ISSN : 2241-4665

Αρχική σελίδα περιοδικού C.V.P. Παιδαγωγικής & Εκπαίδευσης

Σύντομη βιογραφία της συγγραφέως

Κριτικές του άρθρου

ISSN : 2241-4665

Ημερομηνία έκδοσης: Αθήνα 23 Μαΐου 2022

«Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ

THE INSTITUTION OF EVALUATION AT THE HELLENIC SCHOOL OVERVIEW AND DEVELOPMENT»

Τότη Κωνσταντίνα

Εκπαιδευτικός ΠΕ 78 & 70, M.Ed.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Στην Ελλάδα του σήμερα, η έννοια της αξιολόγησης δεν είναι κάτι καινούργιο, ούτε αποτελεί καινοτόμο αντικείμενο ενδιαφέροντος στην Εκπαιδευτική σκηνή. Η ιστορία μας φανερώνει πως η αρχή έγινε το 1980. Αρκετοί μελετητές είχαν αρχίσει να καταγράφουν σιγά σιγά τις απόψεις και τους προβληματισμούς τους σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα, δηλαδή την αξιολόγηση του έργου των εκπαιδευτικών. Το σχολικό έτος 2013-2014, και πιο πολύ το τελευταίο χρονικό διάστημα, το θέμα της αξιολόγησης έχει εισχωρήσει για τα καλά στο προσκήνιο της εκπαιδευτικής κοινότητας και μάλιστα προκαλώντας ποικίλες αντιδράσεις, έπειτα από μία μεγάλη αναστολή, η οποία χρονολογείται από το 1982.

ABSTRACT

In contemporary Greece the concept of evaluation is neither new nor innovative matter of concern in the Educational field. It actually dates back in the1980s.Several scholars had gradually started recording their perspectives and their concerns on this specific issue, the evaluation of teachers' educational practices. Throughout the academic year 2013-14 , and in the last two academic years/ and most recently, the issue of evaluation seems to have been predominant in the Educational world, intriguing various conflicts, after a long period of suspension/postponement which dates back in 1982.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το πολυσυζητημένο θέμα της αξιολόγησης της εκπαιδευτικής κοινότητας και του έργου που παράγουν στα σχολεία της Ελλάδας έχει προκαλέσει κατά καιρούς το ενδιαφέρον όχι μόνοτων κυβερνήσεων, αλλά και των ίδιων των εκπαιδευτικών και της κοινής γνώμης, όπως επίσης και αρκετών ερευνητών, που μελετούν γιατην αξιολόγηση στην εκπαίδευση τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Οι απόψεις που εκδηλώθηκαν κατά καιρούς είναι ποικίλες και πολυάριθμες. Οι ερευνητές συγκεντρώνουν αυτές τις απόψεις και διερευνούν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της εκάστοτε άποψης και τον τρόπο που αυτή θα εφαρμοστεί, λαμβάνοντας υπόψη τους την αναγκαιότητα της αξιολόγησης και τις απόψεις της εκπαιδευτικής κοινότητας (Δημητρόπουλος,1999).

Ο σκοπός του συγκεκριμένου επιστημονικού άρθρου είναι να παρουσιάσει μία σύντομη ιστορική επισκόπηση της εξελίξεις των τρόπων υλοποίησης και εφαρμογής του θεσμού της αξιολόγησης του έργου του εκπαιδευτικού στην Ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα όλα αυτά τα χρόνια.

ΑΠΟΣΑΦΗΝΙΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Η έννοια της εκπαιδευτικής αξιολόγησης επικράτησε μαζί με την άνθιση των νέων συστημάτων στην εκπαίδευση,όμως με λίγο διαφορετική έννοια από την σημερινή που κυριαρχεί, δηλαδή παρουσιαζόταν ως η βαθμολόγηση των επιδόσεων των εκπαιδευομένων. Η αξιολόγηση των φορέων και των συντελεστών της εκπαίδευσης, καθώς και του εκπαιδευτικού συστήματος, ήταν έμμεση και άτυπη και είχε άμεση σχέση με την επίδοση των εκπαιδευομένων με το τυπικό σύστημα αξιολόγησης (Ευθυμίου, 2018).

Στην διάρκεια του 20^ου αιώνα διαπιστώνεται μία ουσιαστική αλλαγή στο περιεχόμενο της έννοιας της αξιολόγησης. Η αλλαγή αυτή συνδέθηκε με έννοιες όπως της ποιότητας, της βελτίωσης και της αποδοτικότητας. Επίσης, είχε να κάνει με τις λειτουργίες της διοίκησης, την λήψη αποφάσεων και την λογοδότηση. Τέλος, προστέθηκε και η εκπαιδευτική έρευνα με τα επιστημονικά και φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής (Ευθυμίου 2018).

