηρεάζει όλες τις εκφάνσεις της ατομικής, κοινωνικής και οικογενειακής ζωής, αφού το άτομο βιώνει την προσωπική του ευτυχία στο βαθμό που θεωρεί ικανοποιητική την επαγγελματική του ζωή∙ παράλληλα σε συλλογικό επίπεδο αυτή η ικανοποίηση καθορίζει την επιτυχία του δημοκρατικού πολιτικού συστήματος να αξιοποιεί δυνατότητες και κλίσεις των πολιτών του, ώστε αυτές να συμβάλλουν στην πρόοδο του κοινωνικού συνόλου (Λέανδρος, 1992).

3. Πληροφόρηση

Προκειμένου ο μαθητής να καταλήξει σε μια συνειδητή επαγγελματική επιλογή πρέπει να έχει λάβει την απαιτούμενη πληροφόρηση. Η πληροφόρηση που μπορεί να έχει ο μαθητής από το εκπαιδευτικό σύστημα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι δύο ειδών: η ατομική και η συλλογική.

3.1. Ατομική πληροφόρηση

Ο μαθητής θα πρέπει να απευθύνεται στον αρμόδιο σύμβουλο του ΚΕΣΥΠ, ο οποίος τον δέχεται στο γραφείο του ή επικοινωνεί μαζί του μέσω της τεχνολογίας, όταν δεν είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία του μαθητή. Ο ρόλος του συμβούλου έγκειται στο να κινητοποιήσει εσωτερικά το νέο και να τον ενεργοποιήσει, για να αναζητήσει μόνος του πληροφορίες που αναφέρονται σε αντικειμενικούς και υποκειμενικούς παράγοντες. Αντικειμενικοί παράγοντες είναι τα επαγγέλματα, η αγορά εργασίας και οι ευκαιρίες απασχόλησης, ενώ υποκειμενικοί είναι τα ατομικά χαρακτηριστικά, οι προσωπικές προτιμήσεις και οι ικανότητες του ατόμου (Λιάντας, 1996). Ο σύμβουλος προσανατολισμού θα πρέπει να έχει τα απαραίτητα επιστημονικά εφόδια που θα του έχουν δώσει η Κοινωνική Ψυχολογία και η Συμβουλευτική. Παράλληλα είναι απαραίτητο να γνωρίζει τα βασικά στοιχεία και άλλων επιστημών, όπως για παράδειγμα της Οικονομικής Επιστήμης, και να ενημερώνεται διαρκώς για τις εξελίξεις που μπορούν να υποστηρίξουν το έργο του (Κάρμας, 2004)

3.2. Συλλογική πληροφόρηση

Στα πλαίσια των προγραμμάτων Αγωγής Σταδιοδρομίας οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να παρέχουν υποστήριξη στους μαθητές, ώστε να μπορούν να αναλύουν και να κατανοούν πληροφορίες που δέχονται, να αναπτύσσουν κριτική στάση απέναντί τους και να τις αξιοποιούν για την προσωπική τους περίπτωση.

Οι μαθητές που συμμετέχουν στα συγκεκριμένα προγράμματα θα μπορούσαν να αναζητήσουν πληροφορίες κατά ομάδες, οι οποίες μπορούν να συγκροτηθούν είτε με βάση τα κοινά επαγγελματικά ενδιαφέροντα είτε με βάση την κατεύθυνση που ενδέχεται να ακολουθήσουν μετά την Α’ Λυκείου (Κασσωτάκης, 2004).

Σε γενικές γραμμές οι απαιτήσεις που πρέπει να πληροί η πληροφόρηση για τα επαγγέλματα είναι να περιγράφει με τρόπο αντικειμενικό:

α) τις ευκαιρίες απασχόλησης, δηλαδή την προσφορά και ζήτηση στην αγορά εργασίας

β) τις απαιτήσεις τους, προκειμένου ο μαθητής να μπορεί να τις συσχετίσει με τον εαυτό του

γ) το περιεχόμενό τους (τι πρέπει να κάνει το άτομο που επιλέγει το συγκεκριμένο επάγγελμα, ποια καθήκοντα έχει)

δ) το περιβάλλον και τις συνθήκες εργασίας

ε) την εξέλιξη που μπορεί να έχει ο μαθητής στα συγκεκριμένα επαγγέλματα και τις υλικές απολαβές από αυτά (Λιάντας, 1996).

