ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΚΙΝΗΤΩΝ ΤΗΛΕΦΩΝΩΝ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

Αρχική σελίδα περιοδικού C.V.P. Παιδαγωγικής & Εκπαίδευσης

Κριτικές του άρθρου

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΚΙΝΗΤΩΝ ΤΗΛΕΦΩΝΩΝ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

Κολοκύθα Χρυσηίς

SURVEY ON YOUNG STUDENTS΄ PERCEPTION CONCERNING THE USE OF MOBILE PHONES AND THEIR EFFECTS ON THEIR HEALTH

Kolokitha Chrisiis

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:

Είναι βέβαιο ότι ζούμε στη μέση ενός ηλεκτρομαγνητικού ιστού. Καθημερινά χρησιμοποιούμε την τηλεόραση, τον υπολογιστή, το κινητό τηλέφωνο, τον φούρνο μικροκυμάτων. Ακόμα γύρω μας υπάρχουν κεραίες κινητής τηλεφωνίας, πυλώνες της ΔΕΗ κ.α. Για αυτό το λόγο οι επιστήμονες έχουν αρχίσει και διεξάγουν έρευνες για τις πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσει η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπουν οι διάφορες συσκευές αυτές στην υγεία των ανθρώπων.

Έρευνες γίνονται εδώ και 10 χρόνια και για το κινητό τηλέφωνο που η χρήση του είναι καθολική από μικρούς και μεγάλους. Έτσι επιλέξαμε να κάνουμε μια έρευνα τον Μάη του 2008 στους μαθητές της ΣΤ΄ Δημοτικού και της Γ΄ Γυμνασίου των σχολείων της Λευκάδας με σκοπό να δούμε ποιες είναι οι συνήθειές τους όσο αφορά τη χρήση των κινητών τηλεφώνων, αν γνωρίζουν για τυχόν προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει η υπερβολική χρήση των κινητών στην υγεία τους και τέλος αν γνωρίζουν για την ανακύκλωση των παλιών τους συσκευών.

Η εν λόγω εργασία είναι δομημένη σε τέσσερις ενότητες. Στο πρώτο της τμήμα γίνεται μια μικρή εισαγωγή του θέματος που θα ερευνήσουμε. Στο δεύτερο κεφάλαιο της εργασίας εκτός από τον βασικό σκοπό της έρευνας αναφέρονται και ποιοι ήταν οι απώτεροι στόχοι της έρευνας και το πώς ακριβώς οργανώθηκε η έρευνα. Στο επόμενο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα αποτελέσματά της έρευνας και στο τέταρτο και τελευταίο τμήμα της εργασίας δίνονται ορισμένες προτάσεις για το πώς μέσω του σχολείου, των δήμων και των νομαρχιών μπορεί να οργανωθεί μια εκστρατεία ενημέρωσης των μαθητών για το κινητό τηλέφωνο και τους κινδύνους που διατρέχει ο χρήστης του κινητού λόγω της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που εκπέμπει.

SUMMARY:

We are undoubtedly surrounded by an electromagnetic network. We use televisions, computers, mobile phones or microwave ovens on a daily basis. What is more, we are also surrounded by mobile network antennae or electricity pillars etc. This has led scientists to carry out surveys as to the possible effects that electromagnetic radiation, transmitted by various devices, might have on people’s health.

Surveys have been carried out for the last 10 years on mobile phones, the use of which has reached disproportionate levels both by young children and adults alike. For this reason, we chose to carry out a research on May 2008 with students of the 6^th (final) class of primary school as well as with 3^rd year Junior High school students (Gymnasium) on the island of Lefkada, Greece, in order to find out how and why young people use cell phones, whether they are aware of the possible problems that can be caused by the excessive use such devices and if they are informed about the recycling of unwanted electronic devices.

This project / research is divided into four parts. In the first part, there is a short introduction of the topic researched. In the second part, besides the main purpose of this research, the aims of the research itself and how it was organized are also mentioned. The next part deals with the findings of the research and in the fourth part, some suggestions as to how municipal authorities or local governments (prefectures) can help launch a campaign to inform young students about the dangers of being exposed to the electromagnetic radiation transmitted by mobile phones, are presented.

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ:

Το κινητό αναμφίβολα είναι μια από τις πιο δημοφιλείς συσκευές που χρησιμοποιεί καθημερινά ο άνθρωπος. Παρόλο αυτά ενοχοποιήθηκε από πολλούς ως υπεύθυνο για διάφορες επιπτώσεις στην υγεία [Ιστόχωρος medlook]¹. Έτσι τα τελευταία χρόνια έχει μπει στο μικροσκόπιο πολλών ερευνητών. Το ενδιαφέρον λοιπόν που δείχνει η επιστημονική κοινότητα για τις επιδράσεις που μπορεί να προκαλέσει η εκπομπή ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων από τις συσκευές των κινητών [Λιολιούσης, 1997 ]² και η μεγάλη χρήση τους από τους μαθητές έδωσαν την αφορμή για την πραγματοποίηση μιας έρευνας στα σχολεία της Λευκάδας.

2. ΕΡΕΥΝΑ:

2.1. Σκοπός

Ο βασικός σκοπός της έρευνας ήταν να διερευνηθούν οι αντιλήψεις που έχουν οι μαθητές για την χρήση των κινητών τηλεφώνων και για τις επιπτώσεις των κινητών στην υγεία.

Αναλυτικότερα οι στόχοι της έρευνας ήταν να φανερωθούν:

οι στάσεις και οι τάσεις των μαθητών σε σχέση με την χρήση των κινητών

ο βαθμός της γνώσης τους σχετικά με την ανακύκλωση των κινητών

ο βαθμός της γνώσης τους σχετικά με τις επιπτώσεις των κινητών στην υγεία

το κατά πόσο τα παιδιά έχουν συνειδητοποιήσει αν όντως υφίσταται κάποιο πρόβλημα με τα κινητά και αν ναι αν παίρνουν κάποιες προφυλάξεις.

Ακόμα δύο απώτεροι στόχοι της έρευνας είναι:

πρώτον αν από την ανάλυση και την επεξεργασία των πληροφοριών προκύψει ότι τα παιδιά δεν γνώριζαν σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις των κινητών στην υγεία, τουλάχιστον με αυτή την έρευνα οι μαθητές θα προβληματιστούν και ίσως ζητήσουν περισσότερες πληροφορίες από γονείς και δασκάλους

δεύτερον να δοθούν κάποιες προτάσεις για το πώς μέσα από την διδασκαλία κάποιων μαθημάτων ή ακόμα και από μία οργανωμένη κίνηση δημοτικών φορέων, της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας να ενημερωθούν οι μαθητές για τους κινδύνους που κρύβουν τα κινητά.

2.2. Δείγμα και υποθέσεις της έρευνας

Η έρευνα αφορούσε τους μαθητές της ΣΤ΄ Δημοτικού και της Γ΄ Γυμνασίου της πόλης της Λευκάδας και πραγματοποιήθηκε τον Μάη του 2008. Το δείγμα θεωρείται κατάλληλο καθώς η έρευνά απευθύνθηκε στο σύνολο των μαθητών που φοιτούσαν σε αυτές τις δύο τάξεις (στους 153 μαθητές της ΣΤ΄ και στους 187 μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου) τόσο των σχολείων που βρίσκονται στο συγκρότημα των Αλυκών, των Βαρδανίων και στο κέντρο της πόλης. Η έρευνα εξέτασε μέσω του ερωτηματολογίου μόνο μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου καθώς η πρώτη προϋπόθεση- δεδομένο για να γίνει αυτή η έρευνα ήταν να εξεταστούν μαθητές που οι γνώσεις που έχουν για τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα να είναι μηδαμινές ή και ελάχιστες. Το δεύτερο δεδομένο της έρευνας ήταν ότι οι μαθητές αναμενόταν να γνωρίζουν για τις επιπτώσεις των κινητών στην υγεία λόγω των δημοσιεύσεων σχετικών ερευνών στα ΜΜΕ και των συζητήσεων που έγιναν τον Αύγουστο του 2005 στη Λευκάδα [εφημερίδα Τα Νέα Της Λευκάδας]³ για το πόσο επικίνδυνη για την υγεία είναι η εκπομπή Η/Μ ακτινοβολίας από διάφορες πηγές.

2.3. Μέθοδος συλλογής των δεδομένων

Η μέθοδος συλλογής των δεδομένων που επιλέχτηκε είναι το ερωτηματολόγιο. Οι λόγοι που επιλέχτηκε το ερωτηματολόγιο είναι ότι το δείγμα που θα εξεταζόταν ήταν μεγάλο και γιατί το ερωτηματολόγιο σαν μέθοδος μας παρείχε την δυνατότητα να συλλέξουμε τα δεδομένα σε μικρό χρονικό διάστημα.

Επιλέχτηκε το ερωτηματολόγιο που θα δοθεί τόσο στους μαθητές του Δημοτικού όσο και του Γυμνασίου να είναι κοινό και αυτό δικαιολογείται άλλωστε και από τις παραδοχές-δεδομένα της έρευνας καθώς το γνωστικό υπόβαθρο των παιδιών είναι το ίδιο και γιατί οι εμπειρίες τους από την καθημερινή ζωή θεωρείται ότι είναι παραπλήσιες. Επιπλέον δεν θεωρήθηκε απαραίτητο να γίνουν διαφορετικές ερωτήσεις σε κορίτσια και αγόρια.