Ένας από τους βασικότερους τομείς που εφαρμόζεται αυτό το ανθρώπινό ευεργέτημα είναι η αξιολόγηση στην Εκπαίδευση. Στον τομέα της εκπαίδευσης, λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι η αξιολόγηση εφαρμόζεται για να ελεγχθεί η απόδοση των μαθητών και των εκπαιδευτικών και έτσι να κριθούν τα σχολικά βιβλία, τα προγράμματα, οι μέθοδοι, οι διδακτικές και τα εποπτικά μέσα, επίσης οι σχολικές μονάδες, το εκπαιδευτικό σύστημα, τα προγράμματα επιμόρφωσης και η εκπαιδευτική πολιτική (Παπακωνσταντίνου, 1993).

Επιπλέον, είναι καλό να αναφερθούν και κάποιοι κλασικοί ορισμοί μελετητών για την έννοια της αξιολόγησης. Σύμφωνα με τους Worthen&Sanders (1973), «η αξιολόγηση της εκπαίδευσης χαρακτηρίζεται ως η προσπάθεια συγκέντρωσης πληροφοριών, οι οποίες θα είναι χρήσιμες για την κρίση της αξίας ενός προγράμματος, διαδικασίας, προϊόντος, αποτελέσματος, σκοπού ή κάποιων εναλλακτικών λύσεων που έχουν διαμορφωθεί, για να πραγματοποιήσουν κάποιους συγκεκριμένους σκοπούς». Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τον Tuckman (1975) «αξιολόγηση χαρακτηρίζεται η εργασία, της οποίας τα μέρη, οι διαδικασίες ή τα αποτελέσματα ενός προγράμματος διερευνώνται, για να εξακριβωθεί ανείναι επιθυμητά στο επίπεδο που εμείς θέλουμε, και πόσο μάλλον όταν πραγματεύεται τους σκοπούς, τις προσδοκίες ή τα πρότυπάμας, που θέσαμε εξ αρχής». Τέλος, σύμφωνα με Pophan (1975), που έδωσε μεγάλη σημασία στη συστηματική αξιολόγηση, και η αξιολόγηση προσδιορίζεται ως η δομημένη εκτίμηση της αξίας στα φαινόμενα που παρουσιάζονται στην εκπαίδευση.

Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η αξιολόγηση μπορεί να χωριστεί σε εσωτερική, η οποία πραγματεύεται τα επίπεδα της σχολικής μονάδας από ταίδιους τους εκπαιδευτικούς που παράγουν το εκπαιδευτικό έργο, μπαίνοντας στην διαδικασία αποτίμησης της ίδιας της εργασίας τους και σε εξωτερική, η οποία υλοποιείται από ένα άτομο ή μία ομάδα που γνωρίζουν το αντικείμενο, με σκοπό την αξιολόγηση κάποιου άλλου ανθρώπου (Ντολιοπούλου & Γουργιώτου, 2008).

Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ

Ένας από τους βασικότερους ρόλους του εκπαιδευτικού έργου είναι η αξιολόγηση, η οποία έχει σαν στόχο να εκφράζει μία γενική φιλοσοφία που καθορίζει μία κοινωνία, ώστε να μπορεί να παρακολουθεί και να αντλεί κάποια αποτελέσματα για το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα. Παράλληλα, δείχνει και τις προτεραιότητες της πολιτείας, οι οποίες δεν είναι φανερές εκ πρώτης όψεως, σχετικά με τις προσδοκίες της για την συμβολή της παιδείας στη γενική προσπάθεια να φέρουν εις πέρας τους στόχους του κράτους, που είναι η οικονομική ανάπτυξη και η οικονομική ευημερία (Παλαιοκρασάς, Δημητρόπουλος, Κωστάκη, Βρετάκου,1997).