Οι πληροφορίες που μπορούν να συλλέξουν οι μαθητές προέρχονται από δύο βασικές πηγές: από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και από τις δραστηριότητες του προγράμματος Αγωγής Σταδιοδρομίας.

3.2.1. Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης

Οι μαθητές με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών μπορούν να συγκεντρώσουν πληροφορίες από

α) την τηλεόραση: να ενημερωθούν μέσω εκπομπών της κρατικής τηλεόρασης για διάφορα επαγγέλματα. Ιδιαίτερο ρόλο μπορεί να έχει και η τοπική τηλεόραση, καθώς προβάλλονται από αυτήν ορισμένα επαγγέλματα που ανθούν κατά τόπους και δεν είναι κορεσμένα∙ με αυτόν τον τρόπο οι νέοι μπορούν να γνωρίσουν επαγγέλματα που δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλή, όπως για παράδειγμα τα χειρωνακτικά, αλλά μπορούν να οδηγήσουν σε επαγγελματική αποκατάσταση

β) το διαδίκτυο: να αναζητήσουν πληροφορίες σχετικά με τα επαγγέλματα που έχουν ζήτηση σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας και ιδιαίτερα στην επαρχία (Κακανά κ.συν., 2008).

γ) το ραδιόφωνο: να πληροφορηθούν μέσω των διάφορων εκπομπών για το τοπίο που επικρατεί στην αγορά εργασίας και την οικονομική-κοινωνική ζωή του τόπου τους

δ) τον ημερήσιο και περιοδικό τύπο: να συγκεντρώσουν άρθρα στα οποία περιέχονται περιγραφές επαγγελμάτων, συνεντεύξεις επαγγελματιών, αναλύσεις για τις τάσεις στην οικονομική ζωή, προβλέψεις αναγκών για ειδικευμένο προσωπικό (Κασσωτάκης, 2004).

3.2.2. Δραστηριότητες προγραμμάτων Αγωγής Σταδιοδρομίας

Στα πλαίσια υλοποίησης των συγκεκριμένων προγραμμάτων οι μαθητές μπορούν να αντλήσουν πληροφόρηση από:

α) διαλέξεις ή συζητήσεις με γονείς-επαγγελματίες

β) συγκεντρώσεις-ομιλίες από στελέχη του Ο.Α.Ε.Δ. ή εκπροσώπους επιμελητηρίων (βιοτεχνικού, βιομηχανικού, εμπορικού, τεχνικού, οικονομικού) της περιοχής, μέσω των οποίων οι μαθητές μπορούν να γνωρίσουν την οικονομική δραστηριότητα της τοπικής κοινωνίας (Βάγγερ, 2004).

γ) την ανάληψη εργασιών για τη σύνταξη επαγγελματικής μονογραφίας, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής:

· την αντικειμενική περιγραφή του επαγγέλματος

· τον τρόπο εκτέλεσής του και τις συνθήκες εργασίας (φυσικές-κοινωνικές)

· τις απαιτήσεις (σωματικές-ψυχοδιανοητικές) που απορρέουν από αυτό

· τους επαγγελματικούς κινδύνους

· τις απαιτούμενες σπουδές

· πληροφορίες γενικού περιεχομένου (αμοιβή, προαγωγές, ζήτηση στην αγορά εργασίας)

· τις δυνατότητες μεταπήδησης σε συγγενή επαγγέλματα σε περίπτωση κορεσμού του συγκεκριμένου (Λιάντας, 1996).