Για να έχει αποτέλεσμα όμως η έρευνα που πραγματοποιείται με το ερωτηματολόγιο ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν είναι το ερωτηματολόγιο να έχει σωστή δομή. Για αυτό θα αναφερθούμε στα παρακάτω.

2.3.1. Τύπος των ερωτήσεων:

Στο σύνολό τους οι ερωτήσεις που πλαισίωσαν το ερωτηματολόγιο της έρευνας είναι κλειστού τύπου και ειδικότερα πολλαπλής επιλογής. Επιλέχτηκαν κλειστού τύπου ερωτήσεις για να μην απαιτηθεί πολύς χρόνος για να την συμπλήρωση του ερωτηματολογίου και γιατί θεωρήθηκε ότι με το να δώσουμε τέτοιου τύπου ερωτήσεις στους μαθητές θα τους διευκολύναμε να σκεφτούν καλύτερα τις ερωτήσεις και λόγω του απρόσωπου χαρακτήρα που έχει το ερωτηματολόγιο να δώσουν αληθείς πληροφορίες. Ακόμα στο ερωτηματολόγιο υπάρχουν και ανοιχτές ερωτήσεις. Ορισμένες από αυτές ακολουθούν κάποιες κλειστού τύπου που είχε διαπιστωθεί ότι κρύβουν κινδύνους παραπληροφόρησης και έτσι χρησιμοποιούνται σαν διευκρινιστικές.

2.3.2. Δομή του ερωτηματολογίου:

Το ερωτηματολόγιο χωρίζεται σε τέσσερις θεματικές ενότητες. Δηλαδή οι ερωτήσεις του διαμορφώθηκαν με μια κατάλληλη σειρά ώστε να παίρνουμε πληροφορίες για τα παρακάτω:

Τις συνήθειες των παιδιών σε σχέση με την χρήση των κινητών.

Aν γνωρίζουν για την ανακύκλωση των κινητών και αν ναι ποιος τους έχει ενημερώσει.

Aν γνωρίζουν ότι το κινητό μπορεί να επηρεάσει την υγεία τους.

Aν γνωρίζουν και αν παίρνουν κάποια μέτρα προστασίας από την ακτινοβολία των κινητών.

Το ερωτηματολόγιο που δόθηκε στα παιδιά παρουσιάζεται στο Παράρτημα 1

2.4. Διαδικασία της έρευνας

Τα ερωτηματολόγια δόθηκαν στους μαθητές των Γυμνασίων στις 20/5/2008 και συλλέχθηκαν στο τέλος της εβδομάδας ενώ στους μαθητές των δημοτικών δόθηκαν στις 2/6/2008 και μαζεύτηκαν επιτόπου.

Για να είναι δυνατό να προκύψουν ασφαλή συμπεράσματα από την έρευνα με το ερωτηματολόγιο δεν αρκεί να έχει σχεδιαστεί σωστά το ερωτηματολόγιο αλλά και οι ερωτώμενοι να μην παραπληροφορούν. Για αυτόν τον λόγο τονίστηκε στους μαθητές :

πρώτον, το πλαίσιο στο οποίο γίνεται η έρευνα και ποιος είναι ο σκοπός της

δεύτερον, ότι το ερωτηματολόγιο είναι ανώνυμο και τέλος ότι όποιος σκόπευε να δώσει ψευδείς πληροφορίες θα ήταν καλύτερο να μην το συμπλήρωνε .

Το μόνο απρόοπτο ήταν το γεγονός ότι στο 2^ο Γυμνάσιο οι μαθητές την προηγούμενη εβδομάδα είχαν πραγματοποιήσει την καθιερωμένη εκδρομή της χρονιάς και την επόμενη εβδομάδα όπως ήταν φυσικό σε συνδυασμό ότι σε λίγο καιρό άρχιζαν οι ενδοσχολικές εξετάσεις οι απόντες ήταν αρκετοί. Φυσικά αυτό λήφθηκε υπόψη κατά την επεξεργασία των ποσοστών.

3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ:

3.1. Παρουσίαση αποτελεσμάτων

Συνολικά στο Δημοτικό δόθηκαν 153 ερωτηματολόγια και απαντήθηκαν τα 137 (ποσοστό 89.5%) από 74 αγόρια και 63 κορίτσια ηλικίας 11 χρονών. Ενώ στο Γυμνάσιο δόθηκαν 187 ερωτηματολόγια και απαντήθηκαν τα 136 (ποσοστό 72.72%) από 55 αγόρια και 81 κορίτσια ηλικίας 14 χρονών. Τα ερωτηματολόγια αναλύθηκαν με την απλή στατιστική μέθοδο και τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάζονται παρακάτω.

Σημειώνεται ότι τα ποσοστιαία αποτελέσματα που ακολουθούν αφορούν το 89.5% του συνόλου των μαθητών της ΣΤ΄ και το 72.7% των μαθητών της Γ΄ Γυμνασίου που μας απάντησαν στο ερωτηματολόγιο. Άρα στις μετρήσεις μας λόγω των απουσιών των παιδιών για το Γυμνάσιο θα υπάρχει μια μικρή απόκλιση που λόγω του μεγέθους του δείγματος θεωρείται αμελητέα.

Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε έδειξε τα παρακάτω. Όπως φαίνεται και στα διαγράμματα που ακολουθούν το 73.7% των μαθητών του Δημοτικού και το 91.17% των μαθητών της Γ΄ Γυμνασίου έχουν κινητό.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2

Στην ερώτηση πώς απέκτησαν το κινητό ή γιατί δεν έχουν κινητό οι απαντήσεις που πήραμε απεικονίζονται στις δύο παρακάτω πίτες.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4

Χαρακτηριστικά για τον χρόνο που τα παιδιά μιλάνε στο κινητό από τις πληροφορίες που μας δίνουν τα δύο παρακάτω διαγράμματα διαπιστώνουμε ότι στο σύνολο των μαθητών που έχουν κινητό το 20.8% στους μαθητές του Δημοτικού και το 25.81% στους μαθητές του Γυμνασίου μιλούν πολύ περισσότερο από το επιτρεπτό που είναι μερικά λεπτά.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 5

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 6

Στην συνέχεια πληροφορίες που αφορούν ποια εταιρεία υποστηρίζει την λειτουργία των κινητών, αν το κινητό τους είναι με συμβόλαιο ή καρτοκινητό, αν χρησιμοποιούν κάποιο πακέτο (οικονομικό) και ποιες είναι οι εφαρμογές που χρησιμοποιούν πιο πολύ οι μαθητές τις παίρνουμε από τα παρακάτω διαγράμματα.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 7

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 8

Από τα διαγράμματα φαίνεται ότι η εταιρεία COSMOTE είναι ιδιαίτερα δημοφιλής καθώς στο σύνολο των μαθητών που έχουν κινητό την προτιμά το 48% της ΣΤ΄ του Δημοτικού και το 53% της Γ΄ Γυμνασίου.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 9

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 10

Στο σύνολο των μαθητών της ΣΤ΄ που έχουν κινητό το 87% των κινητών είναι καρτοκινητά και ακόμα το 38% των μαθητών χρησιμοποιεί κάποιο οικονομικό πακέτο. Μάλιστα στην ερώτηση πόσο είναι το μέσο μηνιαίο ποσό που ξοδεύουν για το κινητό το 9.9% απάντησε 5€, το 35.6% 9€, το 7.9% 15€, το 22,7% 20€, και το 23.6% από 30 έως 80€.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 11

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 12

Αντίθετα το ποσοστό των μαθητών του Γυμνασίου που το κινητό τους είναι καρτοκινητό είναι το 98% και οι μαθητές που κάνουν χρήση κάποιου (οικονομικού) πακέτου είναι το 42.7%. Εδώ το 4.8% δηλώνει ότι ξοδεύει 5€ μηνιαίως, το 24.1% 9€, το 8.8% 15€, το 27.4% 20€, και το 34,62% από 30 έως και 80€.

Στην ερώτηση που τους ζητήσαμε να ιεραρχήσουν τις εφαρμογές του κινητού αρχίζοντας από αυτή που χρησιμοποιούν πιο πολύ πήραμε τις παρακάτω απαντήσεις. Ακόμα από την έρευνα προέκυψε ότι ο μέσος χρόνος που αφιερώνουν τόσο τα παιδιά του Δημοτικού όσο και του Γυμνασίου στις διάφορες υπηρεσίες κυμαίνεται μεταξύ 10 και 20 λεπτών κάθε μέρα.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 13

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 14

Επιπλέον οι μαθητές παρακολουθούν τις τάσεις που επικρατούν στα κινητά και έτσι το 62.3% των μαθητών του Δημοτικού που έχουν κινητό δηλώνουν ότι έχουν αλλάξει το κινητό τους και ειδικότερα το 20.7% δηλώνει ότι το έχει αλλάξει 3 φορές και ένα ποσοστό 5% έως και 7 φορές! Αντίστοιχα το 70.1% των μαθητών του γυμνασίου που έχουν δηλώνει ότι το έχει αλλάξει. Σε αυτή την περίπτωση το 16.1% το έχει αλλάξει 3 φορές ενώ ένα ποσοστό 6% περίπου 8- 10 φορές!