Η αξιολόγηση στην Ελλάδα έχει τις ρίζες της από πολύ παλιά και συγκεκριμένα από τη δεκαετία του 1980.Οι Επιθεωρητές στην Ελληνική Εκπαίδευση σταμάτησαν να υπάρχουν ουσιαστικά περίπου στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Ήταν η εποχή της άρσης των επιθεωρήσεων και λίγο αργότερα, το 1982, αντικαταστάθηκε από την Επιστημονική και Παιδαγωγική Καθοδήγηση των εκπαιδευτικών, μέσω των Σχολικών Συμβούλων και τη Διοίκηση της Εκπαίδευσης. Ο βασικότερος λόγος που πραγματοποιήθηκε αυτή η αλλαγή του θεσμού του Επιθεωρητή Α και Β από τους Σχολικούς Συμβούλους, τον Προϊστάμενο Διεύθυνσης, ο οποίος μετέπειτα έγινε ο Διευθυντής Εκπαίδευσης και τους Προϊσταμένους Γραφείου Εκπαίδευσης, οι οποίοι σήμερα δεν υπάρχουν, με τον θεσμό τους να έχει πλέον καταργηθεί, ήταν η ηχηρή απάντηση στην κριτική του προϋπάρχοντος θεσμού και πρωτίστως από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς και τις Ομοσπονδίες τους. Η κριτική αυτή, που ασκήθηκε, έδωσε το έναυσμα να αναδειχθεί το γεγονός ότι ο θεσμός της Επιθεώρησης δεν είχε ως στόχο τη συνολική αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου και την προσφορά του εκπαιδευτικού σε αυτό, αλλά, αντίθετα, το ίδιο το πρόσωπο του εκπαιδευτικού, με αποτέλεσμα την καθοδήγησή του με αυταρχικό τρόπο χωρίς να του αφήνει την δυνατότητα της αυτενέργειας, σε περιόδους,κατά τις οποίες συνέβαιναν γεγονότα με πολύ φορτισμένες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες (ΥΠΑΙΘΠΑ,2012).

Μετά την κατάργηση του θεσμού του Επιθεωρητή, ακολούθησαν τρείς δεκαετίες, στις οποίες δεν υπήρχε κάποια ουσιαστική συζήτηση για την αξιολόγηση τόσο του ίδιου του εκπαιδευτικού όσο και του έργου του. Όποιες συζητήσεις και αν ακολούθησαν με αυτό το θέμα έμεναν σε ένα θεωρητικό ή υποθετικό πλαίσιο, έχοντας ως αποτέλεσμα, όποιες νομοθεσίες και ρυθμίσεις προσπάθησαν να γίνουν, να μην υλοποιηθούν και να παραμείνουν στα «χαρτιά» (ΥΠΑΙΘΠΑ,2012).

Οι νομοθεσίες και τα διατάγματα που θεσπίστηκαν κατά καιρούς για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου ακολουθούν παρακάτω χρονολογικά, από το 1985 έως και σήμερα:

· Νόμος 1566/85, για την αναμόρφωση της «Δομής και λειτουργίας της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 167/Α/30-9-1985), θεσπίζεται και επισήμως η έννοια της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και μόνο, η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού δεν αναφέρεται ακόμα. Η συγκεκριμένη νομοθεσία δίνει βαρύτητα στην αξιολόγηση του έργου του εκπαιδευτικού και γίνεται αναφορά στην έκδοση προεδρικού διατάγματος, στο οποίο θα αναφέρονται αναλυτικά τα κριτήρια της αξιολόγησης, η διαδικασία η οποία θα ακολουθηθεί, ο τύπος, η χρονική διάρκεια, το περιεχόμενο και τα όργανα που θα υλοποιήσουν την αξιολόγηση, τα δικαιώματα και οι εγγυήσεις που δίνονται προς τους αξιολογούμενους και οποιαδήποτε άλλη λεπτομέρεια, που χρειάζεται για την αξιολόγηση. Επιπλέον, στο Κεφάλαιο Δ΄, -το οποίο έχει σχέση με τη διοίκηση των σχολικών μονάδων και πιο συγκεκριμένα το άρθρο 11 που έχει να κάνει με τα όργανα διοίκησης, την επιλογή τους, την τοποθέτησή τους, την υπηρεσιακή κατάσταση τους και τα καθήκοντα των διευθυντών-προσδιορίζεται ότι οι διευθυντές, οι υποδιευθυντές και οι προϊστάμενοι των σχολείων συμμετέχουν στη διαδικασία της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ωστόσο το συγκεκριμένο νομοθέτημα δεν εφαρμόστηκε ποτέ και παρέμεινε στα χαρτιά μόνο, αφού τα Προεδρικά Διατάγματα δεν εκδόθηκαν ποτέ.