δ) επισκέψεις σε επαγγελματικούς χώρους, όπου οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα να παρατηρήσουν δια ζώσης την άσκηση διαφόρων επαγγελμάτων και να λύσουν άμεσα τις απορίες που έχουν για αυτά

ε) επισκέψεις σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, όπου θα ενημερωθούν για το περιεχόμενο σπουδών τους και τις δυνατότητες επαγγελματικής αποκατάστασης που θα έχουν μετά το πέρας των συγκεκριμένων σπουδών

στ) την διοργάνωση ημέρας επαγγελμάτων. Μετά από την καταγραφή των προτιμήσεων των μαθητών, μέσω ερωτηματολογίου, προσκαλούνται στο σχολείο επαγγελματίες των οποίων οι εισηγήσεις μπορούν να κινηθούν στους εξής θεματικούς άξονες: χαρακτηριστικά του επαγγέλματος, προϋποθέσεις για την άσκησή του και προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης∙ αφού ολοκληρωθούν οι εισηγήσεις, ακολουθεί διάλογος με τους μαθητές, προκειμένου να δοθούν διευκρινίσεις για ζητήματα που πιθανόν τους απασχολούν σε σχέση με το συγκεκριμένο επάγγελμα και δεν καλύφθηκαν από τις εισηγήσεις.

3.2.3. Έλεγχος-Οργάνωση πληροφοριών

Οι εκπαιδευτικοί που συμμετέχουν στην υλοποίηση των προγραμμάτων Αγωγής Σταδιοδρομίας θα πρέπει να αξιολογούν μαζί με τους μαθητές το υλικό που έχει συγκεντρωθεί και να διατηρούν στο σχολείο τους αυτό που πραγματικά βοηθά τους νέους να έχουν μια αντικειμενική εικόνα των διαφόρων επαγγελμάτων. Ιδιαίτερα κατά τον έλεγχο πληροφοριών που απαιτούν ειδικές γνώσεις, όπως για παράδειγμα η περιγραφή επιστημονικών δραστηριοτήτων, είναι αναγκαία η συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες (Κασσωτάκης, 2004).

Όσον αφορά στην τήρηση και την οργάνωση των πληροφοριών μπορούν να γίνουν οι εξής ενέργειες: α) να ταξινομηθούν σε αρχεία στον ηλεκτρονικό υπολογιστή του σχολείου κατά το επίπεδο εκπαίδευσης που απαιτείται για την άσκηση ενός επαγγέλματος και ιδιαίτερα για τα Γενικά Λύκεια κατά κατεύθυνση μέσω της οποίας ο μαθητής μπορεί να υλοποιήσει συγκεκριμένες επαγγελματικές επιλογές και β) να δημιουργηθεί βιβλιοθήκη προσανατολισμού, η οποία θα περιέχει το έντυπο πληροφοριακό υλικό που έχει στη διάθεσή του το σχολείο∙ οι μαθητές θα πρέπει να είναι ενημερωμένοι για το τι υλικό υπάρχει εκεί και πως ακριβώς μπορούν να αναζητήσουν τις πληροφορίες που τους ενδιαφέρουν (Δημητρόπουλος, 1981).

Η εγκυρότητα όλων αυτών των πληροφοριών που διατηρούνται στο σχολείο θα πρέπει να ελέγχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος οι μαθητές να έρθουν σε επαφή με πληροφορίες που δεν ισχύουν.

Συμπεράσματα

Η ανάγκη για υποστήριξη, όσον αφορά τον επαγγελματικό προσανατολισμό των ατόμων, είναι διαρκής και σίγουρα δε σταματά με την ολοκλήρωση των σπουδών στη δευτεροβάθμια ή την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Στα πλαίσια πάντως της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να παρέχεται στους νέους τεκμηριωμένη, έγκυρη και συνεχής πληροφόρηση, η οποία θα τους βοηθήσει να καταλήξουν σε συνειδητές επαγγελματικές επιλογές κατά το δυνατόν εναρμονισμένες με τις κοινωνικές-οικονομικές συνθήκες του περιβάλλοντος τους.