Όσο αφορά την γνώση που έχουν οι μαθητές για την ανακύκλωση στο σύνολο των μαθητών που απάντησαν στην έρευνα το 59.8% των μαθητών του Δημοτικού και το 39.7% του Γυμνασίου αντίστοιχα δηλώνει ότι γνωρίζει για την ανακύκλωση και στο παρακάτω ραβδόγραμμα οι μαθητές που έχουν κινητό απαντούν τι έκαναν την παλιά τους συσκευή.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 15

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 16

Επιπλέον μας πληροφορούν για το ποιος τους ενημέρωσε σχετικά με τον ρόλο της ανακύκλωσης. Στο σύνολο των μαθητών του Δημοτικού που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο το 13.8% ενημερώθηκε από τους γονείς, το 2% από το σχολείο, το 33.5% από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και το 10.9% από άλλους στο περιβάλλον του. Οι αντίστοιχες απαντήσεις στο Γυμνάσιο ήταν 7.2% από τους γονείς, 28.4% από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και 3.6% από άλλους στο περιβάλλον τους.

Στην ερώτηση αν αυτό τον καιρό θα άλλαζαν το κινητό τους τηλέφωνο το 75.2% των μαθητών του Δημοτικού που έχουν κινητό και το 70.1% του Γυμνασίου απάντησαν ότι θα το άλλαζαν. Αυτό όμως που αξίζει να αναφερθεί είναι οι απαντήσεις που έδωσαν τα παιδιά στην ερώτηση γιατί θέλουν να το αλλάξουν.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 17

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 18

Ρωτώντας τους μαθητές αν γνωρίζουν για τις επιπτώσεις των κινητών στην υγεία τους το 77.2% των μαθητών του Δημοτικού και το 59.8% του Γυμνασίου δήλωσαν ότι γνωρίζουν για τις επιπτώσεις και μάλιστα ότι τους ενημέρωσαν οι γονείς, οι δάσκαλοι- καθηγητές και φυσικά διάφορες ενημερωτικές εκπομπές στην τηλεόραση. Ζητώντας από το σύνολο των μαθητών να μας αναφέρουν μερικές από τις επιπτώσεις που έχουν υπόψη τους μας έδωσαν τις απαντήσεις που φαίνονται στα παρακάτω ραβδογράμματα.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 19

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 20

Ακόμα μας απάντησαν αν έχουν ή όχι αισθανθεί μετά την χρήση του κινητού συμπτώματα όπως έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης, κούραση, πονοκέφαλο ή άγχος.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 21

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 22

Φαίνεται ότι το 39% των χρηστών κινητού στους μαθητές του Δημοτικού και το 51% των χρηστών του Γυμνασίου κάποια στιγμή είχαν ένιωσε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα.

Στις ερωτήσεις που τους κάναμε με σκοπό να καταλάβουμε αν παίρνουν κάποιες προφυλάξεις προέκυψαν τα παρακάτω.

Όσο αφορά τους μαθητές του Δημοτικού διαπιστώθηκε ότι μόνο το 56% των χρηστών κινητού και το 60% κάνουν χρήση των hands-free και του bluetooth αντίστοιχα.

Ακόμα διαπιστώθηκε όπως φαίνεται και από την πίτα που ακολουθεί ότι το 57.4% χρηστών κινητού στο Δημοτικό και το 63.7% στο Γυμνάσιο ότι μεταφέρουν το κινητό τους στην τσέπη του παντελονιού τους.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 23

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 24

Σε άλλες ερωτήσεις όπως αν συνηθίζουν να μιλούν στο κινητό ενώ βρίσκονται μέσα σε αυτοκίνητο το 37,6% των μαθητών του Δημοτικού που έχουν κινητό απάντησαν ότι δεν μιλούν καθόλου το 54.4% μιλά λίγο και το 7.9% συνηθίζει να μιλά πολύ ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά για τους μαθητές του Γυμνασίου είναι 23,3%, 61.3% και 15,32%.

Τέλος στις ερωτήσεις αν το βράδυ συνηθίζουν να μιλούν στο κινητό στους μαθητές του Δημοτικού μόνο ένα ποσοστό 10% μιλά στο κινητό και αυτό για περίπου 5 λεπτά.

Όπως φαίνεται και από το ραβδόγραμμα ένα ποσοστό 40.5% έχει την συνήθεια να αφήνει το κινητό του στο κομοδίνο του. Αντίθετα στο Γυμνάσιο το 50% των μαθητών συνηθίζει να μιλά στο κινητό (το 22% για 5 λεπτά, το 13% για 15 λεπτά, το 6% για 30 λεπτά και το 9% για μία ώρα) και όπως φαίνεται και από το ραβδόγραμμα το 57,2% το αφήνει στο κομοδίνο.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 25

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 26

3.2. Συζήτηση αποτελεσμάτων

Με βάση τα προηγούμενα αποτελέσματα μπορούμε να βγάλουμε κάποια γενικά συμπεράσματα σχετικά με τα παρακάτω:

Η έρευνα έδειξε ότι το 73.7% των μαθητών του Δημοτικού και το 91.1% των μαθητών του Γυμνασίου έχουν κινητό. Διαπιστώνεται δηλαδή ότι όσο τα παιδιά μεγαλώνουν τόσο πιο μεγάλο γίνεται το ποσοστό των μαθητών που έχουν κινητό.

Έπειτα σημαντικά συμπεράσματα μπορεί να βγάλει κανείς και για την στάση που έχουν οι γονείς απέναντι στην χρήση των κινητών από τα παιδιά τους. Από την έρευνα προέκυψε ότι το 8% των γονέων παιδιών που φοιτούν στο Δημοτικό απαγορεύουν στα παιδιά τους να χρησιμοποιούν κινητό, το 13.2% τους το αγοράζει με δική του πρωτοβουλία ενώ το 60.5% αφού του το ζητήσουν οι μαθητές. Από την άλλη μεριά στο Γυμνάσιο μόλις το 1.4% των γονιών απαγορεύουν στα παιδιά τους να χρησιμοποιούν κινητό, ενώ το 16,9% τους το αγοράζει με δική του πρωτοβουλία και το 74,2% ύστερα από επιθυμία των μαθητών.

Όμως το γεγονός ότι το 73.7% των μαθητών του Δημοτικού και το 91.1% διαθέτει κινητό (ανεξάρτητα από τον τρόπο που το έχει πετύχει) πρέπει να μας προβληματίσει για δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι γιατί σε τόση μικρή ηλικία ο εγκέφαλος και τα άλλα όργανα όχι μόνο είναι ευαίσθητα αλλά και δεν έχουν διαμορφωθεί πλήρως και δεύτερον επειδή στις όποιες άμεσες επιπτώσεις δημιουργηθούν από την ακτινοβολία που εκπέμπουν τα κινητά αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι η αθροιστική ακτινοβολία δηλαδή το σύνολο της ακτινοβολίας που έχει δεχτεί το άτομο στην διάρκεια του συνολικού χρόνου που χρησιμοποιεί το κινητό.

Ακόμα η έρευνα έδειξε ότι τόσο οι μαθητές του Δημοτικού (34.6% στο σύνολο των μαθητών που έχουν κινητό) όσο και του Γυμνασίου (68.5%) χρησιμοποιούν πιο πολύ το κινητό για να στέλνουν μηνύματα. Ακόμα φανερώνεται ότι σημαντικό είναι το ποσοστό των μαθητών του Δημοτικού που χρησιμοποιούν το κινητό για να τραβήξουν φωτογραφία (15.8%), να παίξουν παιχνίδια (21.78%), να χρησιμοποιήσουν το bluetooth (10.8%) ή για να ακούσουν ραδιόφωνο (8.9%). Αντίθετα στους μαθητές του Γυμνασίου αμέσως μετά τα μηνύματα η εφαρμογή που χρησιμοποιούν είναι το ραδιόφωνο (10.4%).

Τόσο στους μαθητές του Δημοτικού όσο και του Γυμνασίου η πιο δημοφιλής υπηρεσία του κινητού είναι η επικοινωνία με τα μηνύματα δηλαδή επιβεβαιώνεται ότι οι μαθητές τώρα πια εκφράζονται μέσω ενός καινούριου μέσου έκφρασης τα γραπτά μηνύματα. Από τα προηγούμενα όμως αποτελέσματα της έρευνας μπορεί κάποιος εύκολα να διακρίνει εκτός των άλλων ότι οι μαθητές του Δημοτικού είναι εκείνοι που χρησιμοποιούν πιο πολύ τις εφαρμογές όπως να παίζουν παιχνίδια, να χρησιμοποιούν το bluetooth,να τραβούν video. Φαίνεται καθαρά το γεγονός ότι τα μικρότερα παιδιά έχουν καταλάβει ότι τα κινητά είναι κάποιες συσκευές που μπορούν οποιαδήποτε στιγμή να τους ικανοποιούν τις ανάγκες που έχουν όχι μόνο για επικοινωνία αλλά και για διασκέδαση και για ψυχαγωγία. Αυτή η διαφορά μπορεί να οφείλεται στην διαφορά ηλικίας και ίσως να δικαιολογείται από το γεγονός ότι τα μικρότερα παιδιά ενθουσιάζονται πιο πολύ από τις παροχές που τους δίνει το κινητό και για αυτό να παρατηρείται αυτή η τάση. Αυτή η διαφορά όμως μήπως φανερώνει κάποιου είδους εξάρτηση της μικρότερης γενιάς από το κινητό, αυτό είναι κάτι που πρέπει να μας προβληματίσει. Αυτό έρχεται να συμπληρωθεί και από το γεγονός ότι το 62.3% (των μαθητών της ΣΤ΄ που έχει κινητό) απάντησε ότι το έχει αλλάξει συσκευή και μάλιστα ένα ποσοστό 11.8% απάντησε ότι το έχει αλλάξει από 5 έως 7 φορές. Παράλληλα το σύνολο των μαθητών του Γυμνασίου που έχουν κινητό το 70% απάντησε ότι έχει αλλάξει το κινητό και μάλιστα ένα 7% από αυτό από 7 έως 10 φορές.