· Νόμος 2043/1992 σχετικά με την «Εποπτεία και διοίκηση της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 79/Α/19-5-1992). Όπως αναφέρεται στην παράγραφο 6 του άρθρου 6, αρμόδιοι της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών των βαθμίδων της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ορίζονται οι διευθυντές, οι υποδιευθυντές και οι προϊστάμενοι των σχολικών δομών.

· Προεδρικό Διάταγμα 320/1993, το οποίο αναφέρεται στην «Αξιολόγηση του έργου των εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού έργου στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση». Το παρόν Προεδρικό Διάταγμα θέτει την έννοια και τον σκοπό της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου στο άρθρο 1. Στο άρθρο 2 καθορίζεται ηδιαδικασία με την οποία θα υλοποιηθεί η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου, τόσο στο σχολείο όσο και στην περιφέρεια εκπαίδευσης, του έργου του εκπαιδευτικού στο άρθρο 3, του διευθυντή της σχολικής μονάδας στο υπ’ αριθμόν άρθρο 4 και του προϊσταμένου γραφείου εκπαίδευσης ή γραφείου φυσικής αγωγής στο άρθρο5. Ολοκληρώνοντας, στο συγκεκριμένο ΠΔ καθορίζεται και η διαδικασία γνωστοποίησης των εκθέσεων αξιολόγησης αναλυτικά στο άρθρο 6.

· Νόμος 2525/1997 περί «Ενιαίου Λύκειου, Πρόσβασης των αποφοίτων του στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, Αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και άλλες διατάξεις». Πιο αναλυτικά, στο υπ’ αριθμόν άρθρο 8 του συγκεκριμένου νόμου καθορίζεται η έννοια, ο σκοπός και οι φορείς αξιολόγησης τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των σχολικών δομών εκπαίδευσης. Επιπλέον, ορίζεται η δημιουργία Σώματος Μονίμων Αξιολογητών και η διαδικασία που θα ακολουθηθεί για την πλήρωση των θέσεών τους.

· Προεδρικό Διάταγμα140/1998, σχετικά με τους «Όρους και διαδικασίες της μονιμοποίησης των Εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και υπηρεσιακής εξέλιξης αυτών, παρεχόμενες εγγυήσεις στους αξιολογούμενους και διαδικασία οριστικοποίησης των εκθέσεων αξιολόγησης». Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 καθορίζεται ως κριτήριο μονιμοποίησης και εξέλιξης των εκπαιδευτικών η συγγραφή εκθέσεων αξιολόγησης, σχετικά με την παιδαγωγική και διδακτική τους επάρκεια, οι οποίες θα υλοποιηθούν από τους διευθυντές των σχολικών δομών, τους σχολικούς συμβούλους και τους μόνιμους αξιολογητές. Επιπρόσθετα, στο άρθρο3 του ίδιου νομοθετήματος ορίζεται πως για την επιλογή των στελεχών της εκπαίδευσης είναι αναγκαία προϋπόθεση η συγγραφή αξιολογικής έκθεσης για κάθε υποψηφίου ξεχωριστά από επιτροπή μόνιμων αξιολογητών, η οποία θα απαρτίζεται από τρία μέλη. Τέλος, στο άρθρο 4 εξηγείται αναλυτικά η διαδικασία που θα εφαρμοστεί, ώστε να εξασφαλιστεί η αξιοκρατική αξιολογική κρίση των αξιολογουμένων.

· Υπουργική Απόφαση Δ2/1938/27/2/1998, σχετικά με την «Αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών». Η προαναφερόμενη υπουργική απόφαση ορίζει την έννοια και τον σκοπό της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Η συγκεκριμένη αναφορά γίνεται στο άρθρο 1, τα όργανα αξιολόγησης και τα καθήκοντά τους, που πρέπει να ακολουθήσουν στο άρθρο2, η διαδικασία αξιολόγησης των σχολικών δομών, στελεχών εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών από το σώμα μονίμων αξιολογητών, στα άρθρα 3 και 4 αντίστοιχα. Τέλος, το άρθρο 5 αναφέρεται στις αρμοδιότητες της Επιτροπής Αξιολόγησης των Σχολείων.