Οι εκπαιδευτικοί που καλούνται να υλοποιήσουν προγράμματα εφαρμογής του ΣΕΠ πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά το σχεδιασμό και την πραγματοποίησή τους, ώστε να μην επηρεάσουν με οποιονδήποτε τρόπο τις επαγγελματικές επιλογές των μαθητών∙ ένα από τα σημαντικότερα ζητούμενα είναι οι μαθητές να καταλήξουν σε αβίαστες και ανεπηρέαστες αποφάσεις.

Από την πλευρά της η Πολιτεία, στα μέτρα των δυνατοτήτων της, θα πρέπει να υποστηρίξει ακόμη περισσότερο τη λειτουργία των ΚΕΣΥΠ αυξάνοντας τον αριθμό των εξειδικευμένων συμβούλων που υπηρετούν σε αυτά. Παράλληλα είναι αναγκαίο να προσφέρει δυνατότητες επιμόρφωσης στους εκπαιδευτικούς που υλοποιούν προγράμματα επαγγελματικού προσανατολισμού στα σχολεία και, αν είναι δυνατόν, να τα εντάξει στο ωρολόγιο σχολικό πρόγραμμα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βάγγερ, Α. (2004). Ο Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός στη

Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Στο: Μ. Κασσωτάκης (Επιμ.), Συμβουλευτική και

Επαγγελματικός Προσανατολισμός: θεωρία και πράξη (σελ. 421-432). Αθήνα:

Τυπωθήτω-Γιώργος Δαρδανός.

Βρετάκου, Β. (1990). Ο Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός στην Ελλάδα.

Αθήνα: Παπαζήση.

Δημητρόπουλος, Ε. (1981). Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός. Ένα

Σύστημα Προσανατολισμού-Συμβουλευτικής για την Ελληνική Εκπαίδευση.

Θεσσαλονίκη: Εγνατία.

Κακανά, Δ. Μ., Καμαριανός, Ι., Μεταλλίδου, Π., & Μπότσογλου, Κ. (2008). ΜΜΕ

και επαγγελματικές επιλογές των Εφήβων. Ο ρόλος του Σχολικού

Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.

Κάρμας, Κ. (2004). Οικονομική ανάπτυξη, εκπαίδευση, αγορά εργασίας και

Επαγγελματικός Προσανατολισμός. Στο: Μ. Κασσωτάκης (Επιμ.),

Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός: θεωρία και πράξη

(σελ. 473-512). Αθήνα: Τυπωθήτω-Γιώργος Δαρδανός..

Κασσωτάκης, Μ. (2004). Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός:

Εννοιολογικές διασαφήσεις, σκοποί και στόχοι. Στο: Μ. Κασσωτάκης (Επιμ.),

Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός: θεωρία και πράξη

(σελ. 43-59). Αθήνα: Τυπωθήτω- Γιώργος Δαρδανός.

Κασσωτάκης, Μ. (2004). Η πληροφόρηση για τις σπουδές και τα επαγγέλματα και

η μεθοδολογία της. Στο: Μ. Κασσωτάκης (Επιμ.), Συμβουλευτική και

Επαγγελματικός Προσανατολισμός: θεωρία και πράξη (σελ. 279-314).

Αθήνα: Τυπωθήτω-Γιώργος Δαρδανός.

Λέανδρος, Ν. (1992). Μαζικά Έντυπα Επικοινωνίας στην Ελλάδα. Αθήνα: Δελφίνι.

Λιάντας, Μ. (1996). Επαγγελματικός Προσανατολισμός, Σχολικός Επαγγελματικός

Προσανατολισμός. Θεσσαλονίκη: ΖΗΤΗ.

Παπάνης, Ε., Γιαβρίμης, Π., & Βίκη, Α. (2007). Ειδική Αγωγή, Επαγγελματικός

Προσανατολισμός Ατόμων με Αναπηρία και Αποασυλοποίηση. Μυτιλήνη:

Ίδρυμα Κοινωνικής Πρόνοιας Αγιάσου-Λέσβου «Η Θεομήτωρ».

© Copyright-VIPAPHARM. All rights reserved