Παρόλο αυτά στην ερώτηση γιατί θα άλλαζαν το κινητό τους αν τους δινόταν η ευκαιρία αυτό τον καιρό το 19.8% των χρηστών του Δημοτικού απάντησε γιατί οι φίλοι του απέκτησαν ένα πιο μοδάτο ενώ το 28.7% επειδή επηρεάστηκε από κάποια διαφήμιση. Αντίστοιχα το ποσοστό που έδωσε αυτές τις απαντήσεις στους μαθητές του Γυμνασίου ήταν το 19.3% και το 14.5%.

Και σε αυτή την περίπτωση τόσο στους μαθητές του Δημοτικού όσο και του Γυμνασίου επιβεβαιώνεται ότι η κινητήριος δύναμη για να αποκτήσουν ένα νέο κινητό είναι το γεγονός ότι το απέκτησαν οι φίλοι τους. Δηλαδή διαμορφώνουν την επιθυμία τους θέτοντας σε σύγκριση τον εαυτό τους με τους φίλους τους. Από την άλλη μεριά φαίνεται ότι οι μαθητές του Γυμνασίου μα ιδιαίτερα οι μαθητές του Δημοτικού επηρεάζονται από την δύναμη των διαφημίσεων που κυριολεκτικά τους βομβαρδίζουν με όλα τα τελευταία μοντέλα κινητών και τις ολοένα αυξανόμενες δυνατότητες που προσφέρουν και έτσι επηρεάζουν την βούλησή τους με μηνύματα όπως «για να είσαι στην καρδιά των γεγονότων απέκτησε τώρα το καινούριο μοντέλο της ……..».

Στην έρευνα το 59.8% των μαθητών της ΣΤ΄ απάντησε ότι γνωρίζει για την ανακύκλωση και μάλιστα ότι έχει ενημερωθεί από τους γονείς, τους δασκάλους, τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και από άλλους στο περιβάλλον τους. Το αντίστοιχο ποσοστό για τους μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου είναι 39.7%. Από τις απαντήσεις που μας έδωσαν τα παιδιά στην ερώτηση τι έκαναν την παλιά τους συσκευή μόνο το 2.9% (στο σύνολο των μαθητών που απάντησαν) και το 3.6% για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο αντίστοιχα φαίνεται ότι έχει συνειδητοποιήσει στην πράξη τι σημαίνει ανακύκλωση (πρόκειται για το ποσοστό των μαθητών που δήλωσε ότι επέστρεψε το κινητό στο κατάστημα που το αγόρασε καθώς όλα τα καταστήματα που εμπορεύονται κινητά αποτελούν κέντρα ανακύκλωσης κινητών).

Στο τμήμα των ερωτήσεων που αφορούσαν την υγεία τα παιδιά τόσο του Δημοτικού όσο και του Γυμνασίου γνώριζαν να μας αναφέρουν κάποιες συνέπειες των κινητών που έχουν γίνει και αντικείμενο ερευνών και άλλες από αυτές έχουν αποδειχτεί σωστές (στείρωση, νευρικότητα και ψυχολογική καταπόνηση κ.α.) άλλες μύθοι (όπως ο πονοκέφαλος) και άλλες που για να φτάσουμε σε ασφαλές συμπέρασμα απαιτείται να γίνουν και άλλες έρευνες (οι διάφοροι όγκοι στο κεφάλι). Έτσι οι μαθητές ανέφεραν σαν άμεσες συνέπειες του κινητού στην υγεία μεταξύ των άλλων τον πονοκέφαλο (18.9% και 22.7%), ζαλάδες (6.5% και 5.1%), καρδιακά προβλήματα (4.3% και 22%), στείρωση (5.1% και το 21.3%), νευρικότητα και άγχος (8% και 8.8%), προβλήματα στην ακοή (3.6% και 8%), καρκίνους στον εγκέφαλο(78.8% και 57.3%) και την απόσπαση της προσοχής (15.3% και 5.1%).

Μεταξύ των απαντήσεων που μας έδωσαν οι μαθητές και του Δημοτικού (25%) και του Γυμνασίου (8%) απάντησαν στην ερώτηση αυτή χαρακτηριστικά ως εξής «προβλήματα που δημιουργούνται από την εκπομπή ραδιενέργειας» δηλαδή κάποια από τα παιδιά είχαν την εντύπωση ότι η ακτινοβολία που εκπέμπεται ήταν ραδιενέργεια. Πρόκειται για μια απάντηση που επιβεβαιώνει βέβαια από την μια μεριά την πρώτη υπόθεση της έρευνας ότι τα παιδιά δεν έχουν διδαχτεί το γνωστικό αντικείμενο που αφορά τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα αλλά από την άλλη μεριά είναι μια ακραία απάντηση καθώς τα παιδιά δεν είναι δυνατόν να μην ξέρουν πόσο ισχυρή είναι η ραδιενέργεια για παράδειγμα από το ατύχημα στο Τσέρνομπιλ και τα αποτελέσματά του. Έτσι με αυτές τις απαντήσεις που μας έδωσαν τα παιδιά διαπιστώσαμε γενικά ότι όντως τα παιδιά γνωρίζουν για τους κινδύνους που κρύβουν τα κινητά, και ξέρουν ότι το όλο πρόβλημα δημιουργείται από την εκπομπή κάποιου είδους ακτινοβολίας αν και ένα σημαντικό ποσοστό (ιδίως στο Δημοτικό το 1/4 ) έχει την λανθασμένη εντύπωση ότι οι όποιες επιπτώσεις οφείλονται στην εκπομπή όχι ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας αλλά ραδιενέργειας (που ανήκει στην ιονίζουσα ακτινοβολία) .

Ακόμα από την έρευνα προέκυψε ότι το 38% των χρηστών της ΣΤ΄ δήλωσε ότι έχει νιώσει συμπτώματα όπως έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης (7.9%), κούραση (11.8%), πονοκέφαλο (16.8%) και άγχος (1.9%). Αντίστοιχα ήταν και τα αποτελέσματα στο Γυμνάσιο (12% έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης, 8.8% κούραση, 29% πονοκέφαλο και 0.8% άγχος). Γίνεται κατανοητό λοιπόν ότι ένα μεγάλο ποσοστό περίπου το 40% των χρηστών κινητού και των δύο τάξεων έχει εντοπίσει ότι μετά την χρήση του κινητού έχει κάποια συμπτώματα. Με βάση αυτά τα στοιχεία και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών γνωρίζει τους κινδύνους που κρύβουν τα κινητά αξίζει να δούμε μέσα από τα δεδομένα της έρευνας αν οι μαθητές παίρνουν κάποια μέτρα προφύλαξης.

Όσο αφορά τους μαθητές του Δημοτικού η έρευνα από την μια μεριά έδειξε ότι το 56.4% των μαθητών χρησιμοποιούν τα hands free και το 60.3% κάνει χρήση του bluetooth. Επιπλέον διαπιστώθηκε ότι μόνο ένα ποσοστό 9.9% συνηθίζει να μιλά στο κινητό για 5 λεπτά το βράδυ. Από την άλλη μεριά όμως τα παιδιά αποδείχτηκε ότι δεν είναι τόσο προσεχτικά όπως α) σε θέματα μεταφοράς του κινητού όπου το 57.4% των μαθητών το μεταφέρει στην τσέπη του παντελονιού και το 2.9% στην τσέπη του πουκαμίσου ή της μπλούζας πάνω από την καρδιά β) σε θέματα χρήσης του μέσα στο αυτοκίνητο το 54.4% των μαθητών μιλάει λίγο και το 7.9% συνηθίζει να μιλά πολύ και τέλος ότι το 40.5% συνηθίζει να αφήνει το βράδυ το κινητό πάνω στο κομοδίνο .

Όσο αφορά τους μαθητές του Γυμνασίου το 68% των μαθητών κάνει χρήση και των hands free και bluetooth και όσο για την χρήση του μέσα στο αυτοκίνητο το 61.2% μιλάει για λίγο ενώ το 15.3% πολύ. Αλλά σε θέματα μεταφοράς του κινητού, σε θέματα χρήσης του μέσα στο αυτοκίνητο, το βράδυ πριν τον ύπνο και στο που το αφήνουν το βράδυ αποδεικνύεται ότι τα γυμνασιόπαιδα είναι ακόμα πιο απρόσεχτα από τους μικρότερους μαθητές του Δημοτικού. Χαρακτηριστικά ένα ποσοστό 15% των μαθητών του Γυμνασίου συνηθίζει να μιλά πριν τον ύπνο για χρόνο από 30 λεπτά έως και μία ώρα αλλά από τις μαρτυρίες των παιδιών φαίνεται ότι δεν έχουν διαπιστωθεί συμπτώματα αϋπνίας.

4. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΣΤΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ:

Με βάση το γεγονός ότι τα κινητά είναι τόσο διαδεδομένα στους ανήλικους και λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της έρευνας κρίνεται απαραίτητη η ενημέρωση των μαθητών τόσο κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας όσο και από τους αρμόδιους φορείς όπως δήμους και νομαρχίες.

4.1. Στο σχολείο

4.1.1. Στο πλαίσιο του μαθήματος της φυσικής και της μελέτης του περιβάλλοντος

Όσο αφορά την συμβολή του σχολείου στην ενημέρωση των παιδιών για τα κινητά μπορούμε να πούμε τα εξής.

Μέχρι τώρα και από την σχετική έρευνα που έχει γίνει αποδείχτηκε ότι στα πλαίσια του σχολείου οι μόνες γνώσεις που αποκτούν τα παιδιά πάνω σε θέματα διάδοσης ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων -που είναι και η αιτία των άμεσων προβλημάτων που δημιουργούν τα κινητά τηλέφωνα- καλύπτονται στην φυσική της τρίτης Λυκείου και αυτό μόνο στα παιδιά που ακολουθούν την τεχνολογική κατεύθυνση και μόνο σε θεωρητικό επίπεδο δηλαδή πουθενά δεν γίνεται η οποιαδήποτε αναφορά στα κινητά τηλέφωνα. Επιπλέον διαπιστώθηκε ότι σποραδικά οι όποιες ενημερώσεις έγιναν σε μαθητές, έγιναν μετά από έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια της λειτουργίας της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

Κάτι τέτοιο όμως είναι ανεπίτρεπτο βάση του γεγονότος ότι εδώ και χρόνια η επιστημονική κοινότητα σε διάφορα συνέδρια όπως το πρόσφατο που έγινε τον Μάιο στην Θεσσαλονίκη κάνει λόγο για την ηλεκτρομαγνητική ρύπανση (ρύπανση που προκαλείται από τις διάφορες ηλεκτρικές συσκευές, τα καλώδια της ΔΕΗ, όλων των ειδών τις κεραίες, τα κινητά τηλέφωνα κ.α.) όπως και από το πόσο διαδεδομένα είναι στους μαθητές οι συγκεκριμένες συσκευές. Έτσι το σχολείο ως μικρογραφία της κοινωνίας που διαμορφώνει συνειδήσεις, μετά φυσικά από την οικογένεια, και προετοιμάζει τα παιδιά για το αύριο οφείλει να παρέχει όλες τις σχετικές με το θέμα γνώσεις στα παιδιά τόσο σε επίπεδο γνώσης-ενημέρωσης όσο και σε επίπεδο πρόληψης.

Μια ολοκληρωμένη πρόταση είναι η παρακάτω. Ξεκινάμε με το δεδομένο ότι αφού τα κινητά είναι ήδη τόσο διαδεδομένα και στους μαθητές του Δημοτικού πρέπει τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση τα παιδιά να διδάσκονται κάποια στοιχεία για τον ηλεκτρομαγνητισμό. Φυσικά το γνωστικό αντικείμενο πρέπει να είναι κατάλληλα σχεδιασμένο και να παρουσιάζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι εύκολο να κατανοηθεί από τα παιδιά του Δημοτικού.

Αρχικά ανεξάρτητα από πρωτοβουλίες που μπορούν να παρθούν στο πλαίσιο της λειτουργίας των προγραμμάτων της Ευέλικτης ζώνης στο Δημοτικό και της Περιβαλλοντικής Αγωγής στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο πιστεύω ότι η διδασκαλία πρέπει να γίνει στα πλαίσια των μαθημάτων της «Μελέτης του περιβάλλοντος» και της Φυσικής στο Δημοτικό και μέσω της Φυσικής στο Γυμνάσιο και το Λύκειο δηλαδή οι υπεύθυνοι του παιδαγωγικού ινστιτούτου και αυτοί που διαμορφώνουν την ύλη που διδάσκεται στα προηγούμενα μαθήματα θα πρέπει να μεριμνήσουν ώστε τα βιβλία να είναι κατάλληλα διαμορφωμένα ώστε να καλύπτουν και ύλη σχετικά με τα θέματα που αφορούν το κινητό και γενικότερα τον ηλεκτρομαγνητισμό.

Συγκεκριμένα πρέπει με την κατάλληλη οργάνωση των μαθημάτων το σχετικό κομμάτι της ύλης να καλύπτει τα παρακάτω:

-Να γίνεται μια αρχική παρουσίαση των δύο ειδών της ακτινοβολίας (ιονίζουσας και μη ιονίζουσας) και τα παιδιά να γνωρίσουν σταδιακά τις διάφορες μορφές τους. Χαρακτηριστικά για να είναι πιο κατανοητά από τους μικρότερους μαθητές του Δημοτικού απαιτείται να γίνεται συγκεκριμένη αναφορά σε διάφορα παραδείγματα της καθημερινότητας ώστε η γνώση να τους γίνεται βίωμα. Έτσι για τους μαθητές θα είναι πιο εύκολο να εντοπίσουν σε τι είδους ακτινοβολία οφείλονται οι επιπτώσεις από το κινητό τηλέφωνο. Στη συνέχεια αφού γίνει μια τυπική αναφορά γενικά σε επιπτώσεις που δημιουργούνται από τα διάφορα είδη ακτινοβολίας και ακολουθήσει μια πιο αναλυτική παρουσίαση επιπτώσεων στην υγεία λόγω του κινητού φυσικά με τρόπο που θα αρμόζει στην ηλικία του παιδιού. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά θα διαμορφώσουν μια πρώτη εντύπωση για το θέμα.

-Τα προηγούμενα ήταν μόνο ένα αρχικό στάδιο για να εμπλουτιστούν οι γνώσεις των μαθητών από εκεί και πέρα σε επίπεδο πρόληψης σημαντικό ρόλο θα παίξει η θέση του δασκάλου-καθηγητή που είναι αυτός που θα πρέπει να πλησιάσει και να διαμορφώσει την συνείδηση των μαθητών. Ο εκπαιδευτικός είναι αυτός που θα θέσει την πραγματική διάσταση του προβλήματος για αυτόν τον λόγο απαιτείται να είναι πλήρως ενημερωμένος (είτε με σεμινάρια είτε με κάποιου άλλου είδους ενημέρωση). Πρέπει με τον τρόπο του να κάνει τα παιδιά να καταλάβουν σε πρώτη φάση τι είναι αυτό που ονομάζουν οι επιστήμονες ηλεκτρομαγνητική ρύπανση . Πρέπει να καταλάβουν ότι ο χώρος στον οποίο ζουν είναι ένα πεδίο στο οποίο βρίσκονται συνεχώς ηλεκτρομαγνητικά σήματα όπως το πεδίο που δημιουργείται στο χώρο γύρω από τον φούρνο μικροκυμάτων όταν είναι σε λειτουργία, γύρω από κάθε είδους κεραία ακόμα και την συσκευή ενδοεπικοινωνίας που χρησιμοποιούν οι γονείς για να ξέρουν πότε το μωρό τους είναι ανήσυχο. Έτσι με δεδομένο ότι τα παιδιά αφιερώνουν πολύ χρόνο στα κινητά αφού παίζουν παιχνίδια, γράφουν μηνύματα, στέλνουν το ένα στο άλλο video ή εικόνες, ακούν ραδιόφωνο εδώ είναι το κατάλληλο σημείο για τον εκπαιδευτικό να τους τονίσει ότι όχι μόνο όταν μιλάμε στο κινητό αλλά και όταν κάνουμε κάτι από τα παραπάνω το κινητό εκπέμπει ακτινοβολία (στην έρευνα εντοπίστηκε ότι οι μαθητές του Δημοτικού ασχολούνται πιο πολύ με αυτές τις εφαρμογές) και εμείς βρισκόμαστε σε κίνδυνο.

Ακόμα γιατί λένε ότι «μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις» για να μην υπάρχει η οποιαδήποτε αμφιβολία στα παιδιά προτείνεται να πραγματοποιείται ένα πείραμα κατά το οποίο με ένα απλό αισθητήρα ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων μέσα στην τάξη να μετράται η ακτινοβολία ορισμένων κινητών. Έτσι η γνώση θα γίνει βίωμα στους μαθητές.

-Σύμφωνα με αυτά και με δεδομένο ότι δεν είναι δυνατό να ζητήσουμε από τα παιδιά να μην χρησιμοποιούν καθόλου το κινητό, στο επίπεδο της πρόληψης είναι πιο εύκολο για τον εκπαιδευτικό να αφυπνίσει τους μαθητές και να τους προτείνει να μην κάνουν αλόγιστη χρήση του κινητού. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να επιτευχθεί και άλλος ένας στόχος που είναι να μην υπάρχουν εξαρτημένοι από το κινητό μαθητές. Φυσικά στην κατεύθυνση αυτή όχι μόνο το σχολείο αλλά και οι γονείς πρέπει να δημιουργήσουν στα παιδιά νέα ενδιαφέρονται σε άλλους τομείς όπως ο αθλητισμός, η μουσική κ.α.