· Νόμος 2986/2002, στον οποίον αναφέρεται η «Οργάνωση των περιφερειακών υπηρεσιών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ,αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις». Σύμφωνα με τα άρθρα 4 και 5, που αναφέρονται στην συγκεκριμένη νομοθεσία, καθορίζεται ο σκοπός, οι στόχοι και ο χαρακτήρας της αξιολόγησης που αφορά το έργο του εκπαιδευτικού αλλά και τον ίδιον τον εκπαιδευτικό. Επιπλέον, αναφέρεται και στα υπηρεσιακά όργανα, τα οποία αναλαμβάνουν την ανάπτυξη, την υποστήριξη και την αξιολόγηση ολόκληρης της διαδικασίας. Χαρακτηριστικά αναφέρεται, επίσης, ότι η διαδικασία αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου συντελεί στον εκδημοκρατισμό και την αναβάθμιση της εκπαίδευσης και της κοινωνίας σε πιο ποιοτικό επίπεδο. Ολοκληρώνοντας, καθορίζονται οι φορείς που θα αξιολογήσουν το έργο του εκπαιδευτικού, οι οποίοι είναι το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.

· Εγκύκλιος Γ1/37100/31-03-2010 για την «Αυτοαξιολόγηση της Σχολικής Μονάδας». Με την παρούσα Υ.Α γίνεται ένας προϊδεασμός για την πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος του φορέα της ΑΕΕ σε Σχολικές Μονάδες, που θα αποφασίσουν να πραγματοποιήσουν διαδικασίες προγραμματισμού και αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου, κατά πόσο υπάρχει ποιότητα ή όχι. Έπειτα, αφού γίνει αυτή η διαδικασία, θα διαμορφώσουν, θα υλοποιήσουν, θα παρακολουθήσουν και θα αξιολογήσουν τα Σχέδια Δράσης, με σκοπό την καλύτερη ανάπτυξη του ελληνικού σχολείου καιβελτίωσή του.

· Νόμος 3848/2010 περί «Αναβάθμισης του ρόλου του εκπαιδευτικού – καθιέρωσης κανόνων αξιολόγησης και αξιοκρατίας στην εκπαίδευση και λοιπές διατάξεις». Πιο συγκεκριμένα στο άρθρο 32 του νόμου αυτού προσδιορίζονται η διαδικασία που θα ακολουθηθεί για τον προγραμματισμό και την αξιολόγηση της δράσης των σχολικών δομών και τα υπηρεσιακά όργανα, τα οποία είναι τα αρμόδια για την σωστή κατάρτισηκαι γνωστοποίηση των προγραμμάτων αυτών όσο και των εκθέσεων αξιολόγησηςτωνσχολείων.

· Νόμος 3966/2011 περί «Θεσμικού πλαισίου των Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων, Ίδρυσης Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Οργάνωσης του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «Διόφαντος» και λοιπές διατάξεις». Στο άρθρο1 αυτού του Νόμου, γίνεται γνωστή η ίδρυση ενός νέου φορέα αξιολόγησης, που έχει σχέση με την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Ταυτόχρονα όμως με το άρθρο 21 του προαναφερθέντα νόμου, καταργούνται οριστικά οι δυο φορείς αξιολόγησης που ήταν αρμόδιοι έως τώρα, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και το Κέντρο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.

· Υπουργική Απόφαση Φ/361.22/116672/Δ1 της 01/10/2012 περί «Ορισμού κριτηρίων αξιολόγησης διευθυντών και εκπαιδευτικών στα Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία». Στην παρούσα Υπουργική Απόφαση γίνεται λόγος εκτενέστερα για το περιεχόμενο και τη μοριοδότησητων κριτηρίων αξιολόγησης των διευθυντών και των εκπαιδευτικών στα Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία.

· Εγκύκλιος Γ1/14841/ 13-12-2012 σχετικά με την «Προετοιμασία – Δράσεις Γενίκευσης της Αξιολόγησης του Εκπαιδευτικού Έργου–Αυτοαξιολόγηση Σχολικών Συμβούλων».

· Υπουργική Απόφαση 15/03/2013, η οποία αναφέρεται στην «Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου της Σχολικής Μονάδας – Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης». Πιο αναλυτικά, καθορίζεται ο σκοπός, το πεδίο εφαρμογής, το πλαίσιο και η διαδικασία που θα ακολουθηθεί για την αξιολόγηση του έργου του εκπαιδευτικού από την ΑΕΕ στα Σχολεία. Επιπλέον, ορίζεται η δομή στήριξης του Παρατηρητηρίου της ΑΕΕ, όπως επίσης και οι φορείς εποπτείας και αξιολόγησης σε περιφερειακό και σε κεντρικό επίπεδο.

· Εγκύκλιος Γ1/190089/ 10-12-2013, η οποία αφορά την «Εφαρμογή του θεσμού της Αξιολόγησης του Εκπαιδευτικού Έργου της σχολικής μονάδας κατά το σχολικό έτος 2013-2014 – Διαδικασίες».

· Προεδρικό Διάταγμα 152/2013, στο οποίο αναφέρεται η «Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης». Πρόκειται για έναν απόλυτα επεξηγηματικό νόμο, στον οποίο παρουσιάζεται το σύστημα ελέγχου της πυραμίδας από πάνω προς τα κάτω με το θεσμό της αξιολόγησης όλων των πλευρών και των δραστηριοτήτων των εκπαιδευτικών αναλυτικά και τεκμηριωμένα, με διαφορετική βαρύτητα για την κάθε μία. Στο παρόν προεδρικό διάταγμα, ωστόσο, δεν δίνονται επεξηγήσεις για το τι προβλέπεται για τους εκπαιδευτικούς που θα χαρακτηριστούν ως ανεπαρκείς στο έργο τους. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι αντιδράσεις από τον εκπαιδευτικό χώρο ήταν έντονες, δηλώνοντας το φόβο της απόλυσης.

· Μάρτιος 2018, προς Διαβούλευση σχέδιο νόμου, σχετικά με την «Αναδιοργάνωση των δομών υποστήριξης της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης». Στη συγκεκριμένη διαβούλευση εξακολουθεί να υπάρχει η αυτοαξιολόγηση της σχολικής δομής, καταργώντας το Προεδρικό Διάταγμα 152 του 2013 και αναφέρεταιστην αξιολόγηση μόνο των στελεχών εκπαίδευσης, η οποία θα πραγματοποιηθεί σε πέντε τομείς με διττό τρόπο. Πιο αναλυτικά, η αξιολόγηση θα γίνει από πάνω προς τα κάτω, με δύο αξιολογητές, οι οποίοι θα παραδώσουν τεκμηριωμένες αξιολογικές εκθέσεις. Στη συνέχεια, με το σύστημα από κάτω προς τα πάνω, θα χορηγηθούν και θα συμπληρωθούν από τους υφιστάμενους ανώνυμα ερωτηματολόγια. Με τη συγκεκριμένη νομοθεσία ορίζεται η κατάργηση των Σχολικών Συμβούλων, οι οποίοι θα αντικατασταθούν από τους Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου (ΥΠΠΕΘ, 2018).

Φτάνοντας στο τέλος αυτού του ταξιδιού στον χρόνο για τα νομοθετήματα τα σχετικά με την αξιολόγηση στην Εκπαίδευση, ερχόμαστε στο σήμερα (2021 – 2022), στο οποίο όσοι είναι εν ενεργεία εκπαιδευτικοί βιώνουν την αξιολόγηση της σχολικής μονάδας και συγκεκριμένα με την:

· Υπουργική Απόφαση Αριθμ.108906/ΓΔ4/2021 ΦΕΚ 4189/Β/10-9-2021,με τίτλο «Συλλογικός προγραμματισμός, εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων ως προς το εκπαιδευτικό τους έργο». Σκοπός της παρούσας ΥΑ είναι η εσωτερική αξιολόγηση της σχολικής μονάδας, ώστε να γίνει πιο ποιοτική και να υπάρχει συνεχής βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου και κατ’ επέκταση του εκπαιδευτικού συστήματος γενικότερα. Η εσωτερική αξιολόγηση - αυτοαξιολόγηση υλοποιείται συνέχεια με το μοτίβο της κυκλικής διαδικασίας τριών σταδίων: α) τον Σχεδιασμό, β) την Υλοποίηση και γ) Αξιολόγηση. Οι τρεις αυτές λειτουργίες, στη συνέχεια, εξειδικεύονται σε εννιά επιμέρους άξονες, οι οποίοι χωρίζονται σε επιμέρους ενδεικτικούς δείκτες. Η εσωτερική αξιολόγηση υλοποιείται ανά άξονα (οι εκπαιδευτικοί έχουν χωριστεί σε ομάδες και η κάθε ομάδαέχει αναλάβει έναν επιμέρους άξονα από 1 έως το 9) και βαθμολογούνται σε τετράβαθμη κλίμακα από το 1= μη επαρκής λειτουργία, με αρκετά σημεία προς βελτίωση, 2=επαρκής λειτουργία με κάποια σημεία προς βελτίωση, 3=καλή λειτουργία, με ελάχιστα σημεία προς βελτίωση έως το 4=εξαιρετική λειτουργία.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στην Ελλάδα του σήμερα, αν θέλουμε να υπάρξει μια πιο ουσιαστική αναβάθμιση και εξέλιξη του εκπαιδευτικού συστήματος, σύμφωνα πάντα με τις διεθνείς επιταγές, καλό θα ήταν να δημιουργηθεί και να υλοποιηθεί ένα σταθερό και συνάμααποδεκτό σύστημα αξιολόγησης από την εκπαιδευτική κοινότητα της χώρας.Οι αντιδράσεις, οι διαμαρτυρίες και οι στάσεις εργασίας - απεργίες που γίνονται από τους εκπαιδευτικούς πανελλαδικά οφείλονται κατά κύριο λόγο στην έλλειψη εμπιστοσύνης απέναντι στους αξιολογητές που θα οριστούν από το υπουργείο,αλλά ταυτόχρονα υπάρχει και ο φόβος ότι η αξιολόγηση εν δυνάμει μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά, έχοντας ως αποτέλεσμα τις απολύσεις, ή ακόμα ως ένα κομματικό παιχνίδι, από το οποίο θα αναδυθούν οι φιλοκομματικοί.