-Με αφορμή την έρευνα που κάναμε διαπιστώσαμε ότι ένα σημαντικό ποσοστό μαθητών απέκτησε το κινητό του απλά γιατί το ζήτησε από τους γονείς του και επιπλέον φανερώθηκε ότι ένα πολύ μικρό ποσοστό των μαθητών έχει αλλάξει το κινητό του έως 7 φορές στο Δημοτικό και έως και 10 φορές στο Γυμνάσιο. Από επιπλέον ερωτήσεις όπως γιατί θα ήθελαν να το αλλάξουν διαπιστώσαμε ότι ένα ποσοστό από τους μαθητές θέλει να το αλλάξει γιατί επηρεάστηκε από τους φίλους του που απέκτησε ένα πιο καινούριο ή από τις διαφημίσεις.

Σε αυτήν την κατεύθυνση που τα παιδιά επηρεασμένα από τις διαφημίσεις και τους φίλους τους ζητούν χωρίς να σκέφτονται το οικονομικό κόστος από τους γονείς νέο κινητό οι εκπαιδευτικοί το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να τονίσουν στα παιδιά τα οικονομικά συμφέροντα των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας και να τα παροτρύνουν να αλλάζουν κινητό μόνο όταν είναι ανάγκη και όχι για ασήμαντους λόγους. Βέβαια σε αυτό το ζήτημα το σχολείο δεν μπορεί να κάνει αρκετά διότι πιο πολύ η αντιμετώπιση αυτού του θέματος εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο η κάθε οικογένεια μεγαλώνει το παιδί της και από την οικονομική κατάσταση της κάθε οικογένειας. Για παράδειγμα οι εύποροι γονείς έχουν την δυνατότητα να ικανοποιούν όλα τα χατίρια των παιδιών τους και έτσι να τους αγοράζουν και το κινητό που ζητούν .

-Τέλος μέσα από την διδασκαλία πρέπει όλα τα παιδιά να ενημερωθούν για γενικά μέτρα προστασίας και προφυλάξεις που μπορούν να πάρουν για την ακτινοβολία από τα κινητά. Ακόμα πρέπει να γνωρίσουν τον θεσμό της ανακύκλωσης των κινητών, τον σκοπό της και να ευαισθητοποιηθούν σε αυτή την προσπάθεια που έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια αν και περισσότερα για αυτά τα θέματα θα αναφερθούν στην επόμενη παράγραφο.

Έτσι τα παιδιά μέσα από την διδασκαλία των συγκεκριμένων μαθημάτων και μέσα από τη σχετική συζήτηση με τον δάσκαλο- καθηγητή μπορούν να αποκτήσουν μια σφαιρική εικόνα για το ζήτημα των επιπτώσεων των κινητών στην υγεία τους.

4.1.2. Στο πλαίσιο ειδικών προγραμμάτων.

Η συμβολή του μαθήματος της φυσικής και της μελέτης του περιβάλλοντος δεν είναι η μόνη που μπορεί να κάνει τους μαθητές να γνωρίσουν ποιες είναι οι επιπτώσεις της χρήσης των κινητών στην υγεία και ποια είναι η αιτία αυτών των προβλημάτων. Στην προηγούμενη παράγραφο παρουσίασα πως μόνο μέσω της διδασκαλίας συγκεκριμένων μαθημάτων μπορεί να καλυφθεί αυτό το θέμα μόνο όμως όσο αφορά το γνωστικό αντικείμενο.

Ένας άλλος τρόπος είναι μέσω προγραμμάτων που λειτουργούν ήδη στα σχολεία. Πρόκειται για το πρόγραμμα «Ευέλικτη Ζώνη Διαθεματικών Και Δημιουργικών Δραστηριοτήτων» που λειτουργεί υποχρεωτικά για τους μαθητές στο Δημοτικό και για το πρόγραμμα «Περιβαλλοντική Αγωγή» που λειτουργεί προαιρετικά για τους μαθητές του Γυμνασίου και του Λυκείου. Πρόκειται για προγράμματα που αποτελούν τμήμα του εβδομαδιαίου προγράμματος δίωρης τουλάχιστον διάρκειας και έχουν σκοπό να κάνουν ενιαία τη σχολική γνώση με τα ενδιαφέροντα των μαθητών καθώς έχουν «ανοιχτή» θεματική που προτείνεται από τους μαθητές και διαμορφώνεται με την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού. Με αυτή την έννοια τα θέματα που διερευνώνται μπορεί να προέρχονται από τα ενδιαφέροντα των μαθητών, τα επίκαιρα ζητήματα του τόπου και από τα ερεθίσματα που προσφέρουν τα μαθήματα του σχολείου. Έτσι στα πλαίσια κάποιας από τις παρακάτω θεματικές ενότητες Θέματα Αγωγής Υγείας, Θέματα Περιβάλλοντος, Τεχνολογία οι εκπαιδευτικοί μπορούν να θίξουν το ζήτημα των επιπτώσεων των κινητών στην υγεία των χρηστών και οι μαθητές αν ενδιαφερθούν για το ζήτημα πράγμα πολύ πιθανό αν λάβουμε υπόψη μας πόσο διαδεδομένο είναι στους μαθητές το κινητό μπορούν να ερευνήσουν και να δημιουργήσουν μια μικρή εργασία για τις επιπτώσεις των κινητών στην υγεία καθώς και για μέτρα προστασίας από αυτό. Συγκεκριμένα με καθοδηγητή τον δάσκαλο-καθηγητή οι μαθητές μπορούν να οργανωθούν σε ομάδες που η καθεμία θα έχει ως ρόλο μια διαφορετική εργασία π.χ. η μία να ερευνήσει για σχετικές πληροφορίες που υπάρχουν σε βιβλία, άλλη να βρει πληροφορίες από το διαδίκτυο, άλλη να συλλέξει άρθρα από εφημερίδες σχετικά με τις επιπτώσεις των κινητών στην υγεία, άλλη να συλλέξει τις απόψεις διάφορων επιστημόνων για το αν όντως υπάρχουν οι επιπτώσεις αυτές, άλλη να καταγράψει διάφορα μέτρα προστασίας από την ακτινοβολία των κινητών και τέλος μια άλλη να οργανώσει όλες αυτές τις πληροφορίες σε ένα ενιαίο κείμενο με την μορφή μιας μικρής εργασίας.

Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές δουλεύοντας σε ομάδες μετά από δική τους προσπάθεια και με την σωστή καθοδήγηση του δασκάλου τους θα έχουν ανακαλύψει μόνοι τους πολλές πληροφορίες για τις επιπτώσεις του κινητού στην υγεία τους όπως από πού ξεκινάει το όλο πρόβλημα και την όλη διάσταση του ζητήματος που ίσως ποτέ να μην είχαν φανταστεί. Έτσι διαβάζοντας οι μαθητές στο σύνολο της την εργασία που έκαναν στο πλαίσιο των εν λόγω προγραμμάτων μπορεί να ευαισθητοποιηθούν και από εδώ και πέρα όχι μόνο να κάνουν πιο συνετή χρήση του κινητού αλλά και να περιορίσουν όσο γίνεται την χρήση του.

Με γνώμονα όμως ότι η γνώση δεν πρέπει να περιορίζεται στα πλαίσια μόνο μιας ομάδας ή τάξης αλλά να παρουσιάζεται σε όλους τους μαθητές ενός σχολείου ή μιας πόλης στα πλαίσια της εργασίας που έκαναν τα παιδιά για να ανακαλύψουν όλα τα στοιχεία για τις επιπτώσεις των κινητών στην υγεία μπορούν μια περίληψη της εργασίας να την δημοσιεύσουν στην τοπική εφημερίδα ή με βάση το κείμενο της εργασίας τους να φτιάξουν ένα μικρό θεατρικό όπως αυτό που ανέβασε η περιβαλλοντική ομάδα του 5^ου Γυμνασίου Πτολεμαΐδας το 2005 [Ιστόχωρος 5^ου Γυμνασίου Πτολεμαΐδας]⁴ με θέμα τις επιπτώσεις των κινητών στην υγεία και να το παρουσιάσουν σε μια ειδική βραδιά στο πνευματικό κέντρο ή στο θέατρο της πόλης τους συνεργαζόμενοι βέβαια με τους κατάλληλους φορείς.

4.2. Συμβολή δήμων και νομαρχιών

Οι εξελίξεις όμως σε θέματα που έχουν σχέση με τα κινητά και συγκεκριμένα για τις επιπτώσεις τους στη υγεία και άλλα σχετικά θέματα είναι ραγδαίες και δεν είναι δυνατόν μόνο στο πλαίσιο της διδασκαλίας τα παιδιά να ενημερώνονται. Χρειάζεται να γίνει και μια οργανωμένη κίνηση και από τους δήμους και τις νομαρχίες σε όλη την Ελλάδα και συγκεκριμένα από τα κατά τόπους γραφεία νεότητας.