Η νομοθεσία της αξιολόγησης, για να μπορέσει να γίνει αποδεκτή από την εκπαιδευτική κοινότητα, καλό θα ήταν να παρθούν κάποια μέτρα, που θα είναι κατάλληλα, για να είναι πιο αξιόπιστη η διαδικασία και να δημιουργηθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ εκπαιδευτικού και αξιολογητή. Πιο αναλυτικά, για να διαμορφωθεί το κλίμα αυτό, θα πρέπει να εξασφαλιστεί η αντικειμενικότητα της διαδικασίας με προκαθορισμένα κριτήρια και αξιόπιστους τρόπους, εξειδικευμένους αξιολογητές, που δεν εξυπηρετούν συμφέροντα της κυβέρνησης, θα είναι ανεξάρτητοι και ανεπηρέαστοι από τις εναλλαγές των κυβερνήσεων. Με απλά λόγια, η διαδικασία της αξιολόγησης να έχει σκοπό τη βελτίωση του ίδιου του εκπαιδευτικού και του εκπαιδευτικού έργου και όταν διαπιστώνει τις αδυναμίες του, να του δίνει την κατάλληλη βοήθεια, ώστε να λειτουργήσει διορθωτικά.

Επιπλέον, σημαντικό είναι να υπάρχει η πρόβλεψη διαφορετικών κριτηρίων αξιολόγησης, ανάλογα με τον τόπο του σχολείου, τους μαθητές που φοιτούν, τις συνθήκες που επηρεάζουν την μάθησή τους και, κατ’ επέκταση,ανάλογα με όλο αυτό να γίνεται η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού. Για παράδειγμα, οι εκπαιδευτικοί στην ειδική αγωγή είναι υποχρεωμένοι να διδάσκουν την ύλη της γενικής παιδείας (έχοντας κάποιες μειώσεις), σε ιδιαίτερες συνθήκες, ωστόσο δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθούν με τα κριτήρια που θα προβλεφθούν για όλους, αλλά για το αν παράγουν εκπαιδευτικό έργο και κατά πόσο οι μαθητές έχουν πρόοδο τόσο εκπαιδευτικά όσο και κοινωνικά. Επίσης, καλό θα ήταν να βρεθούν οι κατάλληλοι πόροι για υλικοτεχνικό εξοπλισμό όλων τωνσχολικώνμονάδων στην Ελλάδα, ώστε οι εκπαιδευτικοί να είναι σε θέση να επιμορφωθούν κατάλληλα σε τομείς που θεωρούν ότι υστερούν, αλλά και να αποκτήσουν δεξιότητες της σύγχρονης εποχής. Όλα αυτά θα τους βοηθήσουν στο εκπαιδευτικό τους έργο, θα είναι πιο ευτυχισμένοι από την εργασία τους και δεν θα εξουθενώνονται πνευματικά και οικονομικά πληρώνοντας δίδακτρα, για να επιμορφώνονται συνεχώς.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Δημητρόπουλος,Ε. Γ. (1999).Εκπαιδευτική αξιολόγηση. Η αξιολόγηση της

εκπαίδευσηςκαιτου εκπαιδευτικού έργου.εκδ.Γρηγόρης, Αθήνα.

Ευθυμίου,Η.(2018).ΑξιολόγησηΕκπαιδευτικώνΜονάδων&Συστημάτωνστο

ΟργάνωσηκαιΔιαχείρισηΠρογραμμάτων E-learning, πουδιανέμεταιηλεκτρονικάαπότηνπλατφόρμαηλεκτρονικήςμάθησηςτουΠανεπιστημίου Αιγαίου.