Μία πρόταση είναι με πρωτοβουλία του γραφείου γενικής γραμματείας νεότητας να γίνει θεσμός η τακτική ενημέρωση των μαθητών για διάφορα επίκαιρα ζητήματα με σκοπό να ευαισθητοποιηθούν και να αφυπνιστούν οι μαθητές. Πρόκειται για μια καμπάνια που θα έχει ως βασικό σκοπό να δημιουργήσει συνειδητοποιημένους πολίτες. Τέτοια ζητήματα είναι οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας, η αξία της ανακύκλωσης, η ενδοοικογενειακή βία, τα ναρκωτικά κ.α. Ένα άλλο ζήτημα για το οποίο μπορούν να ενημερωθούν στα πλαίσια αυτής της καμπάνιας οι μαθητές τόσο της πρωτοβάθμιας όσο και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι οι επιπτώσεις των κινητών τηλεφώνων στην υγεία των ανθρώπων. Η καμπάνια θα έχει στόχο την ενημέρωση των μαθητών σε δύο κατευθύνσεις. Πρώτον ενημέρωση για τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας των κινητών στην υγεία και για τα μέτρα προφύλαξης που μπορούν να πάρουν οι μαθητές και δεύτερον ενημέρωση των μαθητών για το τι είναι η ανακύκλωση με στόχο την ευαισθητοποίησή τους.

- Όσο αφορά το πρώτο σκέλος τα παιδιά μπορούν να ενημερωθούν μέσω ειδικών φυλλαδίων που θα τυπώσουν τα κατά τόπους κέντρα νεότητας τα οποία θα απευθύνονται στους μαθητές και θα τους ενημερώνουν για κάποιες από τις επιπτώσεις που έχει αποδειχτεί ότι έχουν τα κινητά στην υγεία καθώς και για μερικά μέτρα προστασίας από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπουν τα κινητά. Μερικά από αυτά είναι:

να γίνεται χρήση του κινητού όσο το δυνατόν λιγότερο

το κινητό κατά την συνομιλία να μην είναι κολλημένο στο αυτί και να γίνεται χρήση της ανοιχτής ακρόασης

να γίνεται σωστή χρήση των hands free (έχουν αναφερθεί περιπτώσεις που ο μαθητής χρησιμοποιεί τα hands free και την συσκευή την έχει πάνω στο σώμα του)

να γίνεται σωστή χρήση του bluetooth αφού έχει βρεθεί ότι η εκπεμπόμενη ακτινοβολία είναι πολύ μικρότερη από αυτή που απορροφά η τοπική περιοχή του κεφαλιού όταν κολλάμε το κινητό στο αυτί

να γίνεται χρήση ειδικής θήκης του κινητού για την προστασία των μαθητών μια τέτοια είναι αυτή που κατασκεύασε ύστερα από τρία χρόνια πειραματισμού η ομάδα του καθηγητή της βιολογίας Λουκά Μαργαρίτη [Μαργαρίτης & Παναγόπουλος, 2008]⁵ και η διάθεσή της άρχισε φέτος από το Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών

να μη γίνεται χρήση του κινητού όταν βρίσκονται μέσα σε αυτοκίνητα, ασανσέρ και σε υπόγεια [Χαραλαμπάκης, 2007]⁶καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις η ισχύς εκπομπής των κινητών είναι η διπλάσια

το βράδυ πριν τον ύπνο να μην γίνεται συνομιλία στο κινητό παρά μόνο για ελάχιστα λεπτά και γενικά να προτιμάται η χρήση του σταθερού τηλεφώνου το βράδυ

-Ακόμα άλλος ένας τρόπος με τον οποίο τα παιδιά μπορούν να ενστερνιστούν τους κινδύνους που κρύβουν τα κινητά είναι με το να τους γίνει μια ενημέρωση από τους επιστήμονες που εργάζονται στο πρόγραμμα «ΕΡΜΗΣ»στα πλαίσια επισκέψεών τους σε όλους τους δήμους της χώρας όπου σε συγκεντρώσεις που θα οργανωθούν κατά τόπους με την ευθύνη των γραφείων νεότητας θα ενημερωθούν από κοινού οι μαθητές των Δημοτικών και των Γυμνασίων της χώρας. Όμως τί είναι το πρόγραμμα «ΕΡΜΗΣ»;

Ειδικότερα το πρόγραμμα «ΕΡΜΗΣ» είναι ένα πρωτοποριακό σύστημα συνεχούς μέτρησης και ελέγχου της εκπεμπόμενης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας ραδιοσυχνοτήτων στο περιβάλλον μέσω ειδικού εξοπλισμού που έχει τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία σε πολλούς νομούς τις χώρας. Το σύστημα αυτό μετρά και καταγράφει σε 24ωρη βάση το σύνολο της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από διάφορες πηγές, όπως κεραίες ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, κεραίες κινητής τηλεφωνίας, ραντάρ κ.λ.π. Επιπλέον, στα πλαίσια του προγράμματος «ΕΡΜΗΣ», πραγματοποιούνται και άλλες, λεπτομερέστερες μετρήσεις, οι οποίες ονομάζονται μετρήσεις στενής ζώνης. Οι μετρήσεις στενής ζώνης δεν είναι σε 24ωρη βάση, αλλά πραγματοποιούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα και σε επιλεγμένα σημεία. Οι μετρήσεις αυτές μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε τη συνεισφορά της κάθε πηγής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στο σύνολο που καταγράφεται. Τα αποτελέσματα των παραπάνω μετρήσεων δημοσιεύονται στον ιστόχωρο του προγράμματος «ΕΡΜΗΣ» όπου κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να ελέγξει τα επίπεδα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που καταγράφονται στα σημεία μέτρησης, συγκρίνοντάς τα με τα θεσμοθετημένα όρια που ισχύουν στη χώρα μας.

Το πρόγραμμα «ΕΡΜΗΣ» υλοποιείται από το Εργαστήριο Κινητών Ραδιοεπικοινωνιών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και το Εργαστήριο Ραδιοεπικοινωνιών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τα δύο Πανεπιστημιακά Ιδρύματα αφενός διασφαλίζουν την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων των μετρήσεων και αφετέρου ελέγχουν και πιστοποιούν την ορθότητα λειτουργίας του εξοπλισμού. Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης έχουν τη συνολική επιστημονική ευθύνη του προγράμματος για τις περιοχές της νότιας και βόρειας Ελλάδας αντίστοιχα. Ο εξοπλισμός του συστήματος είναι χορηγία της εταιρίας κινητής τηλεφωνίας Vodafone.[ιστόχωρος «ΕΡΜΗΣ»]⁷

Έτσι μετά από μια γενική παρουσίαση που θα κάνουν οι επιστήμονες του προγράμματος για την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπουν διάφορα αντικείμενα όπως οι πυλώνες της ΔΕΗ, οι διάφορες ηλεκτρικές συσκευές, τα ραντάρ και για τους κινδύνους της θα γίνει ειδική αναφορά στα κινητά τηλέφωνα και μέσω ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή τα παιδιά θα επισκεφτούν την ιστοσελίδα του προγράμματος «ΕΡΜΗΣ» και κάνοντας κλικ σε διάφορες περιοχές του χάρτη θα διαπιστώνουν πιο είναι το σημείο όπου γίνεται η μέτρηση και θα ελέγχουν ποια είναι εκείνη την στιγμή η ένταση της εκπεμπόμενης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας καθώς και ποια είναι η πηγή της για παράδειγμα τα κινητά τηλέφωνα.

- Όσο αφορά την ανακύκλωση των κινητών μπορούμε να πούμε τα παρακάτω:

Όπως φάνηκε και από την έρευνα τα παιδιά δεν είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένα για το τι είναι η ανακύκλωση και ποια είναι η μεγάλη της συμβολή στην προστασία του περιβάλλοντος. Για τον λόγο αυτό απαιτείται η ενημέρωσή τους. Η ενημέρωσή τους μπορεί να γίνει μέσω μιας ημερίδας που θα διοργανώσει σε κάθε δήμο το γραφείο νεότητας στην οποία επιστήμονες θα ενημερώνουν τα παιδιά για την αξία της ανακύκλωσης και θα καλούν τους μαθητές να ευαισθητοποιηθούν και να ανακυκλώσουν τα ίδια τις δικές τους παλιές συσκευές που τις έχουν αφήσει απενεργοποιημένες σε συρτάρια στα σπίτια τους. Έτσι τα παιδιά θα ενημερωθούν ότι αν τα πλαστικά-μεταλλικά μέρη του κινητού και η μπαταρία του κινητού καταλήξουν στα σκουπίδια θα επιβαρύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα και κατά συνέπεια το περιβάλλον. Ακόμα θα ενημερωθούν για εκείνα τα μέρη του κινητού τα οποία είναι πολύτιμα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ύστερα από επεξεργασία για την παραγωγή άλλων αντικειμένων. Για παράδειγμα ο χαλκός που απομονώνεται μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή σωλήνων, το νικέλιο για την παραγωγή μαγειρικών σκευών, οι μικροεπεξεργαστές στους φούρνους μικροκυμάτων και τέλος οι οθόνες υγρών κρυστάλλων μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα ρολόγια ή στις ηλεκτρικές κουζίνες [ιστόχωρος ecotec]⁸.

Εκτός από αυτά τα θεωρητικά δεδομένα μέσω τέτοιων εκδηλώσεων τα παιδιά θα ενημερωθούν και για το που μπορούν τα ίδια να ανακυκλώσουν τις δικές τους παλιές συσκευές όπως για παράδειγμα σε όλα τα καταστήματα του ΟΤΕ και τα καταστήματα της Vodafone που αποτελούν σημεία συλλογής παλιών συσκευών ανεξάρτητα από το δίκτυο που χρησιμοποιεί ο πολίτης. Δηλαδή με λίγα λόγια θα ενημερωθεί ο μαθητής για το πώς μπορεί να γίνει ενεργά υπεύθυνος και να συμβάλλει και αυτός στην προστασία του περιβάλλοντος.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ:

Η έρευνα που δημοσιεύεται αποτελεί το ερευνητικό τμήμα της πτυχιακής εργασίας που ολοκλήρωσα το Φεβρουάριο για αυτό ευχαριστώ για τις χρήσιμες συμβουλές της την υπεύθυνη επίβλεψης της εργασίας κα. Δασκολιά Μαρία. Θερμά όμως ευχαριστώ τις εκπαιδευτικούς κα. Κοψιδά Βιβή για την ιδέα της εν λόγω έρευνας και την φυσικό και καθηγήτρια μου κα. Παναρίτου Κωνσταντίνα για το υλικό προηγούμενης σχετικής έρευνας που μου παρείχε με ιδιαίτερη χαρά.

Τέλος ευχαριστώ θερμά τους γονείς μου για την υποστήριξη που μου παρείχαν καθώς και την αδερφή μου Κολοκύθα Διονυσούλα πτυχιούχο μαθηματικό για την αμέριστη βοήθεια που μου πρόσφερε τόσο σε όλα τα τμήματα της έρευνας (στον εντοπισμό του υλικού, στα γραφικά) όσο και για τις ιδέες της και την επιμονή της σε θέματα που αφορούσαν την καλύτερη παρουσίαση της έρευνας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

1. Κινητά τηλέφωνα και ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία: Μειώνουν τις αντιδράσεις μας. Περιοδικό Medlook. 27 Απριλίου 2006. http://www.medlook,net./article.asp?item_id=1980

2. Λιολιούσης, Κ. (1997). Ακτινοβολία φορητών (κινητών) τηλεφώνων. Στο: Βιολογικές επιδράσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Αθήνα: Δίαυλος, σσ. 157-163

3. Αγγέλης, Θ. (2005). Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία: Σήμα… κινδύνου. Άρθρο στην εφημερίδα «Τα Νέα Της Λευκάδας» , φύλλο: Πέμπτης 11/8/2005

4. Το κινητό που … εργάζεται σκληρά. Εργασία περιβαλλοντικής ομάδας 5^ου Γυμνασίου Πτολεμαΐδας.http://5gym.ptolem.koz.sch.gr./kinita.index.htm

5. Μαργαρίτης, Λ. & Παναγόπουλος, Δ. (2008). Βιολογικές επιπτώσεις από την ακτινοβολία των κινητών τηλεφώνων. http://kyttariki.biol.uoa.gr/wwwroot2/mobile%20phones.htm

6. Χαραλαμπάκης, Μ. (2007). Θήκη-ασπίδα για το κινητό: Ένα μεταλλικό ύφασμα προστατεύει από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Εφημερίδα Τα Νέα, φύλλο: 2/4. http://kyttariki.biol.uoa.gr/EMR-GROUP/ta_nea_20070402_margaritis.pdf

7. Πρόγραμμα «ΕΡΜΗΣ». http://www.hermes-program.gr

8.Προς παγκόσμια συμφωνία για ανακύκλωση κινητών. Περιοδικό Ecotec. http://www.ecotec.gr/article.php?ID=28

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ (ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ)

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

1) Πηγαίνεις στην …………. τάξη του □ Δημοτικού

□ Γυμνασίου

2) ΦΥΛΟ: □ ΚΟΡΙΤΣΙ

□ ΑΓΟΡΙ

3)Έχεις κινητό;

ΝΑΙ □ è Το απέκτησες γιατί : το ζήτησες εσύ από τους γονείς σου □

σου το πήραν εκείνοι από μόνοι τους □

ΟΧΙ □ è Δεν έχεις γιατί : δεν το θεωρείς αναγκαίο □

δε σου το επιτρέπουν οι γονείς σου □

(Αν απάντησες στην προηγούμενη ερώτηση ΟΧΙ, συνεχίζεις με τις ερωτήσεις 13,18,19. Αν απάντησες ΝΑΙ συνεχίζεις κανονικά από την ερώτηση 4.)

4) Είναι σημαντικό για σένα να έχεις κινητό ; ΝΑΙ □ ΟΧΙ □

5) Η εταιρεία που υποστηρίζει τη λειτουργία του κινητού σου είναι η:

α) COSMOTE □

β) VODAFONE □

γ) WIND □

δ) Q □

6) Μία συνδιάλεξή σου διαρκεί περίπου:

α) λιγότερο από 5 λεπτά □

β) 15 λεπτά □

γ) μισή ώρα □

δ) περισσότερο από 1 ώρα □

7) Έχεις: συμβόλαιο □

καρτοκινητό □

8) Χρησιμοποιείς κάποιο πακέτο (π.χ. το What’s up) ; ΝΑΙ □ ΟΧΙ □

Αν ναι ποιο;………………

9) Κάθε μήνα πόσα χρήματα περίπου ξοδεύεις για το κινητό σου;

……….€

10) Παρακάτω σου δίνονται κάποιες υπηρεσίες που προσφέρουν τα κινητά.

(α) Ιεράρχησέ τις με βάση σε ποιο βαθμό τις χρησιμοποιείς, όπου 1= αυτή που χρησιμοποιώ περισσότερο.

(β) Στη διπλανή στήλη σημείωσε το χρόνο περίπου που αφιερώνεις για καθεμία από τις υπηρεσίες αυτές.

(α) (β)

- μηνύματα …….. ………………

- παιχνίδια ….…. ……………….

- internet ……. ……………….

- ραδιόφωνο ……. ……………….

- Bluetooth …..... ……………….

- video ..….. ……………….

- φωτογραφική μηχανή ……. ……………….

11) Έχεις αλλάξει την συσκευή του κινητού σου: ΝΑΙ □ ΟΧΙ □

Αν ναι, πόσες φορές; …………

12) Την παλιά σου συσκευή:

α) την πέταξες □

β) την έχεις ανενεργή στο σπίτι □

γ) τη μετέτρεψες σε καρτοκινητό

και τη χρησιμοποιείς ως 2^η συσκευή □

δ) την έδωσες σε κάποιον άλλον □

ε) την επέστρεψες στο κατάστημα που την αγόρασες □

13) Γνωρίζεις για την ανακύκλωση κινητών; ΝΑΙ □ ΟΧΙ □

Αν ναι, ποιος σε ενημέρωσε; ………………………………….

14) Αν σου δινόταν αυτό τον καιρό η ευκαιρία να αλλάξεις την συσκευή

του κινητού σου :

α) θα το άλλαζες □

β) δεν θα το άλλαζες □

15)Θα το άλλαζες γιατί:

α) έχει κάποιο πρόβλημα το δικό σου □

β) αυτό που σκέφτεσαι υποστηρίζει μία επιπλέον υπηρεσία □

γ) οι φίλοι σου απόκτησαν ένα πιο μοντέρνο κινητό □

δ) σε επηρέασε κάποια διαφήμιση □

16) Κάνεις χρήση :

· του hands free ΝΑΙ □ ΟΧΙ □

· του Bluetooth ΝΑΙ □ ΟΧΙ □

17) Πού επιλέγεις να μεταφέρεις το κινητό σου;

α) στην τσέπη του παντελονιού σου □

β) στην τσέπη του πουκαμίσου σου □

γ) στην τσάντα σου □

18) Έχεις ενημερωθεί για πιθανές αρνητικές επιδράσεις της χρήσης των

κινητών στην υγεία των ανθρώπων;

ΝΑΙ □ ΟΧΙ □

Αν ναι, ποιος σε ενημέρωσε;…………………………………………

……………………………………………………………………….

19) Ανάφερε κάποιες επιπτώσεις του κινητού στην υγεία.

α) ………………………….

β) ………………………….

γ) ………………………….

20) Όταν ταξιδεύεις με το αυτοκίνητο

α) δε μιλάς με το κινητό □

β) μιλάς λίγο □

γ) μιλάς πολύ □

21) Σου έχει συμβεί μετά την χρήση του κινητού τηλεφώνου να

αισθανθείς:

α) έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης □

β) κούραση □

γ) πονοκέφαλο □

δ) άγχος □

ε) τίποτα από τα παραπάνω □

22) Το βράδυ πριν τον ύπνο συνηθίζεις να μιλάς στο κινητό;

ΝΑΙ □ ΟΧΙ □

Η επικοινωνία σου διαρκεί περίπου:

α) 5 λεπτά □

β) 15 λεπτά □

γ) 30 λεπτά □

δ) 1 ώρα □

Είχες συμπτώματα ποτέ αϋπνίας, επειδή μίλησες πριν κοιμηθείς από το κινητό σου;

ΝΑΙ □ ΟΧΙ □

23) Τη νύχτα, το κινητό σου το αφήνεις:

α) στο κομοδίνο σου □

β) κάπου πιο μακριά □

Σε ευχαριστώ πολύ που απάντησες το ερωτηματολόγιο!!

web hosting and internet marketing by Siteowners Ltd