ΕγκύκλιοςΓ1/37100/31-03-2010

ΕγκύκλιοςΓ1/14841/13-12-2012

ΕγκύκλιοςΓ1/190089/10-12-2013

Καψάλης, Α.Γ., (2004). Παιδαγωγική Ψυχολογία. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδη.

Νόμος 1304 ΦΕΚ Α΄144/7.12.1982

Νόμος 1566/1985 - ΦΕΚ 167/Α/30-9-1985

Νόμος 2043/1992 - ΦΕΚ 79/Α/19-5-1992

Νόμος 2525/1997 – ΦΕΚ 188/Α/23-9-1997

Νόμος 2986/2002 - ΦΕΚ 24/Α/13-2-2002

Νόμος 3848/2010 - ΦΕΚ 71/Α/19-5-2010

Νόμος 3966/2011 - ΦΕΚ 118/Α/24-5-2011

Ντολιοπούλου, E., & Γουργιώτου, E. (2008). Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση με

έμφασηστηνπροσχολική. Αθήνα: Gutenberg.

Παλαιοκρασάς, Σ., Δημητρόπουλος, Σ., Κωστάκη, Α., Βρετάκου, Β. (1997).

Αξιολόγηση της Εκπαίδευσης. Αθήνα: ΙΩΝ.

Παπακωνσταντίνου, Π. (1993). Εκπαιδευτικό έργο και αξιολόγηση στο σχολείο.

Αθήνα: Μεταίχμιο.

Pophan,W.J. (1975).EducationalEvaluation. NY:Prentice-Hall.

ΠροεδρικόΔιάταγμα320/1993

Προεδρικό Διάταγμα140/1998

Προεδρικόδιάταγμα152/5-11-2013

Tuckman,B.W.(1975).MeasuringEducationalOutcomes. NY:Jovanovich.

ΥΠΑΙΘΠΑ. (2012). Πρόταση για ένα σύστημα αξιολόγησης της ποιότητας

εκπαιδευτικού έργου, δομών, εκπαιδευτικού υλικού, διαδικασιών και ανθρωπινούδυναμικού. Αθήνα.

ΥΠΠΕΘ.(2018):http://www.opengov.gr/ypepth/?p=3873.

Υπουργική Απόφαση Δ2/1938/26-2-1998

ΥπουργικήΑπόφασηΦ/361.22/116672/Δ1της 01/10/2012

ΥπουργικήΑπόφαση15/03/2013

Υπουργική Απόφαση Αριθμ.108906/ΓΔ4/2021 ΦΕΚ 4189/Β/10-9-2021

Worthen, B.R. & Sanders, J.R., (1973). Educational Evaluation: Theory and

Practice. Ohio:Jones PublishingCo.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Τότη Κωνσταντίνα

Γεννήθηκε στη Καβάλα στις 23/01/1994, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Πτυχιούχος του Τμήματος Κοινωνιολογίας της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου Μυτιλήνης και Πτυχιούχος του Τμήματος Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης στην Αλεξανδρούπολη. Το τρέχων έτος εργάζεται ως Κοινωνιολόγος στο Ε.Ν.Ε.Ε.Γ.Υ.Λ. Αλεξανδρούπολης και ως Σύμβουλος Σταδιοδρομίας στο Σ.Δ.Ε. Αλεξανδρούπολης.

Κάτοχος τίτλων :

Πανεπιστήμιο Λευκωσίας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών, Λευκωσία, Κύπρος

M. Ed. «Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση», έτος αποφοίτησης 2018.

Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Αλεξανδρούπολη, Ν. Έβρου Π.Μ.Σ «Στελέχη Εκπαίδευσης στις Επιστήμες της Αγωγής», έτος αποφοίτησης (σε εξέλιξη).

Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.Π.ΑΙ.Τ.Ε.), Σάπες, Ν. Ροδόπης

Πρόγραμμα Ειδίκευσης στη Συμβουλευτική και τον Προσανατολισμό (Π.Ε.ΣΥ.Π.), έτος αποφοίτησης 2019.

Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.Π.ΑΙ.Τ.Ε.), Σάπες, Ν. Ροδόπης

Πρόγραμμα Ειδίκευσης στην Παιδαγωγική και Διδακτική Επάρκεια (Ε.Π.ΠΑΙ.Κ), έτος αποφοίτησης 2020.

© Copyright-VIPAPHARM. All rights reserved